Χάνουν το 42% της πραγματικής τους αξίας τα δικαιώματα το 2023

Χάνουν το 42% της  πραγματικής τους αξίας  τα δικαιώματα το 2023,  μοιρασιά στο Απόθεμα  για 1,1 εκατ. στρέμματα

Σε απόλυτα νούµερα αυτό σηµαίνει ότι τα δικαιώµατα φέτος που ενεργοποιούν κατά µέσο όρο ετήσιες επιδοτήσεις 37 ευρώ το στρέµµα σε αροτραίες, 47 ευρώ σε δέντρα και 30 ευρώ στα βοσκοτόπια, το 2023 θα ενεργοποιούν πληρωµές 21, 27 και 17 ευρώ το στρέµµα αντίστοιχα. Όλες οι υπόλοιπες επιδοτήσεις των άµεσων ενισχύσεων 2023 (νέο πρασίνισµα, αναδιανεµητική) δεν θα έχουν καµία απολύτως σύνδεση µε τα δικαιώµατα.

Τα δεδοµένα λοιπόν για δικαιώµατα, Απόθεµα και ενεργό αγρότη έχουν ως εξής:

Πρώτον, κανείς δεν πρόκειται να «ξεβολευτεί» από το νέο ορισµό του ενεργού αγρότη. Ισχύει µε λίγες παραλλαγές ό,τι ίσχυε και την τρέχουσα περίοδο.

∆εύτερον, η µέση αξία δικαιωµάτων έχει υπολογιστεί στο στρατηγικό σχέδιο µε βάση το ΟΣ∆Ε 2019. Υπάρχουν τρεις χρονιές που έχουν δοθεί δικαιώµατα από το Εθνικό Απόθεµα οι οποίες δεν έχουν ληφθεί υπόψη. Π.χ τα βοσκοτόπια εκτιµάται πως έχουν αυξηθεί στα 14,7 εκατ. στρέµµατα αντί για 12,7 που υπολογίζονται στο Σχέδιο. Ως εκ τούτου, η θεωρητική µέση αξία θα είναι µειωµένη το 2023 σε σχέση µε αυτή που αποτυπώνεται στο πλάνο.

Τρίτον, η σύγκλιση θα γίνει µε το µοντέλο του συν-πλην 25% ετησίως. Για παράδειγµα ένας αγρότης που έχει δικαιώµατα που απέχουν 10 ευρώ από το µέσο όρο (µε το νέο δηµοσιονοµικό ταβάνι), θα δει αύξηση 2,5 ευρώ το 2023, 2,5 ευρώ το 2024 κ.ο.κ, έως ότου φτάσει το θεωρητικό µέσο όρο το 2026. Αυτό ισχύει, από την αντίστροφη, δηλαδή µε µείωση, για εκείνους που έχουν δικαιώµατα άνω του θεωρητικού µέσου όρου.

Τέταρτον, για τα έτη 2023 και 2024 τα χρήµατα που δεν θα απορροφηθούν από το νέο πρασίνισµα και τις συνδεδεµένες θα κατευθυνθούν στη βασική ενίσχυση. Ως εκ τούτου το συνολικό ποσό της βασικής ενδέχεται να είναι αυξηµένο. Μέγιστο περιθώριο αύξησης 25%.

Πέµπτον, τα δικαιώµατα από το Εθνικό Απόθεµα δεν θα µεταβιβάζονται ούτε θα µισθώνονται για µία 5ετία. Προτεραιότητα ένταξης στο Απόθεµα θα έχουν νέοι και νεοεισερχόµενοι αγρότες.

Όριο τα 1,1 εκατ. στρέμματα για κοπή νέων δικαιωμάτων

Με τα δικαιώµατα που τους µοιράστηκαν το 2015 θα πορευτούν τη νέα προγραµµατική περίοδο όλοι οι αγρότες. Μεταβιβάσεις και Εθνικό Απόθεµα θα είναι οι µόνες δεξαµενές ενεργοποίησης νέων τίτλων, σύµφωνα µε το στρατηγικό σχέδιο. Σηµειώνεται ότι τα ποσά στήριξης που σηµειώνονται παρακάτω είναι µε βάση τα δικαιώµατα που δηλώθηκαν στο ΟΣ∆Ε το 2019. Μέχρι το 2023 έχουν προηγηθεί τρεις «µοιρασιές» από το Εθνικό Απόθεµα, οι οποίες θα διαµορφώσουν διαφορετικά την τελική µέση αξία. Επιπλέον τυχόν ποσά που θα περισσέψουν από το νέο πρασίνισµα και τις συνδεδεµένες τα έτη 2023 και 2024 θα κατευθυνθούν στη βασική ενίσχυση, «τραβώντας» τη θεωρητική µέση αξία προς τα πάνω. Στο στρατηγικό σχέδιο αναφέρονται τα εξής:

Η βασική ενίσχυση διατίθεται στους ενεργούς γεωργούς, οι οποίοι:

Έχουν αποκτήσει δικαιώµατα ενίσχυσης:

• Μέσω χορήγησης δικαιωµάτων ενίσχυσης το έτος ενίσχυσης 2015.
• Μέσω χορήγησης δικαιωµάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεµα.
• Με µεταβίβαση δικαιωµάτων ενίσχυσης.
• Οι οποίοι αποκτούν δικαιώµατα ενίσχυσης από το 2023 και µετά, είτε από το απόθεµα, είτε µέσω µεταβίβασης δικαιωµάτων ενίσχυσης σύµφωνα µε τη νέα εθνική νοµοθεσία.

∆εν χορηγούνται άµεσες ενισχύσεις σε γεωργούς όταν το συνολικό ποσό των προς καταβολή αµέσων ενισχύσεων, προ της ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και της εφαρµογής διοικητικών κυρώσεων για δεδοµένο ηµερολογιακό έτος, δεν υπερβαίνει τα 150 ευρώ. Η πρόβλεψη αυτή δεν εφαρµόζεται για τους γεωργούς των οποίων η έδρα της εκµετάλλευσης βρίσκεται στα µικρά νησιά του Αιγαίου (στα οποία συγκαταλέγονται όλα τα νησιά του Αιγαίου µε εξαίρεση την Εύβοια και την Κρήτη), αφενός διότι οι εκµεταλλεύσεις εκεί είναι πολύ µικρές συγκριτικά µε της ηπειρωτικής χώρας και αφετέρου αντιµετωπίζουν σε µεγάλο ποσοστό προβλήµατα λόγω του νησιωτικού τους χαρακτήρα, αλλά και λόγω σοβαρών γεωγραφικών ή φυσικών περιορισµών. Για τα νησιά αυτά εφαρµόζεται ειδικό πρόγραµµα («Ειδικά µέτρα για τη γεωργία στα µικρά νησιά του Αιγαίου», Κανονισµός 229/2013 της ΕΕ).

Εύρος και ποσά στήριξης

Σύµφωνα µε την χρηµατοδοτική κατανοµή του προϋπολογισµού (ΚΣ) του ΣΣ της ΚΑΠ, για την περίοδο 2023 – 2027, το συνολικό ποσό που θα διατεθεί για τη βασική εισοδηµατική στήριξη για τη βιωσιµότητα, θα ανέλθει σε 4.274.574.890 ευρώ. Ειδικότερα, για κάθε έτος από το 2023 µέχρι το 2026, το ποσό αυτό θα ανέλθει σε 829.567.104 ευρώ, ενώ για το 2027 σε 956.306.474 ευρώ. Το ποσό των  829.567.104 ευρώ θα κατανεµηθεί το 2023 ως εξής:

Αροτραίες καλλιέργειες: 45,6% του ποσού δηλαδή 378.282.599 ευρώ, µε την ενιαία περιφερειακή αξία του δικαιώµατος να διαµορφώνεται στα 21,5 ευρώ το στρέµµα. ∆ικαιώµατα: 1.763.360 (1 δικαίωµα αναλογεί σε 1 εκτάριο ή 10 στρέµµατα) µε βάση του ΟΣ∆Ε 2019.

∆ενδρώδεις καλλιέργειες: 27,5% του ποσού δηλαδή 228.130.954 ευρώ, µε την ενιαία περιφερειακή αξία του δικαιώµατος να διαµορφώνεται στα 27 ευρώ το στρέµµα. ∆ικαιώµατα: 843.413

Βοσκοτόπια: 26,9% του ποσού δηλαδή 223.153.551 ευρώ, µε την ενιαία περιφερειακή αξία του δικαιώµατος να διαµορφώνεται στα 17,6 ευρώ το στρέµµα.  ∆ικαιώµατα: 1.269.587.

Τα βήµατα της σύγκλισης για ενιαία αξία

Οι µοναδιαίες αξίες των δικαιωµάτων που αναφέρονται παραπάνω, είναι, θεωρητικά,
οι µέσοι όροι της αξίας των δικαιωµάτων σε κάθε περιφέρεια, που θα ισχύουν στο τέλος του 2026, δηλαδή µετά την σύγκλιση της αξίας των δικαιωµάτων ενίσχυσης προς ενιαία τιµή µονάδας («flat rate»)
σε επίπεδο αγρονοµικής περιφέρειας. Η σύγκλιση αυτή
θα πραγµατοποιηθεί σε τέσσερα ισόποσα βήµατα δηλαδή στα έτη 2023, 2024, 2025 και 2026,
οπότε µε τη λήξη του 2026, εντός κάθε αγρονοµικής περιφέρειας,
η µοναδιαία αξία όλων των δικαιωµάτων ενίσχυσης θα εξισωθεί µε τη µέση αξία των δικαιωµάτων ενίσχυσης της εν λόγω περιφέρειας.

Η αύξηση ή η µείωση των δικαιωµάτων θα ισούται στο 25% της διαφοράς που έχουν µε τον µέσο όρο ετησίως. ∆ηλαδή ετησίως θα αυξάνονται ή θα µειώνονται όλα τα δικαιώµατα κάτω από τον µέσο όρο σε ποσοστό 25% της διαφοράς από αυτόν.

Σε τρία σκέλη ο ορισμός του Ενεργού Αγρότη

Σε τρία σκέλη, ανάλογα µε τις άµεσες ενισχύσεις (βασική, πρασίνισµα, συνδεδεµένες, πριµ νεαρών) που έλαβαν φέτος, διαµορφώνεται ο τελικός σχεδιασµός για τον ενεργό αγρότη του 2023, που «ξεκλειδώνει» την πρόσβαση σε επιδοτήσεις και τα επενδυτικά προγράµµατα του ΠΑΑ.

Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε το τελικό πλάνο Ενεργός Γεωργός είναι αυτός που ασκεί γεωργική δραστηριότητα και πληροί µία τουλάχιστον από τις παρακάτω προϋποθέσεις:

• Έλαβε κατά το προηγούµενο οικονοµικό έτος έως 5.000 ευρώ άµεσες ενισχύσεις. Αφορά την πλειοψηφία των εκµεταλλεύσεων, δηλαδή 530.000 περίπου αιτήσεις ΟΣ∆Ε.
• Έλαβε κατά το προηγούµενο οικονοµικό έτος άµεσες ενισχύσεις άνω των 5.000 ευρώ και αποδεικνύει ότι το ετήσιο ποσό των άµεσων ενισχύσεων είναι τουλάχιστον το 5% των συνολικών εσόδων, που αποκτήθηκαν από µη γεωργικές δραστηριότητες κατά το προηγούµενο φορολογικό έτος, για το οποίο υπάρχουν στοιχεία,
• Αποδεικνύει ότι το εισόδηµα που απέκτησε από γεωργικές δραστηριότητες κατά το προηγούµενο φορολογικό έτος είναι τουλάχιστον 10% έναντι των συνολικών εσόδων που απέκτησαν κατά το ίδιο φορολογικό έτος.

∆εν θεωρούνται «ενεργοί γεωργοί» όσοι λαµβάνουν ενισχύσεις άνω των 5.000 ευρώ και διευθύνουν εταιρείες που δεν έχουν κύριο στόχο τους τη γεωργία (όπως αεροδρόµια, κάµπινγκ, ξενοδοχεία, γήπεδα, κτηµατοµεσιτικές εταιρείες, εκπαιδευτικά ιδρύµατα). Παρόλα αυτά θεωρούνται ως «ενεργοί γεωργοί» οι γεωργοί που διευθύνουν τους παραπάνω τύπους επιχειρήσεων, αρκεί οι γεωργικές δραστηριότητες να αποτελούν τουλάχιστον το 1/3 του κύκλου εργασιών της εταιρίας. Από στοιχεία του ΟΣ∆Ε για το 2018: οι αιτούντες ήταν 649.320 και έλαβαν άµεσες ενισχύσεις κάτω των 5.000 ευρώ, οι 532.084 εκµεταλλεύσεις. 

Ως γεωργική δραστηριότητα θα θεωρείται:

Η παραγωγή, η εκτροφή ζώων ή η καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, συµπεριλαµβανοµένων της συγκοµιδής, της άµελξης, της αναπαραγωγής ζώων και της εκτροφής ζώων για γεωργική εκµετάλλευση. Για τις αρόσιµες εκτάσεις ως παραγωγή νοείται η ύπαρξη καλλιέργειας ή συγκοµιδής προϊόντων ή η ύπαρξη υπολειµµάτων καλλιέργειας. Για τους δενδρώνες σε παραγωγή νοείται η συγκοµιδή καρποφορίας ή το κλάδεµα του δενδρώνα ή η διαχείριση του υπορόφου και της αυτοφυούς βλάστησης ετησίως. Για τους βοσκότοπους σε παραγωγή νοείται η διατήρηση ζωικού κεφαλαίου τουλάχιστον 0,7 ΜΜΖ/εκτάριο

Ορισµός της διατήρησης της γεωργικής έκτασης:

Αρόσιµη γη: Η διατήρηση της γης σε κατάσταση, που να την καθιστά κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν των συνήθων γεωργικών πρακτικών. Για τις αρόσιµες ως διατήρηση νοείται η εφαρµογή µίας ελαφράς κατεργασίας του εδάφους ανά έτος. Σε αγροτεµάχια µε κλίση πάνω από 12% οι παραγωγοί υποχρεούνται να αφήνουν κάθετα στην κλίση ακαλλιέργητες ζώνες ανάσχεσης πλάτους 5 µέτρων σε απόσταση 40 µέτρων µεταξύ τους.

Μόνιµες καλλιέργειες: Για τους δενδρώνες ως διατήρηση νοείται η µε όποιο τρόπο διαχείριση της αυτοφυούς βλάστησης (περιλαµβάνεται και η κοπή/εναπόθεση) του υπορόφου του δενδρώνα ανά 2 έτη ή η εφαρµογή κλαδέµατος κλαδοκάθαρου το αργότερο ανά δύο έτη.

Μόνιµοι βοσκότοποι: Για τους βοσκότοπους ως διατήρηση νοείται η ελάχιστη βοσκοφόρτωση 0,2 ΜΜΖ/εκτάριο