Bροχερός και υγρός καιρός αποτελεί ιδανικό πεδίο δράσης για τον μύκητα που προκαλεί το κυκλοκόνιο, με την ένταση της ασθένειας να επηρεάζεται όχι μόνο από το ύψος και τις ημέρες βροχής, αλλά και από την πολύ υψηλή υγρασία, όπως σε περιπτώσεις διαβροχής του φυλλώματος με τη μορφή δροσιάς ή ομίχλης.
Για τους παραπάνω λόγους το αραίωμα του φυλλώματος στα πυκνά δένδρα για τη δημιουργία συνθηκών καλού αερισμού και φωτισμού κρίνεται καίριας σημασίας σύμφωνα με τους γεωπόνους του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Βόλου, όπως και ο φθινοπωρινός ψεκασμός με χαλκούχα σκευάσματα, των οποίων η εφαρμογή χρειάζεται να επαναληφθεί μετά από βροχή.
Άριστες θερμοκρασίες ανάπτυξης του μύκητα είναι οι 16-20οC σύμφωνα με τους ειδικούς και οι προσβολές πραγματοποιούνται συνήθως την άνοιξη και το φθινόπωρο. Κατά το χειμώνα συμβαίνουν εφόσον ο καιρός είναι ήπιος (θερμοκρασίες 3-5οC). Εντονότερες προσβολές εμφανίζονται σε ελαιώνες που βρίσκονται σε υγρές και κλειστές περιοχές, καθώς επίσης και σε ελαιώνες πυκνής φύτευσης, καθώς εκεί διευκολύνεται η συγκέντρωση υγρασίας και η δημιουργία ιδανικών συνθηκών για την εξάπλωση και ανάπτυξη του μύκητα. Οι καιρικές συνθήκες του φθινοπώρου ευνοούν τη δραστηριότητα του παθογόνου.
Ο μύκητας αυτή την εποχή προσβάλλει κυρίως τα φύλλα, τους μίσχους των φύλλων, τους ποδίσκους των καρπών και σπανιότερα τους καρπούς. Εμφανίζεται κυρίως στην επάνω επιφάνεια των φύλλων προκαλώντας σε αυτά χαρακτηριστικές στρογγυλές τεφροκαστανές κηλίδες, που περιβάλλονται από καστανόμαυρες ζώνες. Οι κηλίδες στους μίσχους των φύλλων και στους ποδίσκους των καρπών είναι στενόμακρες και επίσης τεφροκαστανές.
Σύμφωνα με τους γεωπόνους του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου, οι ποικιλίες Θρουμπολιά, Καλαμών, Άμφισσας και Τσουνάτη είναι ευπαθείς στη μυκητολογική προσβολή, με την Κορωνέικη (ψιλολιά) να είναι περισσότερο ανθεκτική. Επιπλέον, οι ειδικοί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ηρακλείου εφιστούν την προσοχή στη συνιστώμενη δόση και στο χρόνο αναμονής μέχρι τη συγκομιδή κατά την εφαρμογή των μυκητοκτόνων και προτρέπουν τους παραγωγούς να επιλέξουν κατάλληλα σκευάσματα για να αποφευχθεί η παρουσία υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων στο ελαιόλαδο.
Μαζί έρχεται και η κερκόσπορα
Άλλη μία σημαντική μυκητολογική ασθένεια που σε συνδυασμό με το κυκλοκόνιο προκαλούν πρόωρη φυλλόπτωση είναι η κερκόσπορα της ελιάς. Στην κάτω επιφάνεια των προσβεβλημένων από κερκόσπορα φύλλων της ελιάς εμφανίζεται μεταχρωματισμός σκούρου χρώματος που μπορεί να μπερδευτεί από κάποιον μακροσκοπικά με καπνιά, ενώ στην πάνω επιφάνεια εμφανίζονται χλωρωτικές ή κίτρινες κηλίδες που νεκρώνονται με αποτέλεσμα έντονη φυλλόπτωση πιο μετά κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας, την άνοιξη και το καλοκαίρι. Στους άωρους καρπούς ο μύκητας αυτός προκαλεί καστανές κηλίδες, ελαφρά βυθισμένες, ενώ στους ώριμους η συνένωση των γειτονικών κηλίδων προκαλεί σήψη. Συχνά οι μολύνσεις συνυπάρχουν με έντονες προσβολές ακαρέων Eriophyidae.
Για την προστασία των ελαιοδέντρων από φθινοπωρινές προσβολές συστήνεται και εδώ προληπτικός ψεκασμός με χαλκούχα μυκητοκτόνα που έχουν ταυτόχρονη δράση και κατά του κυκλοκονίου, όπως συστήνουν οι αρμόδιοι στις φυτοϋγειονομικές υπηρεσίες του Ηρακλείου. Μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας έχουν ελαιώνες που βρίσκονται σε περιοχές υγρές ή πεδινές με ανεπαρκή αερισμό όπως και ελαιώνες πυκνής φύτευσης, καθώς η ύπαρξη και διατήρηση υψηλής υγρασίας βοηθά στην ανάπτυξη και αυτού του μυκητολογικού εχθρού.
Από πληγές το βακτήριο της καρκίνωσης
Κυρίως παράσιτο πρόσφατων πληγών είναι το παθογόνο βακτήριο Pseudomonas savastanoi, το οποίο ευθύνεται για την ασθένεια της καρκίνωσης στην ελιά, με τους καλλιεργητές να πρέπει συνεπώς να εστιάσουν στην αποτροπή της εισόδου του βακτηρίου σε οποιαδήποτε πληγή του δέντρου, είτε αυτή προκαλείται από τα ραβδίσματα κατά τη συγκομιδή του ελαιοκάρπου, το κλάδεμα, το χαλάζι, τον παγετό ή τις ουλές από την πτώση των φύλλων. Οι μολύνσεις απαιτούν βροχερό και δροσερό καιρό καθώς και τη βοήθεια του ανέμου.
Έτσι, σύμφωνα με τους γεωπόνους του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Βόλου, συνιστάται ο καθαρισμός των ελαιοδένδρων από τα προσβεβλημένα μέρη που πρέπει να αφαιρούνται και να καίγονται, να μην διενεργείται κατά τη διάρκεια βροχερών και ιδιαίτερα υγρών περιόδων και να διενεργείται καλλίτερα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.
Ακόμη, συστήνεται όταν επικρατεί βροχερός και υγρός καιρός να αποφεύγεται η συλλογή του ελαιόκαρπου με ράβδισμα των δένδρων καθώς και το κλάδεμα, ιδίως σε ελαιώνες που έχουν προσβολή καρκίνωσης ή γειτονεύουν με προσβεβλημένους. Επισημαίνεται πως οι ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα για το κυκλοκόνιο και τις άλλες εποχιακές μυκητολογικές ασθένειες, προστατεύουν την καλλιέργεια και από βακτηριακές μολύνσεις, καθώς δεν αφήνουν το βακτήριο να εισέλθει ζωντανό στις πληγές. Ο ψεκασμός των δένδρων με χαλκούχα σκευάσματα θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά από το κλάδεμα, καθώς και μετά από χαλαζόπτωση και παγετό ή άλλες περιπτώσεις στις οποίες δημιουργούνται πληγές. Σε περίπτωση εγκατάστασης νέου ελαιώνα πρέπει να φυτεύονται δενδρύλια υγιή, τα οποία να προέρχονται από πιστοποιημένα φυτώρια, έτσι ώστε να μην βρίσκεται ήδη μέσα τους το βακτήριο.
