Κοινό στοιχείο αποτέλεσε η διασφάλιση ότι θα διοχέτευαν το σύνολο της παραγωγής τους στη βιοµηχανία, για λογαριασµό της οποίας παράγουν κατ’ αποκλειστικότητα. Ταυτόχρονα αναφέρονται στις ιδιαιτερότητες που δηµιουργεί η κλιµατική αλλαγή, στην έλλειψη εργατών καθώς και στο υψηλό κόστος ενέργειας και α' υλών.
Ο Θύµιος Αποστολόπουλος κληρονόµησε, πριν από δύο δεκαετίες, καλλιέργειες στο Νεοχώρι Αρκαδίας, που είχαν δηµιουργήσει ο πατέρας και ο θείος του. Μερικά στρέµµατα µε µήλα και περίπου 100 πατάτας. Κάποια στιγµή τον προσέγγισε ο ιδρυτής της Eurocatering, Χρυσόστοµος Μαυρόπουλος. «Εκείνος είχε ακριβώς στο µυαλό του τι ήθελε να κάνει. Ήταν το 2002. Έτσι, από τα 100 στρέµµατα πατάτες άλλαξα άρδην την καλλιέργεια την αµέσως επόµενη χρονιά, φυτεύοντας µαρούλια». Για τον ίδιο η αλλαγή καλλιέργειας και η παραγωγή φυλλωδών είναι ιδιαίτερα «µπελαλίδικη», πλην όµως άκρως ενδιαφέρουσα δουλειά. Παράγει µαρούλι, σαλάτα πράσινη, σαλάτα κόκκινη, εσκαρόλ, ραντίτσιο, λευκό λάχανο, κινέζικο λάχανο, baby λαχανικά. «Βρίσκοµαι µέσα στην αγορά σε καθηµερινή βάση. Τα προϊόντα µου τοποθετούνται στα ψυγεία των σούπερ µάρκετ καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδοµάδας. Και το αποτέλεσµα της καλλιέργειας το βλέπω κάθε στιγµή, διότι κάθε µέρα φυτεύω και κόβω λαχανικά. Εν αντιθέσει µε την πατάτα που φύτευα στην αρχή της καλλιέργειας και εάν δεν είχα συµφωνήσει πού θα διατεθεί, ζούσα µε το άγχος ότι θα µου µείνει. Πλέον δουλεύω µε προσυµφωνηµένες ποσότητες που διαθέτω στον Φρεσκούλη. Στην περιοχή µας κάνουµε συµφωνία µε την εταιρεία και ξεκινάµε φυτεύσεις και παραγωγή από τον Απρίλιο έως και τον Νοέµβριο. Όταν σταµατάµε, ξεκινούν οι υπόλοιπες περιοχές µε τις οποίες συνεργάζεται η εταιρεία. Έτσι η Eurocatering διασφαλίζει ότι θα έχει παραγωγή όλο το έτος». Ο κ. Αποστολόπουλος λαµβάνει παραγωγή από 2.000 στρέµµατα, καθώς συγκοµίζει δύο φορές τα λαχανικά του κατά την περίοδο. Εκτός από τα φυλλώδη διατηρεί και 70 στρέµµατα µήλων. Μετά τη λήξη της περιόδου ετοιµάζει ξανά το χωράφι για την επόµενη.
Με προσυµφωνηµένες ποσότητες
«∆εν υπάρχει περίπτωση να µην περπατήσω µέσα στα χωράφια τρεις φορές την ηµέρα. Μου αρέσει να έχω την επαφή µε αυτό που παράγω, γιατί, εάν δεν έχω, είναι χαµένο το παιχνίδι». Αναφερόµενος στις δυσκολίες που αντιµετωπίζει, προτάσσει την αλλαγή του κλίµατος.
«Είναι πολύ χαρακτηριστικό πως εάν πήγαινα να κόψω τα λαχανικά που µαζεύω τώρα, πριν από ένα µήνα, στον καύσωνα, θα ήταν για πέταµα. . Φέτος το καλοκαίρι χρειάστηκε να κόψω νωρίτερα, χωρίς να λαµβάνω την απαιτούµενη απόδοση, καθώς τα λαχανικά µου είχαν µικρότερο βάρος από αυτό που θα µπορούσαν να έχουν. Έτσι όµως κατάφερα να αποφύγω τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχαν οι µεγάλες θερµοκρασίες». Αναφερόµενος στο επόµενο βήµα σηµειώνει ότι κάθε χρόνο «µεγαλώνουµε και την καλλιέργεια, ενώ δοκιµάζουµε νέες ποικιλίες. Σκέψου ότι ξεκινήσαµε µε 100 και πλέον ξεπεράσαµε τα 2.000 στρέµµατα παραγωγής σε 15 χρόνια».
Καλλιέργεια 800 στρεµµάτων στην Εύβοια
O Νίκος ∆ανέλλης διατηρεί την έδρα του στην Καστέλλα Ευβοίας, νοτιοδυτικά των Ψαχνών. Καλλιεργεί και εκείνος αποκλειστικά για τη Eurocatering συνολικά 800 στρέµµατα από τον Σεπτέµβριο έως και τέλος Μαΐου, λαµβάνοντας ουσιαστικά τη σκυτάλη όταν σταµατάει ο Θύµιος Αποστολόπουλος στο Νεοχώρι. Φυτεύει προϊόντα όπως iceberg, µαρούλι, ραντίτσιο, κινέζικο λάχανο, πράσινη και κόκκινη σαλάτα. «Η συνεργασία µας µε τον Φρεσκούλη ξεκίνησε το 2004. Παλαιότερα δουλεύαµε καρότα, πατάτες, κουνουπίδια και λάχανα. Στην πορεία γυρίσαµε την παραγωγή µας για να βάλουµε φυλλώδη, διατηρώντας αποκλειστική συνεργασία µε τη Eurocatering. Μέχρι τότε εξαρτόµαστε από εµπόρους για να πουλήσουµε τη σοδειά µας. Πλέον ξέρουµε πως ό,τι βάλουµε θα το πουλήσουµε».
Το µεγαλύτερο πρόβληµα που αντιµετωπίζει ο ίδιος είναι το κόστος που απορρέει από την κατανάλωση ενέργειας. «Το πετρέλαιο είναι πολύ ακριβό µε 1,45 ευρώ. Το ρεύµα είναι επίσης ακριβό, ενώ και τα ενοίκια είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικά µε περίπου 150 ευρώ ανά στρέµµα για τη µίσθωση των χωραφιών». Στέκεται επίσης στις τιµές των λιπασµάτων, τα οποία όπως λέει αυξήθηκαν κατά 40%. «Πέρυσι αγοράζαµε µε 15 ευρώ το σακί των 25 κιλών, φέτος µε 25 ευρώ».
Συμβόλαια απο το '80 είδε ο mr Iceberg
Στην πιάτσα τον αποκαλούν «παππού του iceberg», είναι παλιός γνώριµος στη Λαχαναγορά του Ρέντη και κάποτε κοµβικός συνεργάτης για τη λειτουργία στην Ελλάδα µεγάλων πολυεθνικών αλυσίδων εστίασης. Θα µπορούσε να πει κανείς ότι ο Θωµάς Χουντάλας είχε εξίσου καθοριστικό ρόλο µε το αρδευτικό έργο του Ανάβαλου για τη µετατροπή του κάµπου των Ιρίων από έναν ξερότοπο που έβγαζε την καλύτερη αγκινάρα της χώρας σε ένα εύφορο καταπράσινο τους φθινοπωρινούς και χειµερινούς µήνες κέντρο παραγωγής λαχανικών και µαρουλιών.
«Μην βάζεις 5 στρέµµατα, βάλε 50, 70 έλεγα ανέκαθεν στους φίλους µου» αφηγείται ο ίδιος στο Fresher κατά την επίσκεψη της οµάδας σε ένα από τα χωράφια του προς τα τέλη Σεπτεµβρίου, όσο παραδίπλα οι εργάτες χώριζαν διαδρόµους για να προχωρήσουν µε τη φύτευση του iceberg.
«Πρέπει να φας θεριό για να θεριέψεις, µου έλεγε η µάνα µου από παιδί. Τι εννοείς µάνα; της κάνω µια µέρα. Πρέπει να κάνεις µεγάλα πράγµατα για να γίνεις µεγάλος, αν κάνεις µικρές δουλειές, ψειρής θα µείνεις, µου απαντά. Έτσι και εγώ πάντα έβαζα πολλά στρέµµατα. Είχα αγκινάρα; Έβαζα 50-60 στρέµµατα. Οι άλλοι γύρω έβαζαν 5 και 6. Ρε, βάλτε πολλά, τους φώναζα, αφού έχουµε χωράφια. Όχι έλεγαν αυτοί. Τα θυµόµαστε τώρα στο µαγαζί και γελάµε» αφηγείται.
Ο κ. Χουντάλας δεν έλεγε όµως µόνο αυτό στους συγχωριανούς του. Ήδη από τα τέλη του 1980, όταν σε ηλικία 40 ετών είχε δει πως το µέλλον είναι η συµβολαιακή, παρότρυνε άπαντες να κατευθυνθούν προς τα εκεί. «Τα συµφωνείς µε µια εταιρεία και δεν έχεις να ψάχνεις» περιγράφει τις συζητήσεις του µε συναδέλφους τους, που δεν είχαν πειστεί.
Βέβαια ο ίδιος είχε και το απαραίτητο παραγωγικό εκτόπισµα ώστε να µπορέσει να τιµήσει συµβόλαια µε MacDonald's, Wendy's και όλες τις µεγάλες αλυσίδες σούπερ µάρκετ της δεκαετίας του 1990. Όλους αυτούς τους κέρδισε µε το iceberg του, που για καµιά πενταετία, από το 1984 µέχρι το 1989, το τάιζε στα πρόβατα. «Ήµουν καλεσµένος σε µια γιορτή. Πέτρου και Παύλου ήταν, και γιόρταζε ένας γνωστός µου, συνταγµατάρχης. ∆οκίµασα µια σαλάτα και λέω τι είναι αυτό; Αυτό θα τρώει ο κόσµος από εδώ και πέρα» λέει. «Είναι από τη Γαλλία µου απάντησε η οικοδέσποινα. Βγήκα στην αγορά να ψάξω σπόρο. ∆εν έβρισκα. Ευτυχώς µου έστειλε ένας κουνιάδος µου από την Αµερική. Για πέντε χρόνια δεν µε εµπιστευόταν κανένα µαγαζί στη Λαχαναγορά, είχα απίστευτη γκρίνια από τον πατέρα και τη γυναίκα µου» θυµάται.
Όλα αυτά άλλαξαν όταν ο επιχειρηµατίας Γιώργος Νίκας που έκανε µια προσπάθεια να κερδίσει την εµπιστοσύνη των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των ξενόφερτων µπέργκερς των Wendy's που είχε φέρει το 1989 στη χώρα, δήλωνε σε συνέντευξή του ότι όλες οι πρώτες ύλες της αλυσίδας είναι ελληνικές, εκτός από το iceberg. «Κυριακή διάβασα τη συνέντευξη. Μέσα στην εβδοµάδα βρέθηκα Οικονοµίδου 4 στο Περιστέρι. Ήταν εκεί ο τεχνολόγος τροφίµων και ένας διευθυντής. Έφυγα µε ένα συµβόλαιο 5 τόνων την εβδοµάδα για τα Wendy's» συνεχίζει. Μετά από αυτό, το αντίπαλον δέος της αλυσίδας, τα MacDonald's, τον προσέγγισαν µέσω κοινών γνωστών στη Λαχαναγορά. «Μου ζήτησαν 10 τόνους. Τους λέω πού να τους βρω. Μου απαντά ο διευθυντής, ρε πας καλά, βρήκες άνθρωπο να πουλήσεις και το σκέφτεσαι;». Όλα τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
