Ταχύτερα η εξίσωση δικαιωμάτων πιθανόν εντός της διετίας 2021-23

Την αρχή του τέλος για τα ακριβά δικαιώµατα ακόµα και από το 2021, είναι σε θέση να σηµάνει ο µεταβατικός κανονισµός της ΚΑΠ, πριν δηλαδή τεθεί σε εφαρµογή η νέα προγραµµατική περίοδος. Σύµφωνα µε το ρεπορτάζ, το ένα µετά το άλλο, τα κράτη-µέλη δηµοσιεύουν το προσχέδιο για την πολιτική που θα ακολουθήσουν την ερχόµενη διετία, καθώς στις 14 ∆εκεµβρίου θα οριστικοποιηθεί ο σχετικός ευρωπαϊκός κανονισµός, ώστε να µπει σε εφαρµογή την 1η Ιανουαρίου 2021.

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκης Βορίδης έχει εκφράσει τη βούλησή του περί κατάργησης των ιστορικών δικαιωµάτων και πλέον µένει να φανεί αν θα ακολουθήσει πολιτική σύγκλισης για τα ερχόµενα δύο έτη, ή, θα περιµένει µέχρι το 2026, όπως ορίζεται στους κοινοτικούς κανονισµούς.

Το δρόµο προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται πως ανοίγει πρώτη η Ισπανία που ακολουθεί το ίδιο µοντέλο σύγκλισης µε τη χώρα µας. Ο υπουργός Λουίς Πλάνας παρουσίασε ένα βασιλικό διάταγµα για τα έτη 2021-2022, που προτείνει µια γενναία µεταρρύθµιση του συστήµατος σύγκλισης.  Συγκεκριµένα, προτείνει µια σχεδόν πλήρη σύγκλιση (στο 80% το επίπεδο ενίσχυσης κάθε αγρότη σε σχέση µε τον µέσο όρο) και µάλιστα άµεσα, χωρίς σταδιακά βήµατα, και χωρίς το όριο µέγιστης µείωσης του 30% για τα υψηλά δικαιώµατα. Φυσικά, για το εν λόγο σχέδιο νόµου δεν λείπουν οι αντιδράσεις από περιφέρειες της χώρας που η αγροτική τους παραγωγή στηρίζεται κυρίως στην παραγωγή ελιάς και κατ’ επέκταση στα ιστορικά δικαιώµατα. Όπως και να έχει, θα πρέπει και η Ελλάδα σύντοµα να εκδόσει τροποποιητική απόφαση για τον εθνικό φάκελο 2014-2020 που θα καθορίσει τις άµεσες ενισχύσεις για την ερχόµενη διετία.  

Αξίζει πάντως να σηµειωθεί εδώ, ότι οι ευρωπαϊκές αρχές, στο προσχέδιο του µεταβατικού κανονισµού, προτρέπουν καθαρά τα κράτη-µέλη να συνεχίσουν τη σύγκλιση δικαιωµάτων στη µεταβατική περίοδο. Συγκεκριµένα, αναφέρουν:

«Ο εσωτερικός µηχανισµός σύγκλισης είναι η βασική διαδικασία για µια πιο δίκαιη κατανοµή της άµεσης εισοδηµατικής στήριξης µεταξύ των αγροτών. Σηµαντικές ατοµικές διαφορές που βασίζονται σε παλιές ιστορικές αναφορές γίνονται όλο και πιο δύσκολο να δικαιολογηθούν. Στον κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, το βασικό µοντέλο εσωτερικής σύγκλισης συνίσταται στην εφαρµογή από τα κράτη µέλη ενός ενιαίου κατ ‘αποκοπή ποσοστού για όλα τα δικαιώµατα ενίσχυσης, σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, από το 2015.

Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί οµαλότερη µετάβαση σε οµοιόµορφη αξία, καθορίστηκε παρέκκλιση που επιτρέπει στα κράτη µέλη να διαφοροποιήσουν τις αξίες των δικαιωµάτων ενίσχυσης εφαρµόζοντας µερική σύγκλιση, που ονοµάζεται επίσης «µοντέλο σήραγγας», µεταξύ του 2015 και του 2019. Ορισµένα κράτη µέλη χρησιµοποίησαν αυτήν την παρέκκλιση. Για να συνεχιστεί η διαδικασία για µια πιο δίκαιη κατανοµή των άµεσων πληρωµών, τα κράτη µέλη µπορούν να συγκλίνουν περαιτέρω σε έναν εθνικό ή περιφερειακό µέσο όρο µετά το 2019 αντί να πηγαίνουν σε ένα ενιαίο κατ ‘αποκοπή ποσοστό ή να διατηρούν την αξία των δικαιωµάτων στο επίπεδο του 2019.».