της Maria Shagina*
Όταν εισήχθησαν οι περιορισµοί στον τοµέα του ηλεκτρονικού σχεδιασµού (EDA) στα τέλη Μαΐου 2025, η κίνηση θεωρήθηκε σύµφωνη µε τους στόχους των ΗΠΑ να υποβαθµίσουν τις δυνατότητες της Κίνας στην τεχνητή νοηµοσύνη (AI) και τους ηµιαγωγούς.[…]. Όµως, µε την ίδια διακριτικότητα που είχαν εισαχθεί, οι περιορισµοί άρθηκαν – και πάλι µέσω ανεπίσηµων ενηµερωτικών επιστολών του Γραφείου Βιοµηχανίας και Ασφαλείας (BIS). Αυτή η απόσυρση σήµανε µια κρίσιµη µεταβολή στην πολιτική ελέγχου εξαγωγών των ΗΠΑ: οι περιορισµοί έχουν γίνει εργαλεία διαπραγµάτευσης.
Τον Ιούνιο του 2025, µετά από διαπραγµατεύσεις υψηλού επιπέδου στο Λονδίνο, οι ΗΠΑ ήραν τους περιορισµούς τους και η Κίνα επανέλαβε τις αδειοδοτήσεις. Αν και οι δύο πλευρές επέστρεψαν στο status quo, το επεισόδιο άνοιξε το κουτί της Πανδώρας: οι έλεγχοι εξαγωγών είναι πλέον ξεκάθαρα εργαλεία διαπραγµάτευσης. Η Κίνα µπορεί να ασκήσει µεγαλύτερη πίεση στο µέλλον, όχι µόνο για µικρές παραχωρήσεις αλλά και για στρατηγικούς περιορισµούς, όχι µόνο στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη. […] Από το 2023, η Κίνα εντείνει τις προσπάθειές της να ενισχύσει τους ελέγχους εξαγωγών. Ενώ νωρίτερα η οικονοµική πολιτική βασιζόταν σε ανεπίσηµη πίεση, η Πεκίνο έχει πλέον κωδικοποιήσει την προσέγγισή της σε νοµοθεσία. Τους τελευταίους µήνες, εισήγαγε πλαίσια αδειοδότησης µε εξωεδαφική εµβέλεια, απαγορεύσεις εξαγωγών σε εργαλεία επεξεργασίας σπάνιων µεταλλευµάτων και απαιτήσεις που µιµούνται τις αµερικανικές δηλώσεις τελικής χρήσης. […] Ωστόσο, η σύγκριση των κινεζικών «πέτρινων πόρων» και των αµερικανικών «τσιπ» προσφέρει µια περιορισµένη εικόνα της στρατηγικής µόχλευσης.
Καθώς τα σηµεία πίεσης µετατοπίζονται και κάθε πλευρά προσαρµόζεται, το οικοσύστηµα των ηµιαγωγών µεταµορφώνεται σε ένα γεωπολιτικό πεδίο µάχης – όπου ο έλεγχος είναι προσωρινός, η µόχλευση ρευστή και η στρατηγική ανθεκτικότητα θα εξαρτηθεί από το ποιος µπορεί να οικοδοµήσει γρηγορότερα, να συντονιστεί καλύτερα και να προσαρµοστεί νωρίτερα.
*Πολιτικής αναλύτριας στο ∆ιεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS)
