Σώζεται η αυτονομία της ΚΑΠ, μειώνονται τα διαθέσιμα κονδύλια

Όπως έγραφε από νωρίς το Agronews, ένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη διαδοχή στο αγροτικό επάγγελμα, μια φροντίδα ανταμοιβής των αγροτών για τη συμβολή τους στην προστασία του περιβάλλοντος και μια «ευχή» για λιγότερη γραφειοκρατία, είναι τα στοιχεία που συνθέτουν την τελική έκθεση των ευρωβουλευτών.    

Η Επιτροπή Γεωργίας καθορίζει τις προτεραιότητες για τη χρηματοδότηση της ΚΑΠ μετά το 2027

Η Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης ζητά έναν αυξημένο και αυτόνομο προϋπολογισμό της ΚΑΠ μετά το 2027 και μειωμένο διοικητικό βάρος για τους αγρότες.

Στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο, η γεωργία της ΕΕ που εξασφαλίζει συνεχή πρόσβαση σε τρόφιμα αποτελεί κρίσιμο στοιχείο των πολιτικών ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ, λένε οι ευρωβουλευτές. Η έκθεσή τους για το μέλλον της γεωργίας και την Kοινή Αγροτική Πολιτική μετά το 2027 εγκρίθηκε από την Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (AGRI) τη Δευτέρα 7 Ιουλίου με 29 ψήφους υπέρ, 9 ψήφους κατά και 8 αποχές.

Ως εκ τούτου, οι ευρωβουλευτές απαιτούν έναν αυξημένο και αυτόνομο προϋπολογισμό της ΚΑΠ. Η ΚΑΠ δεν πρέπει να ενσωματωθεί με άλλους τομείς χρηματοδότησης σε ένα ενιαίο ταμείο ή να γίνει μέρος ενός συνολικού κονδυλίου που χρησιμοποιείται από τα κράτη μέλη για σκοπούς άλλους εκτός από τη γεωργία.

Η άμεση στήριξη του εισοδήματος για όλους τους ενεργούς, επαγγελματίες αγρότες που ακολουθούν ένα μοντέλο βασισμένο στην περιοχή θα πρέπει να ενισχυθεί. Για την αποτελεσματική υποστήριξη της αγροτικής ανάπτυξης, ο δεύτερος πυλώνας της ΚΑΠ πρέπει να παραμείνει ανεξάρτητος από τις πολιτικές συνοχής. Οι εθελοντικές πληρωμές συνδεδεμένης στήριξης εισοδήματος για τομείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες θα πρέπει να διατηρηθούν ή να αυξηθούν, προσθέτουν οι ευρωβουλευτές.

Απλοποίηση και ψηφιοποίηση

Η μείωση του διοικητικού φόρτου για τους αγρότες πρέπει να είναι μία από τις κατευθυντήριες αρχές της ΚΑΠ. Οι ευρωβουλευτές ζητούν ένα σύστημα βασισμένο σε κίνητρα για τους αγρότες, ώστε να επιτυγχάνουν περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς στόχους. Τα οικολογικά προγράμματα θα πρέπει επομένως να παραμείνουν εθελοντικά και να συνοδεύονται από αμοιβή. Η εφαρμογή των απαιτήσεων για καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες (ΚΓΠΚ) πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις υπάρχουσες γεωργικές πρακτικές.

Όλοι οι αγρότες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες και ψηφιακές λύσεις που υποστηρίζουν τη βιώσιμη γεωργία, ενισχύουν το εισόδημά τους και μειώνουν τον διοικητικό φόρτο εργασίας. Για την ελαχιστοποίηση των αγχωτικών διαδικασιών επιθεώρησης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, η παρακολούθηση της χρήσης των κονδυλίων της ΚΑΠ θα πρέπει να βασίζεται σε δορυφορικές εικόνες και ταυτοποίησης σε ένα κεντρικό, ηλεκτρονικό σύστημα αναφοράς, λένε οι ευρωβουλευτές.

Ανανέωση γενεών στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Η ανανέωση των γενεών είναι απαραίτητη για το μέλλον της γεωργίας της ΕΕ. Ωστόσο, σχεδόν το 58% των αγροτών στην ΕΕ είναι άνω των 55 ετών, ενώ όσοι είναι κάτω των 35 ετών αντιπροσωπεύουν μόνο το 6% όλων των αγροτών. Η Επιτροπή AGRI επιθυμεί, ως εκ τούτου, να αυξήσει τη χρηματοδότηση από την ΚΑΠ και να αυξήσει τον αριθμό των φορολογικών και δανειακών κινήτρων, ώστε να αρθούν τα εμπόδια για να γίνει κανείς αγρότης.

Εναρμονισμένη σήμανση των αγροδιατροφικών προϊόντων στην ΕΕ

Περισσότερο από το 70% των καταναλωτών στην ΕΕ αποφασίζουν τι θα αγοράσουν με βάση τις πληροφορίες στη συσκευασία. Για να αποτραπεί η παραπλάνησή τους, οι ευρωβουλευτές ζητούν εναρμονισμένη ευρωπαϊκή σήμανση, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με την προέλευση, την ποιότητα και τα πρότυπα παραγωγής των αγροδιατροφικών προϊόντων.

Πιθανότητες

Η εισηγήτρια Carmen Crespo Díaz (ΕΛΚ, Ισπανία) δήλωσε: «Χρειαζόμαστε μια ΚΑΠ που να ενισχύει την προσφορά τροφίμων, να υποστηρίζει τις αγροτικές κοινότητες και να ενδυναμώνει τους αγρότες μέσω της καινοτομίας, της ανανέωσης των γενεών και των δίκαιων συνθηκών αγοράς. Αλλά απορρίπτουμε κατηγορηματικά τυχόν προσπάθειες εθνικοποίησης της ΚΑΠ ή συγχώνευσης της χρηματοδότησής της με άλλα μέσα της ΕΕ. Πρέπει να παραμείνει μια πραγματικά κοινή πολιτική με ειδικά κεφάλαια και ανεξάρτητους πυλώνες, εξασφαλίζοντας ισότιμη υποστήριξη για όλους τους Ευρωπαίους αγρότες».

Η σχετική ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου για τη νέα ΚΑΠ είναι διαθέσιμη εδώ

Διατήρηση άμεσων πληρωμών, ανανέωση γενεών στο επάγγελμα και ανταμοιβή αγροτών για το περιβάλλον στο καλάθι της νέας ΚΑΠ

Θέμα ημερών είναι η οριστικές αποφάσεις για τις βασικές αρχές που θα διέπουν την Κοινή Αγροτική Πολιτική στην μετά το 2027 εποχή, μετά το πρώτο κύμα προτάσεων να προκύπτει από την ψηφοφορία που έλαβε χώρα τη Δευτέρα 7 Ιουλίου στην Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (AGRI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Έτσι, την ώρα που η Ελλάδα αναλώνεται σε πολιτικές έριδες για την αμαρτωλή υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, χωρίς μάλιστα να έχει βρει ακόμα τρόπο απομόνωσης των αιτίων του κακού, στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο γράφονται οι τελευταίες πινελιές στον καμβά της επόμενης ΚΑΠ, με τη χώρα μας ουσιαστικά απούσα.

Αυτά τα οποία φαίνεται να ξεκαθαρίζουν προς το παρόν, είναι η διατήρηση της αυτονομίας στον προϋπολογισμό της ΚΑΠ και τη νέα περίοδο, με πολύ πιθανό το ενδεχόμενο δραστικού περιορισμού 15-25% στα προβλεπόμενα κονδύλια.

Μέσα σ’ αυτό το ασφυκτικό από πλευράς πόρων πλαίσιο, είναι απορίας άξιο πως η Ε.Ε. θα καταφέρει να πετύχει αυτά που προβάλλονται ως κυρίαρχοι στόχοι της νέας περιόδου και είναι οι καλύτερες περιβαλλοντικές ανταμοιβές για τους αγρότες, μια σαφέστερη προσέγγιση στην ανανέωση των γενεών και μια επείγουσα απλοποίηση για μείωση της γραφειοκρατίας (στην Ελλάδα το κακό έχει παραγίνει ως αποτέλεσμα της στρέβλωσης που έχει επιφέρει στο χώρο η συντεχνία του ΟΣΔΕ). 

Η προγραμματισμένη για χθες (Δευτέρα 7 Ιουλίου) ψηφοφορία στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σηματοδοτεί ένα κρίσιμο βήμα για τον καθορισμό των πολιτικών προτεραιοτήτων του Κοινοβουλίου ενόψει των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ΚΑΠ μετά το 2027 αργότερα αυτόν τον μήνα.

Η έκθεση, με επικεφαλής την Ισπανίδα ευρωβουλευτή του ΕΛΚ, Κάρμεν Κρέσπο Ντίαζ, σκιαγραφεί το όραμα του Κοινοβουλίου για την ΚΑΠ στο επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ). Ο ευρωβουλευτής της Fianna Fáil για τις Midlands North-West, Μπάρι Κόουεν, διετέλεσε επικεφαλής διαπραγματευτής για την Ομάδα Renew Europe.

Η ψηφοφορία συμπίπτει χρονικά με την αυξανόμενη συζήτηση στις Βρυξέλλες σχετικά με τη μελλοντική δομή και χρηματοδότηση της γεωργικής πολιτικής της ΕΕ.

Η έκθεση υπερασπίζεται σθεναρά έναν οριοθετημένο προϋπολογισμό της ΚΑΠ και υποστηρίζει ότι η επισιτιστική ασφάλεια πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πυλώνας της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ. Τονίζει ότι η ΚΑΠ θα πρέπει να παραμείνει μια αυτόνομη πολιτική της ΕΕ και να μην εντάσσεται σε ένα ευρύτερο εθνικό χρηματοδοτικό πλαίσιο.

«Η ασφαλής και συνεχής πρόσβαση στα τρόφιμα έχει γίνει θέμα στρατηγικής ασφάλειας», σημειώνει το κείμενο.

Όσον αφορά το περιεχόμενο, η έκθεση ζητά καλύτερες περιβαλλοντικές ανταμοιβές για τους αγρότες, μια σαφέστερη προσέγγιση στην ανανέωση των γενεών και επείγουσα απλοποίηση για τη μείωση της γραφειοκρατίας. «Οι αγρότες πρέπει να ανταμείβονται σωστά για τις περιβαλλοντικές τους συνεισφορές», αναφέρει, ενώ παράλληλα ζητά τα οικολογικά προγράμματα να γίνουν «απλούστερα και πιο ευέλικτα».

Προτείνει επίσης τη συνέχιση των άμεσων πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων των αγροτών μερικής απασχόλησης και μικρής κλίμακας. Αξιοσημείωτο είναι ότι η έκθεση επαναλαμβάνει την έκκληση του Κοινοβουλίου για «εκτιμήσεις επιπτώσεων σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης» πριν από την εισαγωγή νέων απαιτήσεων. Προτρέπει την Επιτροπή να μειώσει τη γραφειοκρατία και να απλοποιήσει την πρόσβαση στην υποστήριξη μέσω ενός «ενιαίου κέντρου εξυπηρέτησης της ΚΑΠ» - ένα βασικό αίτημα από πρόσφατες διαμαρτυρίες αγροτών σε όλη την Ευρώπη.

Μιλώντας πριν από την ψηφοφορία, ο ευρωβουλευτής Barry Cowen δήλωσε: «Αυτή είναι η πρώτη μου έκθεση ως επικεφαλής διαπραγματευτής για την Renew Europe και είμαι στην ευχάριστη θέση να βοηθήσω στη διαμόρφωση ενός ισχυρού, εποικοδομητικού κειμένου που αντικατοπτρίζει τις πραγματικές ανησυχίες των αγροτών σε όλη τη Βορειοδυτική περιοχή Midlands, την Ιρλανδία και την Ευρώπη. Η διαδικασία – προϊόν συνάντησης με εκατοντάδες ενδιαφερόμενους φορείς σε όλη την Ευρώπη πριν από τη συμμετοχή σε λεπτομερείς τεχνικές και πολιτικές διαπραγματεύσεις – ήταν κάτι που απόλαυσα και ανυπομονώ να επαναλάβω πολλές φορές. Ενώ δεν έφτασαν όλες οι προτάσεις που υπέβαλα στο πρόσφατο έγγραφο θέσης μου για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας στην τελική έκδοση, είμαι ικανοποιημένος που αντικατοπτρίζονται πολλά από τα βασικά μου ερωτήματα – ιδίως όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια, τις ισχυρότερες περιβαλλοντικές ανταμοιβές για τους αγρότες και την ατζέντα απλοποίησης. Ελπίζω ότι αυτή η ψηφοφορία θα στείλει ένα σαφές μήνυμα στην Επιτροπή ενόψει των επερχόμενων προτάσεών της για το ΠΔΠ και την ΚΑΠ: η γεωργία δεν αποτελεί υποσημείωση στην ασφάλεια της Ευρώπης – είναι κεντρικής σημασίας για αυτήν. Αν θέλουμε περισσότερα από τους αγρότες μας, πρέπει να το συνδυάσουμε με πιο ουσιαστική υποστήριξη».

Ο κ. Cowen πρόσθεσε: «Πολύ συχνά, οι αγρότες έχουν παγιδευτεί μεταξύ αυξανόμενων προσδοκιών και μείωσης των εισοδημάτων. Η επόμενη ΚΑΠ πρέπει να επαναφέρει αυτή την ανισορροπία με σαφή συστήματα, πιο δίκαιες πληρωμές και μια δομή που θα έχει κατασκευαστεί για να διαρκέσει. Η κατάργηση του περιορισμένου προϋπολογισμού της ΚΑΠ θα ήταν ένα ιστορικό λάθος. Οι αγρότες χρειάζονται προβλεψιμότητα, όχι πολιτικά παιχνίδια. Ομοίως, ωστόσο, δεν θα αποσπάται η προσοχή μου από τη συζήτηση σχετικά με τη δομή της ΚΑΠ και δεν θα δεχτώ στάσιμη χρηματοδότηση, ακόμη και αν διατηρηθεί η τρέχουσα μορφή. Χωρίς προσαρμογή του πληθωρισμού, η πραγματική αξία της ΚΑΠ θα μπορούσε να συρρικνωθεί κατά 54% έως το 2034 - ένα πραγματικό έλλειμμα 250 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ένας ασφαλής, αυξημένος προϋπολογισμός της ΚΑΠ είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας και αυτό το μήνυμα θα σταλεί δυνατά και ξεκάθαρα στην Επιτροπή σήμερα».

Σώζεται η αυτονομία της ΚΑΠ, έρχονται όμως βαριές μειώσεις επιδοτήσεων από 15% έως 25% μετά το 2027

Η ΚΑΠ μετά το 2027 θα διατηρήσει τελικά τη δομή της, αλλά οι επιδοτήσεις υπολογίζεται πως θα μειωθούν σε ποσοστό 15-25% σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα, σύμφωνα με τα όσα γίνονται γνωστά από τις Βρυξέλλες ενόψει της ανακοίνωσης του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) στις 16 Ιουλίου 2025.

Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ του το POLITICO, η Επιτροπή έβαλε τελικά σιωπηλά στο ράφι το σχέδιο αναδιάρθρωσης της δομής της ΚΑΠ. Ο Jan Olbrycht, ειδικός σύμβουλος του Επιτρόπου Προϋπολογισμού Piotr Serafin, δήλωσε ότι η ΚΑΠ θα παραμείνει ως ξεχωριστός πυλώνας στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034. Η χρηματοδότηση της αγροτικής ανάπτυξης θα παραμείνει εντός της δομής των δύο πυλώνων της ΚΑΠ. Προηγούμενες ιδέες για τη μεταφορά αυτών των χρημάτων στο Ταμείο Συνοχής, όπως είπε ο Olbrycht, «τελειώσει».

Ωστόσο, για τους αγρότες της Ευρώπης, η νίκη είναι «γλυκόπικρη» όπως τη χαρακτηρίζει το POLITICO, καθώς η Επιτροπή αναμένεται να προτείνει σημαντικές περικοπές στη συνολική χρηματοδότηση της ΚΑΠ. Οι πρώτες εκτιμήσεις υποδηλώνουν μείωση μεταξύ 15% και 25% σε σύγκριση με τα τρέχοντα επίπεδα. Ενώ η δομή της ΚΑΠ μπορεί να είναι ασφαλής, το μέγεθος του ταμείου δεν είναι.

Στην πράξη, ωστόσο, οι αγρότες θα εξακολουθούν να χάνουν χρήματα. Οι προσαυξήσεις στις άμεσες πληρωμές, τη ραχοκοκαλιά της ΚΑΠ, είναι πιθανό να συρρικνωθούν. Αυτό θα μπορούσε να είναι αρκετό για να αναζωπυρώσει τις διαμαρτυρίες που σάρωσαν την Ευρώπη πέρυσι, ειδικά αν οι αγρότες αισθάνονται ότι έχουν περιοριστεί από διαρθρωτικές προστασίες αλλά όχι από οικονομικές.

«Εάν η Επιτροπή παίρνει στα σοβαρά το όραμά της για τη γεωργία και θέλει να ενισχύσει την ευρωπαϊκή γεωργία και να την καταστήσει έτοιμη για το μέλλον, οι φήμες για δραστική περικοπή του προϋπολογισμού δεν μπορούν να αποτελέσουν σοβαρή επιλογή», ​​δήλωσε στο POLITICO ο Bernhard Krüsken, γενικός γραμματέας της Γερμανικής Ένωσης Αγροτών.

«Οτιδήποτε άλλο εκτός από έναν αυξημένο και συγκεκριμένο γεωργικό προϋπολογισμό δεν θα ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής».