Όπως τονίζει ο καθηγητής, το όραµα του Καποδίστρια και η πολιτικοστρατιωτική τάξη των Βαυαρών αντέφασκαν µε τις γεωπολιτικές παραδόσεις. Η νεωτερικότητα απαιτούσε συγκεντρωτική οργάνωση του χώρου. Έπρεπε τα προαιώνια τοπικά εδάφη να χωνευτούν σε ένα ενιαίο εθνικό έδαφος, µε πυραµιδοειδή λογική. Στη µεγάλη συνεχή ευρωπαϊκή πεδιάδα το σύστηµα αυτό εναρµονιζόταν µε τις συνθήκες κυκλοφορίας, τις οποίες υπεδείκνυε η φυσική γεωγραφία. Στον ελληνικό χώρο, ο γεωγραφικός συγκεντρωτισµός δεν αντιστοιχούσε σε καµία παράδοση. Η νεωτερικά γεωπολιτική παρέµβαση ήταν, τρόπον τινά, παρά φύσιν.
Για το λόγο αυτό, η επιβολή του συγκεντρωτικού συστήµατος συνάντησε τα εµπόδια τα οποία µας διδάσκει η ιστορική έρευνα. Η νέα δοµή επεβλήθη µε τη βία από τους Βαυαρούς. Αµφισβητούνταν συνεχώς από τους «βασιλείς των ορέων» του 19ου αιώνα ως τους «συµµορίτες» του Εµφυλίου. Οι υπεύθυνοι του νεοσύστατου ελληνικού κράτους δεν άργησαν να αντιληφθούν τα όριά τους. Η βία δεν αρκούσε για να τιθασευτεί ο δυναµισµός ενός γεωπολιτικού συστήµατος το οποίο, επί αιώνες, είχε αναπτυχθεί σε αρµονία µε τις γεωφυσικές συνθήκες. Χρειαζόταν κάποιος συµβιβασµός.
Κατά συνέπεια, οι προεστοί, οι εκπρόσωποι της τοπικής εξουσίας, κλήθηκαν να καταστούν σύνδεσµος ανάµεσα στο Κέντρο και την Περιφέρεια. Είχαν αποστολή να διανέµουν χρήµα και προνόµια στην τοπική τους πελατεία, εξασφαλίζοντας εις αντάλλαγµα την υπακοή στο Κέντρο. Οι «διαµεσολαβητές» αυτοί, την παράδοση των οποίων συνεχίζουν οι σηµερινοί κοµµατάρχες, αποκτούσαν εξουσίες οι οποίες, υπό κανονικές συνθήκες, θα αφορούσαν διοικητικά και πολιτικά στελέχη, καταλλήλως εκπαιδευµένα. Η ανάγκη για έλεγχο της Περιφέρειας από το Κέντρο ακύρωνε κάθε δυνατότητα αξιοκρατίας.
Για να διατηρήσουν την επιρροή τους στην τοπική πελατεία οι «διαµεσολαβητές» όφειλαν να διανέµουν πόρους και προνόµια, στα οποία ασφαλώς περιλαµβάνεται η προστασία από την εφαρµογή του νόµου. Ο συνδυασµός αναξιοκρατίας, σπατάλης πόρων για πελατειακούς σκοπούς και επιλεκτικής εφαρµογής του νόµου εµπόδιζε την οικονοµική πρόοδο.
Όπως οι προύχοντες, οι σηµερινοί κοµµατάρχες, λειτουργούν ως σύνδεσµος ανάµεσα σε δύο κλίµακες, Κέντρο και Περιφέρεια, έτσι και οι κυβερνήσεις διασυνδέουν δύο κλίµακες, Εθνική και ∆ιεθνή. Η αποστολή τους είναι πολύ περισσότερο να εξασφαλίζουν διεθνή πρόσοδο, παρά να επιτυγχάνουν οικονοµική ανάπτυξη. Αφ’ ης στιγµής εξασφαλίζονται έξωθεν πόροι, το πολιτικό σύστηµα Κέντρο – Περιφέρεια φροντίζει να συγκροτηθούν µηχανισµοί ώστε να διοχετευθούν σε πελατειακούς διαύλους.
