Αυτή είναι η πρώτη φορά που η προστασία ΓΕ, που χρησιμοποιείται εδώ και καιρό για τρόφιμα και ποτά, θα καλύπτει μη γεωργικά προϊόντα, ολοκληρώνοντας την Ενιαία Αγορά για τις ΓΕ.
Το σύστημα θα προστατεύει εμβληματικά προϊόντα όπως το γυαλί Βοημίας, η πορσελάνη Λιμόζ, τα μαχαίρια Σόλινγκεν και το τουίντ Ντόνεγκαλ, των οποίων η φήμη και η ποιότητα πηγάζουν από τον τόπο προέλευσής τους. Αυτή η προστασία θα διαφυλάξει τις παραδοσιακές δεξιότητες, θα υποστηρίξει τις τοπικές θέσεις εργασίας και θα βοηθήσει τους καταναλωτές να αναγνωρίζουν γνήσια, υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκά προϊόντα. Μετατρέποντας την κληρονομιά σε ευκαιρία, θα ενισχύσει τις περιφερειακές οικονομίες, θα διατηρήσει την πολιτιστική ταυτότητα και θα περιορίσει τις παραποιήσεις τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός διαδικτύου.
Οι παραγωγοί μπορούν να υποβάλουν αίτηση μέσω αναγνωρισμένου συλλόγου ή ατομικά. Κάθε αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει μια «προδιαγραφή προϊόντος» που περιγράφει το όνομα, τη διαδικασία παραγωγής και τη γεωγραφική περιοχή και θα πρέπει να υποβάλλεται στην αρμόδια εθνική αρχή στα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η διαδικασία καταχώρισης ΓΕ έχει δύο στάδια:
- Εθνικό επίπεδο – η αρχή εξετάζει την αίτηση και διεξάγει εθνική διαδικασία ένστασης.
- Ευρωπαϊκό επίπεδο – η αίτηση αξιολογείται στη συνέχεια από το EUIPO, το οποίο χειρίζεται τη διαδικασία ένστασης σε επίπεδο ΕΕ και αποφασίζει για την προστασία και την καταχώριση.
Η Δανία, η Φινλανδία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία έχουν λάβει παρέκκλιση για την εθνική φάση και οι παραγωγοί θα μπορούν κατ' εξαίρεση να υποβάλουν αίτηση απευθείας στο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO), το οποίο διαχειρίζεται ολόκληρη τη διαδικασία.
Η Επιτροπή μπορεί να παρέμβει σε περιπτώσεις όπου μια καταχώριση θα μπορούσε να επηρεάσει τη δημόσια τάξη ή τις εμπορικές και εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ. Οδηγίες, πρότυπα και στοιχεία επικοινωνίας είναι διαθέσιμα στον κόμβο CIGI του EUIPO, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με την οικονομική και τεχνική υποστήριξη.
Ιστορικό
Οι γεωγραφικές ενδείξεις είναι δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας που συνδέουν τις ιδιότητες, τη φήμη ή τα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος με τον τόπο προέλευσής του.
Ο κανονισμός (ΕΕ) 2023/2411 δημιουργεί προστασία σε επίπεδο ΕΕ για τις βιοτεχνικές και βιομηχανικές γεωγραφικές ενδείξεις (CIGI). Βασίζεται σε πάνω από 30 χρόνια του γεωργικού συστήματος γεωγραφικών ενδείξεων, το οποίο προστατεύει περισσότερες από 3.600 ονομασίες και παράγει περίπου 75 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως - περίπου το 15% των εξαγωγών τροφίμων και ποτών της ΕΕ.
Ο κανονισμός, που εγκρίθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2023, θεσπίζει έναν ενιαίο τίτλο της ΕΕ για τις CIGI, επιτρέποντας στους παραγωγούς να σταματήσουν την κατάχρηση των ονομάτων τους και να εξασφαλίσουν διεθνή προστασία. Οι υφιστάμενες εθνικές βιοτεχνικές και βιομηχανικές γεωγραφικές ενδείξεις θα λήξουν ένα χρόνο μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, τον Δεκέμβριο του 2026.
Το σύστημα CIGI διαχειρίζεται το EUIPO, υπό την εποπτεία της Επιτροπής. Η Επιτροπή μπορεί να παρέμβει σε περιπτώσεις όπου μια καταχώριση θα μπορούσε να επηρεάσει τη δημόσια τάξη ή τις εμπορικές και εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ.
