Φόρος βάσει στρεμμάτων μπορεί να ενισχύσει συνεταιρισμούς

Φορολογικά αντικίνητρα σε αγρότες και επιτηδευµένες θεσµικές παραβλέψεις για το πλαίσιο λειτουργίας των συνεταιρισµών εντοπίζει η έρευνα της Κοµισιόν, τις οποίες αποδίδει σε µια ανασφαλή αντιµετώπιση των συναιτεριστικών εγχειρηµάτων από τις κυβερνήσεις. Στο πλαίσιο αυτό αναδεικνύει το ειδικό φορολογικό πλαίσιο της Ιταλίας, το οποίο ενθαρύννει τους παραγωγούς στο να συναιτεριστούν. Έτσι στην Ιταλία, δεν φορολογείται ο τζίρος της αγροτικής εκµετάλλευσης, σύµφωνα µε την έρευνα, αλλά η αντικειµενική αξία της γης, γεγονός που ωθεί τους παραγωγούς στο να επιδιώξουν τα εισοδηµατικά πλεονεκτήµατα που µπορεί να εξασφαλίσει η συµµετοχή σε έναν συνεταιρισµό.

Ειδικότερα, οικονοµική, θεσµική ή κοινωνική-ανθρωπιστική µπορεί να είναι η φύση των αντικινήτρων για την συµµετοχή σε ένα συνεταιριστικό εγχείρηµα. Η πολιτική προέκταση της κρατικής αµηχανίας απέναντι στην θεσµοθέτηση του πλαισίου λειτουργίας των οργανώσεων  ενδέχεται να συνδέεται µε την ενόχληση από την παρουσία σε µια περιφέρεια ενός ισχυρού αγροτικού συνεταιρισµού. Αυτό δηλαδή που υπογραµµίζει η έκθεση είναι, στο κοµµάτι των θεσµικών, η απροθυµία των κρατών να ενισχύσουν οργανωτικά µια συνεταιριστική προσπάθεια, αφού οι πολιτικές και οι οικονοµικές ελίτ που έχουν αναλάβει τη διακυβέρνηση του κράτους φοβούνται την ανάπτυξη µιας εν δυνάµει εναλλακτικής πολιτικής δοµής. Φοβούνται δηλαδή οι κυβερνώντες τη σύσταση ενός συνεταιρισµού, αφού εκτός από την οργάνωση της παραγωγής, αναπόφευκτα θα συσπειρώσει τόσο οικονοµικά όσο και πολιτικά τους αγρότες µιας περιοχής.

Σε αυτόν έρχεται να προστεθεί και η έλλειψη ενηµέρωσης για τον θετικό αντίκτυπο ενός καλά οργανωµένου συνεταιριστικού µοντέλου διαχείρισης των παραγωγικών δυνατοτήτων.

Συνδυαστικά, πολλές φορές ελλείψει ενός συµπαγούς ενιαίου ασφαλιστικού συστήµατος, προβλέπεται ένα ειδικό καθεστώς φορολόγησης των αγροτών. Αυτό πρακτικά σηµαίνει ότι πολλές φορές για τους αγρότες είναι καλύτερο το να διατηρούν ένα χαµηλό επιχειρηµατικό προφίλ ώστε να αποφεύγουν την φορολόγηση, τοποθετώντας την παραγωγή τους σε γκρίζες ή ακόµα και µαύρες αγορές, αντί να δεσµεύονται στις διαφανείς συναλλαγές που προϋποθέτει ένας υγιής συνεταιρισµός. Ως πρόταση διευθέτησης του εµποδίου αυτού, έρχεται το παράδειγµα της Ιταλίας.

Θα έλεγε κανείς ότι οι παραπάνω παρατηρήσεις φωτογραφίζουν την ελληνική πραγµατικότητα, ωστόσο τα αντικίνητρα δεν περιορίζονται εδώ. Φυσικά τα αποτυχηµένα παραδείγµατα συνεταιρισµών που πτώχευσαν έπειτα από πολυετή παρουσία στην οικονοµική ζωή της υπαίθρου, διπλή φορολόγηση εσόδων, νοµική ασάφεια γύρω από την λειτουργία αλλά και υψηλά γραφειοκρατικά εµπόδια συµπληρώνουν τη λίστα µε τα αντικίνητρα σε θεσµικό επίπεδο.

Στο οικονοµικό κοµµάτι τώρα, το υψηλό κόστος συµµετοχής σε έναν συνεταιρισµό από την µία και το ρίσκο σύστασης µιας νέας οµάδας από την άλλη, αποτελούν καθοριστικούς αποθαρρυντικούς παράγοντες. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί η έλλειψη ελαστικότητας ως προς την οργάνωσης της παραγωγής, ειδικά για τους µικρούς παραγωγούς που επενδύουν σε εξειδικευµένες καλλιέργειες αλλά και η βραχυπρόθεσµη εµπορική  στρατηγική των παραγωγών που αναζητούν υψηλότερες τιµές στην ελεύθερη αγορά. Παράλληλα χάνεται και η ταυτότητα της εκµετάλλευσης µέσα στο σύνολο του οργανισµού.