Η έκθεση "Global Aquaculture Outlook 2025" επισημαίνει πως τα προϊόντα υδατοκαλλιέργειας και αλιείας θα σημειώσουν ετήσια αύξηση της τάξεως του 2,3%, ενώ είδη όπως το πανγκάσιους και η τιλάπια αναμένεται να παρουσιάσουν αύξηση παραγωγής 7% και 5% αντίστοιχα. Η Ασία κυριαρχεί με 70% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ στην Ευρώπη, η ζήτηση για σολομό, λαβράκι και τσιπούρα παραμένει ισχυρή, με το 2024, η παραγωγή σολομού να σημείωσε αύξηση μόλις 1%-2% λόγω βιολογικών προβλημάτων, κυρίως στη Νορβηγία, ενώ στη Χιλή αναμένεται αύξηση 1%-2% λόγω βελτίωσης των βιολογικών συνθηκών.
Θνησιμότητα, ασθένειες και αυξημένο κόστος παραγωγής είναι οι πιο κρίσιμες προκλίσεις
Παρότι η ανάπτυξη είναι εντυπωσιακή, οι παραγωγοί καλούνται να διαχειριστούν σοβαρές προκλήσεις. Η θνησιμότητα λόγω ασθενειών εξακολουθεί να αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό της βιωσιμότητας, ενώ η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών εντείνει την ανθεκτικότητα στα μικροβιοκτόνα (AMR), απειλώντας όχι μόνο την υγεία των καταναλωτών αλλά και τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα του κλάδου.
Τεχνολογία αιχμής και εναλλακτικές λύσεις για βιώσιμη ανάπτυξη
Η καινοτομία στον τομέα τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Η γενετική τροποποίηση, τα αυτόνομα συστήματα ιχνηλάτησης, τα drones και τα συστήματα ανακύκλωσης νερού (RAS) μετασχηματίζουν την παραγωγή σε πιο αποδοτική, ανθεκτική και περιβαλλοντικά υπεύθυνη.
Τα συστήματα ανακυκλούμενης υδατοκαλλιέργειας (RAS) μπορούν να μειώσουν τη χρήση νερού κατά 95% και ενισχύουν τη βιωσιμότητα. Η Re:Ocean συγκέντρωσε 222 εκατ. δολάρια για τέτοια συστήματα, ενώ η συνολική επένδυση στον τομέα έφτασε το 1 δισ. δολάρια σε 63 deals το 2023. Το 2024, οι επενδύσεις μειώθηκαν σε 221,6 εκατ. δολάρια, με τη θαλάσσια καλλιέργεια φυτών και άλγεων να απορροφά 114 εκατ. δολάρια.
Παράλληλα, ταιρείες όπως η Peptobiotics στη Σιγκαπούρη εξασφάλισαν 6,2 εκατ. δολάρια για την ανάπτυξη πεπτιδικών τεχνολογιών αντί των αντιβιοτικών. Παράλληλα, 11 εταιρείες σολομού στη Χιλή συνεργάζονται στο Project Yelcho για τη μείωση της χρήσης αντιβιοτικών.
Από πλευράς γενετικής τεχνολογίας, η ιαπωνική Regional Fish συγκέντρωσε 4,07 δισ. γιεν (περίπου 28,9 εκατ. δολάρια) για έρευνα και ανάπτυξη ανθεκτικών ειδών απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Επιπλέον, η χρήση εναλλακτικών πρώτων υλών στις ιχθυοτροφές, όπως οι πρωτεΐνες από έντομα ή τα υποπροϊόντα φιλέτων, δείχνουν ότι η κυκλική οικονομία και η καινοτομία μπορούν να συνυπάρξουν. Η χρήση της τροφής Palate+, που βασίζεται στη μύγα Black Soldier Fly, βελτίωσε το ανοσοποιητικό των ψαριών σε μελέτες του 2024.
Η σημασία της διαχείρισης γονιδιακού υλικού και του εκκολαπτηρίου
Η αποτελεσματική διαχείριση γενετικού υλικού στα γεννήτορα ψάρια οδηγεί σε πιο ανθεκτικούς απογόνους και καλύτερη συνολική απόδοση. Σύμφωνα με τον FAO, τα προγράμματα γενετικής βελτίωσης μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα.
Φυσικές λύσεις για τα μαγκρόβια και η κυκλική παραγωγή στην Ασία
Μια παραδοσιακή, αλλά εξαιρετικά αποδοτική προσέγγιση εντοπίζεται στις παράκτιες περιοχές της ΝΑ Ασίας. Τα μαγκρόβια δημιουργούν φυσικά οικοσυστήματα που υποστηρίζουν την αναπαραγωγή και ανατροφή θαλάσσιων ειδών χωρίς τη χρήση πρόσθετων ζωοτροφών ή φαρμάκων, προσφέροντας μια αειφορική προσέγγιση στην υδατοκαλλιέργεια.
Προοπτικές και βιωσιμότητα μέχρι το 2030
Αναλυτές εκτιμούν πως μέχρι το 2030, η ιχθυοκαλλιέργεια θα αποτελεί τη βασική πηγή θαλασσινών, έχοντας ήδη ξεπεράσει σε όγκο την άγρια αλιεία. Τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, τα υποθαλάσσια drones, και τα RNA εμβόλια ενισχύουν την ανθεκτικότητα και την παραγωγικότητα.
Η καλλιέργεια ειδών όπως το arapaima - ένα μεγάλο ψάρι γλυκού νερού από τον Αμαζόνιο με λευκή, παχιά σάρκα - αναδεικνύεται ως πιθανή νέα "πρωτεϊνική λύση" που μπορεί να ενισχύσει τη διατροφική διαφοροποίηση και να ενισχύσει την ασφάλεια τροφίμων.
Πηγή: agtechnavigator.com
