Όπως αναφέρει η σχετική µελέτη (∆ιαχείριση κινδύνων στην ευρωπαϊκή γεωργία, 2017) «όταν οι τιµές των εισροών αυξάνονται, και η τιµή παραγωγού παραµένει σταθερή, µειώνεται το περιθώριο κέρδους. Οι αγρότες µε χαµηλό περιθώριο κέρδους, όπως σε Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία είναι εποµένως πιο ευαίσθητοι στον κίνδυνο πτώσης του εισοδήµατος όταν οι τιµές εισροών και εκροών κυµαίνονται». Μάλιστα οι µελετητές αναφέρουν ότι «παρόµοιες πτώσεις αναµένεται να συµβαίνουν όλο και πιο συχνά, όπως δείχνουν τα µεγάλα ποσοστά αγροτικών εκµεταλλεύσεων που σηµείωσαν πτώση εισοδήµατος, όπως στην Κύπρος και στη Σλοβενία. Σηµειώνεται εδώ, ότι οι µεγάλες διακυµάνσεις των τιµών παραγωγού και των στρεµµατικών αποδόσεων οδηγούν τους αγρότες σε τέτοιους περιορισµούς των ταµειακών ροών, που µπορεί να οδηγήσουν σε πτώχευση
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν στο άτυπο συµβούλιο Υπουργών Γεωργίας στο Ταλίν (αναλυτικό ρεπορτάζ σελ. 44-45), ώστε να καταστεί σαφές ότι πρέπει να υπάρξει µία νέα πολιτική διαχείρισης κινδύνων στην αγροτική οικονοµία τουλάχιστον µετά το 2020, ώστε να αµβλυνθούν όσο το δυνατόν γίνεται, οι εισοδηµατικές πτώσεις.
Κοµβική η περίοδος µετά το 202
Μία βαθιά αλλαγή στη στρατηγική της ΚΑΠ αναφέρουν οι αναλυτές πρέπει να εξεταστεί µετά το 2020, καθώς οι εξελίξεις δίχνουν ότι οι ευρωπαϊκές αγροτικές επιχειρήσεις θα τεθούν αντιµέτωπες στο µέλλον µε όλο και µεγαλύτερους και πιο συχνούς κινδύνους. Είτε αυτός ο κίνδυνος έρχεται από τις συχνότερες µεταβολές στην αγορά, είτε από τις γεωστρατηγικές πολιτικές της ΕΕ, είτε από τις καιρικές συνθήκες.
Γενικότερα, συµπέρασµα του συνεδρίου ήταν ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική όπως εφαρµόζεται είναι σχεδόν ανίκανη να περιορίσει τις εισοδηµατικές απώλειες από τις διάφορες κρίσεις. Πάντως, οι πολιτικές που ακολουθούν οι ΗΠΑ όπως είναι για παράδειγµα οι αντικυκλικές ενισχύσεις (επιτοτήσεις όταν οι τιµές πέσουν κάποιο από ένα ορισµένο όριο), φαίνεται να αποκλείονται από τους Ευρωπαίους τεχνοκράτες, γιατί όπως λένε «τα αντικυκλικά συστήµατα ενδέχεται να απαιτούν σηµαντικό και ανεπαρκώς προβλέψιµο δηµόσιο προϋπολογισµό»
Σύµφωνα µε την ίδια µελέτη, οι τοµείς δραστηριότητας που είδαν το εισόδηµά τους σε µεγαλύτερη πτώση την περασµένη περίοδο πανευρωπαϊκά, είναι τα σιτηρά, η κτηνοτροφία µε κρεοπαραγωγική κατεύθυνση και οι εκµεταλλεύσεις µε οπωρώνες. Με δεδοµένο το ότι οι πολιτικές της ΚΑΠ έχουν αλλάξει ελάχιστα την τρέχουσα περίοδο, σύµφωνα µε έκθεση του ΟΟΣΑ του 2017 για την Κοινή Αγροτική Πολιτική, που βλέπει µόνο «λίγες θεσµικές αλλαγές», ως προς τον τρόπο λειτουργίας της, τουλάχιστον µέχρι τα τέλη του 2020, η κατάσταση δύσκολα αντιστρέφεται. Σηµειώνεται εδώ, σύµφωνα µε την ίδια µελέτη, ότι στον τοµέα των σιτηρών και των ελαιούχων σπόρων σύµφωνα µε τα στοιχεία, το µισό αγροτικό εισόδηµα αποτελείται από το τσεκ. Οπότε, τυχών περικοπή των άµεσων ενισχύσεων, έστω και µικρή, αναµένεται να οδηγήσει σε βίαιες ανακατατάξεις στην αγορά
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν στο άτυπο συµβούλιο Υπουργών Γεωργίας στο Ταλίν (αναλυτικό ρεπορτάζ σελ. 44-45), ώστε να καταστεί σαφές ότι πρέπει να υπάρξει µία νέα πολιτική διαχείρισης κινδύνων στην αγροτική οικονοµία τουλάχιστον µετά το 2020, ώστε να αµβλυνθούν όσο το δυνατόν γίνεται, οι εισοδηµατικές πτώσεις.
Μία βαθιά αλλαγή στη στρατηγική της ΚΑΠ αναφέρουν οι αναλυτές πρέπει να εξεταστεί µετά το 2020, καθώς οι εξελίξεις δίχνουν ότι οι ευρωπαϊκές αγροτικές επιχειρήσεις θα τεθούν αντιµέτωπες στο µέλλον µε όλο και µεγαλύτερους και πιο συχνούς κινδύνους. Είτε αυτός ο κίνδυνος έρχεται από τις συχνότερες µεταβολές στην αγορά, είτε από τις γεωστρατηγικές πολιτικές της ΕΕ, είτε από τις καιρικές συνθήκες.
Γενικότερα, συµπέρασµα του συνεδρίου ήταν ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική όπως εφαρµόζεται είναι σχεδόν ανίκανη να περιορίσει τις εισοδηµατικές απώλειες από τις διάφορες κρίσεις. Πάντως, οι πολιτικές που ακολουθούν οι ΗΠΑ όπως είναι για παράδειγµα οι αντικυκλικές ενισχύσεις (επιτοτήσεις όταν οι τιµές πέσουν κάποιο από ένα ορισµένο όριο), φαίνεται να αποκλείονται από τους Ευρωπαίους τεχνοκράτες, γιατί όπως λένε «τα αντικυκλικά συστήµατα ενδέχεται να απαιτούν σηµαντικό και ανεπαρκώς προβλέψιµο δηµόσιο προϋπολογισµό»
Οπωρώνες και σιτηρά πόνεσαν παραπάνω
Σύµφωνα µε την ίδια µελέτη, οι τοµείς δραστηριότητας που είδαν το εισόδηµά τους σε µεγαλύτερη πτώση την περασµένη περίοδο πανευρωπαϊκά, είναι τα σιτηρά, η κτηνοτροφία µε κρεοπαραγωγική κατεύθυνση και οι εκµεταλλεύσεις µε οπωρώνες. Με δεδοµένο το ότι οι πολιτικές της ΚΑΠ έχουν αλλάξει ελάχιστα την τρέχουσα περίοδο, σύµφωνα µε έκθεση του ΟΟΣΑ του 2017 για την Κοινή Αγροτική Πολιτική, που βλέπει µόνο «λίγες θεσµικές αλλαγές», ως προς τον τρόπο λειτουργίας της, τουλάχιστον µέχρι τα τέλη του 2020, η κατάσταση δύσκολα αντιστρέφεται. Σηµειώνεται εδώ, σύµφωνα µε την ίδια µελέτη, ότι στον τοµέα των σιτηρών και των ελαιούχων σπόρων σύµφωνα µε τα στοιχεία, το µισό αγροτικό εισόδηµα αποτελείται από το τσεκ. Οπότε, τυχών περικοπή των άµεσων ενισχύσεων, έστω και µικρή, αναµένεται να οδηγήσει σε βίαιες ανακατατάξεις στην αγορά
