Με αναφορές σε καινούργια Σχέδια Βελτίωσης, δράσεις Μεταποίησης, Νέων Αγροτών και ενισχύσεις αναδιάρθρωσης καλλιεργειών, βρίσκεται αυτή την περίοδο υπό διαπραγµάτευση µε τις Βρυξέλλες, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 32 δις ευρώ. Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες της Agrenda, σε ό,τι αφορά τον αγροτικό χώρο και τον αγροδιατροφικό τοµέα το κυβερνητικό σχέδιο επικεντρώνεται σε δύο από τους τέσσερις άξονες του Ταµείου Ανάκαµψης:
α) Τη µετάβαση σε µια πράσινη οικονοµία: Εδώ οι παρεµβάσεις επικεντρώνονται σε εγγειοβελτιωτικά έργα που στοχεύουν στη µείωση της κατανάλωσης υπόγειων υδάτων, στην άρδευση και την εκµετάλλευση των επιφανειακών. Στην κατεύθυνση αυτή σχεδιάζεται και η αναδιοργάνωση των Τοπικών και Γενικών Οργανισµών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ/ ΓΟΕΒ) µε νέο νοµοθετικό πλαίσιο για το οποίο δεν έχουν δοθεί λεπτοµέρειες ακόµα. Παράλληλα, έχουν ενσωµατωθεί κάποιες δράσεις ανάδειξης των περιοχών Natura, ενώ έχουν ενταχθεί και οι Αναδασώσεις. Τέλος, στον άξονα αυτό περιλαµβάνεται και η αναδιάρθρωση καλλιεργειών, ωστόσο, σύµφωνα µε όσους έχουν δει το σχέδιο που έχει αποσταλλεί στις Βρυξέλλες, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριµένη αναφορά σε ποιες καλλιέργειες θα αφορά το σχέδιο. Το πιθανότερο είναι εδώ να ενταχθούν ειδικές δράσεις για τα πυρηνόκαρπα που υπάρχει άµεση ανάγκη, ενώ ένα παρόµοιο πλάνο έχει υποσχεθεί η υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Φωτεινή Αραµπατζή για τη σταφίδα ύψους 50 εκατ. ευρώ (10 εκ. ευρώ ετησίως για τα επόµενα πέντε χρόνια).
β) Τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον µετασχηµατισµό της οικονοµίας: Εδώ είναι που έχουν εντάξει οι αρχές παρόµοιες δράσεις µε εκείνες που χρηµατοδοτεί το ΠΑΑ. ∆ηλαδή εκσυγχρονισµός αγροτικών εκµεταλλεύσεων στα πρότυπα των Σχεδίων Βελτίωσης, επενδύσεις σε µονάδες µεταποίησης αγροτικών προϊόντων και ενέργειες ενθάρρυνσης πρώτης εγκατάστασης αγροτών. Σύµφωνα µάλιστα µε τις ίδιες πηγές, εδώ, οι αρχές, έχουν εντάξει ακόµα και την εξισωτική αποζηµίωση των ετών 2021 και 2022.
Τα σχέδια βρίσκονται ήδη στη φάση της διαπραγµάτευσης µε τις ευρωπαϊκές αρχές, ενώ, η διαδικασία, αυτή µε βάση το αρχικό χρονοδιάγραµµα, θα πρέπει να ολοκληρωθεί µέχρι και το τέλος Απριλίου.
Τα κονδύλια για τις παραπάνω δράσεις προγραµµατίζεται να διατεθούν από τον «κουµπαρά» του Ταµείου Ανάκαµψης. Μάλιστα το 70% αυτών των πόρων θα πρέπει να έχει δεσµευθεί (νοµικές δεσµεύσεις µε προκηρύξεις) εντός της διετίας 2021-2022 και το 30% το 2023. Οι πληρωµές θα µπορούν να γίνονται έως το 2026.
Ωστόσο, όσον αφορά ιδιαίτερα τις δράσεις που προσοµοιάζουν τις δαπάνες που καλύπτει το ΠΑΑ, κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι πως θα τις εγκρίνει η ΕΕ, καθώς βρίσκεται ακόµη σε εκκρεµότητα το κανονιστικό πλαίσιο που θα διέπει τέτοιες προσκλήσεις εφόσον είναι ενέργειες που καλύπτει κατ’ εξοχήν η ΚΑΠ. ∆ηλαδή το ερώτηµα εάν µέτρα του ΠΑΑ χρηµατοδοτούνται από το Ταµείο Ανάκαµψης, µε βάση ποιον Κανονισµό θα προκηρυχθούν και τι νοµικά προβλήµατα µπορεί να προκύψουν, αν αντίστοιχη πρόσκληση σχεδιάζεται να εκδοθεί και από το ΠΑΑ, δεν έχει απάντηση.
Ο µεταβατικός κανονισµός της ΚΑΠ
Εδώ, έρχεται και ο µεταβατικός κανονισµός της ΚΑΠ που έχει νόµος της ΕΕ στις 23 ∆εκεµβρίου του 2020. Εκεί προβλέπεται ότι στα ελληνικά Προγράµµατα Αγροτικής Ανάπτυξης, θα ενσωµατωθούν:
Το 2021 πόροι 680.177.956 από την ερχόµενη ΚΑΠ συν επιπρόσθετοι πόροι 108.072.886 από το Next Generation Europe.
Το 2022 πόροι 556.953.600 από την ερχόµενη ΚΑΠ συν επιπρόσθετοι πόροι 257.213.470 από το Next Generation Europe.
∆ηλαδή σύνολο 1,237 δις ευρώ µέσω ΚΑΠ συν 365,2 εκατ. ευρώ τα οποία διατίθενται µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης στο ΕΓΤΑΑ (Ταµείο του ΠΑΑ).
Από τα 365,2 εκατ. ευρώ, τα 200 εκατ. θα πρέπει να µοιραστούν τη διετία 2021-2022 σε προκηρύξεις για: 1) βραχείες αλυσίδες εφοδιασµού και τις τοπικές αγορές, β) επενδύσεις γεωργίας ακριβείας και έξυπνης γεωργίας, καινοτοµίας, ψηφιοποίησης και εκσυγχρονισµού των µηχανηµάτων και του εξοπλισµού παραγωγής, γ) τις συνθήκες ασφαλείας στην εργασία, δ) την ενέργεια από ανανεώσιµες πηγές, την κυκλική οικονοµία και τη βιοοικονοµία, ε) την πρόσβαση σε τεχνολογίες πληροφορικής υψηλής ποιότητας στις αγροτικές περιοχές.
Εδώ, το πιο πιθανό, σύµφωνα µε ανθρώπους που βρίσκονται κοντά στις διαχειριστικές αρχές του ΠΑΑ, είναι να διατεθεί το σύνολο των πόρων σε δύο προσκλήσεις Νέων Αγροτών και Σχεδίων Βελτίωσης. Ως εκ τούτου, τουλάχιστον για αυτές τις δύο δράσεις, µάλλον θα γίνει η επιλογή χρηµατοδότησής τους από την µεταβατική ΚΑΠ και όχι από τους πόρους του Ταµείου Ανάκαµψης.
Τα 135 εκατ. ευρώ από τα 365,2 εκατ. ευρώ σύµφωνα µε τον µεταβατικό κανονισµό θα πρέπει να διατεθούν µεταξύ άλλων για: α) τη βιολογική γεωργία, β) αγροπεριβαλλοντικά προγράµµατα, γ) τη βελτίωση της χρήσης και διαχείρισης των υδάτων, συµπεριλαµβανοµένης της εξοικονόµησης ύδατος, δ) τη δηµιουργία, διατήρηση και αποκατάσταση ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα ενδιαιτηµάτων, ε) τις δράσεις συνεργασίας LEADER.
Για τα παραπάνω µέτρα που θα αξιοποιήσουν τα πρόσθετα αυτά κονδύλια, µπορεί να προβλεφθεί κατά 100% χρηµατοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους, χωρίς εθνική χρηµατοδότηση. Επιπλέον, προβλέπονται διαφορετικά ποσοστά έντασης ενίσχυσης για Σχέδια Βελτίωσης και Μεταποίησης που µπορεί να φτάσει το 90%.
Τρεις πηγές χρηµατοδότησης
Εν ολίγοις, υπάρχουν τρεις «κουµπαράδες» για την αγροδιατροφή για τη διετία 2021-2022. Πρώτον πόροι από το Ταµείο Ανάκαµψης, δεύτερον πόροι της ΚΑΠ και τρίτον οι επιπρόσθετοι πόροι του Next Generation Europe. Μάλλον, εκτός από τα εγγειοβελτιωτικά έργα και την αναδιάρθρωση καλλιεργειών, όλες οι δράσεις για την αγροδιατροφή θα χρηµατοδοτηθούν από την ΚΑΠ.
