Με παράπονα η ενίσχυση για μήλα και ροδάκινα, ανοίγουν νέα μέτωπα

Με παραπονούμενους η ενίσχυση για μήλα και ροδάκινα, αξιώσεις και για απώλειες σε αμύγδαλα, επιτραπέζια 

Από τη στιγμή που το υπουργείο αποφάσισε να ανοίξει το πουγκί των ενισχύσεων για ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις κακές συνθήκες της αγοράς εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, ήταν επόμενο τα αιτήματα ενίσχυσης να ξεπεράσουν σε ταχύτητα τον προγραμματισμό των υπηρεσιακών παραγόντων, αλλά και σε όγκο τα όρια που βάζει το Οικονομικών.

Πρόκειται για καλλιέργειες όπως τα επιτραπέζια σταφύλια που έμειναν στα πρέμνα λόγω της μειωμένης ζήτησης το περασμένο καλοκαίρι, τα αμύγδαλα που επίσης έχουν περιοριστεί σε χαμηλές πτήσεις, τα κεράσια που έμειναν εκτός των προχθεσινών εξαγγελιών αν και έχουν αναφερθεί και εδώ προβλήματα.

Ακόμα και για τις κατηγορίες προϊόντων που αναμένεται να αποζημιωθούν, καταγράφονται αντιδράσεις από τους παραγωγούς, που είτε έχουν να κάνουν με τις ποικιλίες (οι οποίες δεν διευκρινίζονται), είτε με διπλασιασμό των ποσών που ανακοινώθηκαν.
Επιπλέον, ανοιχτή πληγή φαίνεται ότι έχει αφήσει η ενίσχυση των 72 ευρώ το στρέμμα που δόθηκε από το αποθεματικό κρίσης το περασμένο φθινόπωρο σε αγρότες-μέλη Ομάδων Παραγωγών με καλλιέργειες κηπευτικών, καθώς και σε παραγωγούς βιολογικών επιτραπέζιων σταφυλιών. Το γεγονός ότι στο ίδιο χωριό και για την ίδια καλλιέργοια οι μισοί παραγωγοί έλαβαν ενίσχυση και οι άλλοι μισοί όχι, γίνεται σήμερα αφορμή για διεύρυνση του μέτρου ώστε να καλύπτει και εκείνους που τότε έμειναν εκτός.

Οι εξαγγελίες του υπουργείου, αφορούσαν τα επιτραπέζια ροδάκινα, συμπύρηνα, νεκταρίνια και βερίκοκα της επικράτειας τα οποία υπέστησαν ζημία λόγω βροχοπτώσεων 40%, με τιμή 135 ευρώ / στρέμμα και 50%, με τιμή 150 ευρώ / στρέμμα.

 Για την καλλιέργεια μήλων επίσης, ανά ποικιλία, η ενίσχυση διαμορφώνεται κλιμακωτά σε 250 – 300 ευρώ / στρέμμα, βάσει του αξιολογημένου ζημιογόνου αποτελέσματος. Στις αποζημιώσεις αυτές κατά περίπτωση συνυπολογίζεται και η επιβάρυνση λόγω φυτουγειονομικών προσβολών (καρπόκαψα).

Η καλλιέργεια καστάνου στην επικράτεια, ενισχύεται με 150 ευρώ / στρέμμα, ως αποτέλεσμα των ζημιογόνων παραγωγικών παραμέτρων και της ιδιαίτερης φυτουγειονομικής προσβολής.

Ενδεικτική του κλίματος, είναι η ανακοίνωση των αγροτών Ανατολικής Εορδαίας και Νότιας Λεκάνης Βεγορίτιδας, οι οποίοι εκτιμούν σε ανακοίνωσή τους πως «η κυβέρνηση φαίνεται να αγωνιά και να έχει πανικό βλέποντας κάθε μέρα δεκάδες αγροτικούς συλλόγους να παίρνουν αποφάσεις για συμμετοχή στο πανελλαδικό κάλεσμα της ΠΕΜ, να βγουν τα τρακτέρ στις πλατείες των χωριών στις 22 Γενάρη. Νομίζουν ότι με τα ψίχουλα που ανακοίνωσαν ότι θα μοιράσουν θα καθίσουμε στον καναπέ».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η ανακοίνωση του Αγροτικού Συλλόγου Ημαθίας, όπου σχολιάζεται: «Επτά μήνες υπομονής και αναμονής των αγροτών που βιώνουν δύσκολες καταστάσεις όσον αφορά τα οικονομικά δεδομένα των νοικοκυριών τους και αντί του ακούσματος ,ενός ποσού ανά στρέμμα που θα πλησίαζε έστω κατά το ήμισυ το μέγεθος της ζημιάς από τις έντονες και συνεχείς βροχοπτώσεις του καλοκαιριού, ο κ. Γεωργαντάς ανακοινώνει «ψίχουλα».

Μια ανακοίνωση βέβαια, που δεν προσδιορίζει το πότε θα πληρωθούν οι ενισχύσεις, δεν αναφέρει τις ποικιλίες ανά καλλιέργεια , το σύνολο των στρεμμάτων που θα αποζημιωθεί αλλά και το ποσό που θα διατεθεί συνολικά, αποδεικνύοντας ότι οι κινήσεις του τελούν υπό πλήρη προχειρότητα και ότι δε νοιάζεται για το μόχθο και ιδρώτα των πρωταγωνιστών της υπαίθρου.»

Αναγκαία μια ενίσχυση στο επιτραπέζιο σταφύλι τονίζει το ΓΕΩΤΕΕ

Oι αναταράξεις στην αγορά των φρούτων, εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, που ευθύνεται και για την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και κατ' επέκταση του κόστους παραγωγής αποτελεί μια σκληρή πραγματικότητα που έχει φέρει σε δυσχερή θέση τους καλλιεργητές επιτραπέζιων σταφυλιών, σημειώνει σε επιστολή του ο Ο Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΓΕΩΤΕ.Ε. Ανατολικής Μακεδονίας Ζαφείρης Μυστακίδης, ζητώντας να εξεταστούν όλες οι δυνατότητες χορήγησης οικονομικής ενίσχυσης στους παραγωγούς επιτραπέζιων σταφυλιών.

Η σχετική επιστολή έχει ως εξής:

«Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Το Παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδας, ως ο θεσμοθετημένος σύμβουλος της πολιτείας σε θέματα πρωτογενούς παραγωγής στην περιοχή της Ανατ. Μακεδονίας (Ν. Δράμας, Καβάλας, Σερρών) θέλει να θέσει υπόψη σας ένα σημαντικό πρόβλημα που ανέκυψε κι αφορά τα επιτραπέζια σταφύλια, που απαντώνται σε σημαντικές εκτάσεις στην Ανατολική και Κεντρική Μακεδονία.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση προκάλεσε ντόμινο ανατιμήσεων και πληθωρισμού σε όλα τα προϊόντα, με αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης των φρούτων και λαχανικών στις ευρωπαϊκές αγορές τουλάχιστον κατά 30 - 40% σε σχέση με πέρσι. Οι καταναλωτές παρά την πεποίθηση τους ότι τα τελευταία πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στην καθημερινή τους διατροφή δεν τα θεωρούν είδη πρώτης ανάγκης και προϊόντα προτεραιότητας στη διάρκεια της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης που έχει ενσκήψει στην Ευρώπη και Παγκοσμίως.

Ταυτόχρονα όμως για τους ίδιους λόγους, λόγω του αυξημένου πληθωρισμού, παρατηρήθηκε και μια σημαντική αύξηση του κόστους καλλιέργειας σε όλους τους συντελεστές παραγωγής (ενέργεια, λίπανση, φυτοπροστασία, εργατικά κ.α.), με παράλληλη αύξηση του κόστους συλλογής, συσκευασίας, αποθήκευσης και μεταφοράς.

Παρά το θετικό γεγονός της λήψης μέτρων από τα αρμόδια Υπουργεία, (όπως η μείωση της φορολογίας για τους αγρότες μέλη των συνεταιρισμών ή εκείνων που κάνουν συμβολαιακή πώληση των προϊόντων που παράγουν, η επιδότηση λιπασμάτων, η επιδότηση αγροτικού ρεύματος κ.α.), δυστυχώς φέτος δεν μπόρεσαν να ανακουφίσουν τους παραγωγούς επιτραπέζιων σταφυλιών με τα τόσα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν.

Η κατάσταση πλέον είναι τραγική για τον κλάδο επιτραπέζιων σταφυλιών τα οποία, είτε δεν συγκομίστηκαν καθόλου λόγω χαμηλού εμπορικού ενδιαφέροντος, είτε πωλήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές κάτω του κόστους παραγωγής, καθότι πρόκειται για προϊόντα κατεξοχήν εξαγώγιμα με σχετικά μικρή εσωτερική κατανάλωση.

Παρά το γεγονός ότι από την αρχή της φετινής καλλιεργητικής περιόδου και με δεδομένο ότι προηγήθηκαν δύο κακές καλλιεργητικές περίοδοι για το επιτραπέζιο σταφύλι, ήταν εμφανείς οι δυσκολίες που θα συναντούσαν οι παραγωγοί κατά την περίοδο της συγκομιδής, συνέχισαν απτόητοι ακολουθώντας την προτροπή της Κυβέρνησης και των αρμόδιων Υπουργείων για κάλυψη της διατροφικής επάρκειας της χώρας μας, και ολοκλήρωσαν την παραγωγική διαδικασία στην καλλιέργειά τους. Άλλωστε, η φροντίδα μιας πολυετούς καλλιέργειας δεν μπορεί να αμεληθεί ούτε για μια χρονιά λόγω του κινδύνου ολοσχερούς καταστροφής τόσο της ετήσιας παραγωγής όσο και του πολυετούς φυτικού κεφαλαίου.

Τα διαχρονικά προβλήματα του αγροτοδιατροφικού τομέα στη χώρα μας είναι πολλά και γνωστά. Στα κυριότερα όμως που είναι ο μικρός κλήρος, η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, η μεγάλη εξάρτηση από τους αλλοδαπούς εργάτες, η αβάσταχτη γραφειοκρατία, η απουσία ικανοποιητικού αριθμού συλλογικών οργανώσεων, κ.α.. σήμερα θα πρέπει να συνυπολογισθούν το αυξημένο κόστος παραγωγής λόγω της ενεργειακής κρίσης, οι πληθωριστικές πιέσεις, η έλλειψη εργατικών χεριών και η αύξηση του κόστους εργασίας καθώς και τα λοιπά προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην παραγωγική διαδικασία, στη συγκομιδή αλλά και στην εφοδιαστική αλυσίδα, με τις τιμές πώλησης να κατρακυλούν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, ζημιώνοντας τους παραγωγούς και συρρικνώνοντας σημαντικά το εισόδημά τους θέτοντας σε κίνδυνο την επιβίωση των αγροτικών τους εκμεταλλεύσεων».

Συνοψίζοντας, οι αναταράξεις στην αγορά των φρούτων, εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, που ευθύνεται και για την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και κατ' επέκταση του κόστους παραγωγής αποτελεί μια σκληρή πραγματικότητα που έχει φέρει σε δυσχερή θέση τους καλλιεργητές επιτραπέζιων σταφυλιών.

Κ. Υπουργέ,

Έχοντας υπόψη τα αντανακλαστικά του ΥΠΑΑΤ στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νόσου του COVlD-19 στον αγροτικό τομέα και ταυτόχρονα δεδομένη τη θέληση της Κυβέρνησης να συνεχίζει να καλύπτει στοχευμένα το απολεσθέν εισόδημα των Ελλήνων Αγροτών, λόγω και της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης, παρεμβαίνοντας καίρια όπου παρατηρείται διαταραχή και προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία και η συνέχιση της καλλιέργειας στην Ανατολική Μακεδονία, σας ζητούμε να εξετάσετε τη δυνατότητα χορήγησης οικονομικής ενίσχυσης στους παραγωγούς επιτραπέζιων σταφυλιών, με σκοπό την ενίσχυση και στήριξη του εισοδήματός τους. αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει το Υπουργείο (de minimis, Ταμείο αλληλεγγύης,κ.α.), όπως ήδη ορθά κάνατε σε άλλες καλλιέργειες για το έτος 2022 στην Ελληνική επικράτεια, προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν οι Αγρότες μας, την καλλιέργεια των επιτραπέζιων σταφυλιών.

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία.

Ο Πρόεδρος της Δ.Ε.

του ΓΕΩΤΕ.Ε.

Ανατολικής Μακεδονίας

Ζαφείρης Μυστακίδης».

Η ανακοίνωση του Αγροτικού Συλλόγου Ανατολικής Εορδαίας και Νότιας  Λεκάνης Βεγορίτιδας

 Το υπουργείο και η κυβέρνηση φαίνεται να αγωνιά και να έχει πανικό βλέποντας κάθε μέρα δεκάδες αγροτικούς συλλόγους να παίρνουν αποφάσεις για συμμετοχή στο πανελλαδικό κάλεσμα της ΠΕΜ, να βγουν τα τρακτέρ στις πλατείες των χωριών στις 22 Γενάρη. Νομίζουν ότι με τα ψίχουλα που ανακοίνωσαν ότι θα μοιράσουν θα καθίσουμε στον καναπέ.

Δεν γίνεται κανένας λόγος για τα ενιαία πανελλαδικά αιτήματα που βάζουν όλοι οι αγροτοκτηνοτροφικοί σύλλογοι. Δεν κάνουν κουβέντα για αφορολόγητο πετρέλαιο, μείωση της τιμής ρεύματος, κατώτατες εγγυημένες τιμές, αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ.

Αντιθέτως το υπουργείο και η κυβέρνηση συνεχίζει να εμπαίζει τους αγρότες και κτηνοτρόφους και να χρησιμοποιεί τεχνικές διαίρει και βασίλευε! Εμείς έχουμε να πούμε ότι δεν θα καταφέρουν με τέτοιες τεχνικές να μας χωρίσουν με τους συναδέλφους μας αγρότες και ότι όλοι σαν μια γροθιά θα συνεχίσουμε μέχρι να δικαιωθούν τα αιτήματα μας!

Απαιτούμε:

-Αποζημίωση για όλες τις ποικιλίες των μήλων και τους λέμε ότι τα 300€/στρ δεν καλύπτουν το κόστος παραγωγής, πόσο μάλλον το εισόδημά μας.

-Αποζημίωση για όλες τις ποικιλίες ροδάκινων, συμπύρηνων, νεκταρινιών, βερίκοκων και κερασιών σε όλες τις περιοχές.

-Να αποζημιωθούν για την κρίση που προκάλεσε ο πόλεμος και να δοθούν τα 72,7€/στρ σε όλους τους αγρότες και στους υπόλοιπους συνεταιρισμένους.

ΟΛΟΙ στις 22 Ιανουαρίου με τα τρακτέρ στα χωριά μας στα σημεία συγκέντρωσης!

Να δοθεί αποφασιστική απάντηση στην κοροϊδία!

Αναλυτικά η επιστολή του ΑΣ Ημαθίας προς ΥΠΑΑΤ για βροχοπτώσεις

Διπλασιασμός των ποσών και άμεση πληρωμή

Με ανακοίνωση που εξέδωσε το ΥΠΑΑΤ την Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2023 επιβεβαιώνει τη διάθεση του να συνεχίσει τον εμπαιγμό των παραγωγών ροδάκινων, νεκταρινιών, βερικόκων κ.α. προϊόντων , προσπαθώντας να αποτρέψει τα μπλόκα.

Επτά μήνες υπομονής και αναμονής των αγροτών που βιώνουν δύσκολες καταστάσεις όσον αφορά τα οικονομικά δεδομένα των νοικοκυριών τους και αντί του ακούσματος ,ενός ποσού ανά στρέμμα που θα πλησίαζε έστω κατά το ήμισυ το μέγεθος της ζημιάς από τις έντονες και συνεχείς βροχοπτώσεις του καλοκαιριού, ο κ. Γεωργαντάς ανακοινώνει «ψίχουλα».

Μια ανακοίνωση βέβαια, που δεν προσδιορίζει το πότε θα πληρωθούν οι ενισχύσεις, δεν αναφέρει τις ποικιλίες ανά καλλιέργεια , το σύνολο των στρεμμάτων που θα αποζημιωθεί αλλά και το ποσό που θα διατεθεί συνολικά, αποδεικνύοντας ότι οι κινήσεις του τελούν υπό πλήρη προχειρότητα και ότι δε νοιάζεται για το μόχθο και ιδρώτα των πρωταγωνιστών της υπαίθρου.

Μάλιστα αν αναλογιστούμε ότι διανύουμε προεκλογική περίοδο και παρ΄ όλα αυτά, οι αγρότες εξακολουθούν να εισπράττουν τον εμπαιγμό από την κυβέρνηση, δείχνει την αδιαφορία για την επίλυση των προβλημάτων του πρωτογενή και το τι μέλλει γενέσθαι σε περίπτωση ανανέωσης της θητείας τους.

Ίσως ακούγεται σκληρό το να βγάζουμε συμπεράσματα για τα επόμενα χρόνια διακυβέρνησης, αλλά δε μας αφήνουν περιθώρια να σκεφτούμε κάτι διαφορετικό , όταν 4 χρόνια τώρα μας κοροϊδεύουν ότι θα προχωρήσουν στην αναθεώρηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ και δε το πράττουν, όταν πετούν εκτός λίστας συνδεδεμένων τα βιομηχανικά ροδάκινα και άλλα προϊόντα που οι τιμές πώλησης είναι κάτω του κόστους παραγωγής και δε συμπεριλαμβάνουν τα επιτραπέζια, όταν προκαλούν με μεγάλη άνεση το διαχωρισμό των αγροτών σε κάθε πληρωμή και πρόγραμμα, όταν καθυστερούν για μήνες πληρωμές αγροτών από προγράμματα αλλά και όσες πραγματοποιούν δεν παραλείπουν να εκνευρίζουν τους παραγωγούς κάνοντας λάθη ανεπίτρεπτα,  καθώς στερούνται οργάνωσης, προγραμματισμού και μεθοδικότητας.

Καλούμε λοιπόν τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για το ζήτημα των ζημιών από τις βροχοπτώσεις, να αναθεωρήσει όσον αφορά τα ποσά των 135 και 150 ευρώ ανά / στρέμμα, διπλασιάζοντας αυτά , αλλά και να ανακοινώσει άμεσα τις ποικιλίες που αποζημιώνονται και το χρόνο πληρωμής των αγροτών.

Η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης:

Αποζημίωση καλλιεργειών στους παραγωγούς επιτραπέζιων ροδάκινων, συμπύρηνων, βερίκοκων, μήλων και καστάνων

Συνεδρίασε σήμερα ομάδα εργασίας για το συντονισμό των αγροτικών ενισχύσεων και αποζημιώσεων με τη συμμετοχή των: Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Γ. Γεωργαντά, του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό αρμόδιου για Θέματα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης από Φυσικές Καταστροφές, κ. Χ. Τριαντόπουλου, του Γ.Γ. Δημοσιονομικής Πολιτικής, κ. Θ. Πετραλιά, του Γ.Γ. Οικονομικής Πολιτικής, κ. Ν. Κουλοχέρη, του Γ.Γ. Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, κ. Δ. Σκάλκου, της Γ.Γ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Χριστιάννας Καλογήρου και του Προέδρου του ΕΛΓΑ, κ. Α. Λυκουρέντζου.

Κατόπιν της συνεργασίας, αποφασίστηκε και αποστέλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η αναγγελία της χορήγησης κρατικής ενίσχυσης για την αποζημίωση των καλλιεργειών που αφορούν στα επιτραπέζια ροδάκινα, συμπύρηνα, νεκταρίνια, βερίκοκα, μήλα και κάστανα, σύμφωνα με το «Προσωρινό πλαίσιο κρίσης για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας μετά την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας».

Πρόκειται για τις παραγωγές που επλήγησαν ιδιαίτερα από τις πρωτογενείς και δευτερογενείς συνέπειες της ενεργειακής κρίσης, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής, συντήρησης και διάθεσης. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τη διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας και της ομαλής εμπορικής ροής και πρόσβασης στις αγορές, οδήγησαν σε προσδιορισμένο ζημιογόνο αποτέλεσμα. Αυτό επιδεινώνει και πολλαπλασιάζει το αποτύπωμα των συνεπειών της κλιματικής κρίσης στις παραγωγές και στο εισόδημα των αγροτών, όπως έχει καταγραφεί και αξιολογηθεί με βάση τις εκτιμήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών.

Η αναγγελία αφορά συγκεκριμένες ποικιλίες των ανωτέρω καλλιεργειών στην επικράτεια, όπως αυτές τεκμηριώνονται από τα αντίστοιχα πορίσματα των αρμοδίων υπηρεσιών. 

Ειδικότερα, ενισχύονται τα επιτραπέζια ροδάκινα, συμπύρηνα, νεκταρίνια και βερίκοκα της επικράτειας τα οποία υπέστησαν ζημία λόγω βροχοπτώσεων 40%, με τιμή 135 ευρώ / στρέμμα και 50%, με τιμή 150 ευρώ / στρέμμα.

Για την καλλιέργεια μήλων επίσης, ανά ποικιλία, η ενίσχυση διαμορφώνεται κλιμακωτά σε 250 – 300 ευρώ / στρέμμα, βάσει του αξιολογημένου ζημιογόνου αποτελέσματος. Στις αποζημιώσεις αυτές κατά περίπτωση συνυπολογίζεται και η επιβάρυνση λόγω φυτουγειονομικών προσβολών (καρπόκαψα).

Η καλλιέργεια καστάνου στην επικράτεια, ενισχύεται με 150 ευρώ / στρέμμα, ως αποτέλεσμα των ζημιογόνων παραγωγικών παραμέτρων και της ιδιαίτερης φυτουγειονομικής προσβολής.

Το ΥΠΑΑΤ σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, τον ΕΛΓΑ και φορείς, συνεχίζει την επεξεργασία για την ενίσχυση και άλλων καλλιεργειών που με τεκμηριωμένο και αντικειμενικό τρόπο, αποδεδειγμένα επλήγησαν με αποτέλεσμα τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος από τις ζημιές που έχουν καταγραφεί.

Ο κ. Γεωργαντάς ανέφερε πως η σημερινή αναγγελία των αποζημιώσεων στην Ε.Ε., αποδεικνύει τη βούληση και την αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης για την άμεση  στήριξη των παραγωγών σε μια δύσκολη καλλιεργητική περίοδο, λόγω τόσο της απρόβλεπτης εξωγενούς ενεργειακής αλλά και της πλέον μόνιμα παρούσας κλιματικής κρίσης.