Νέο κύµα επενδύσεων σε σύγχρονες κατά βάση µονάδες εκτροφής προβάτων και αιγών, εκτιµάται ότι θα φέρει η αυξηµένη ζήτηση για εγχώριο αιγοπρόβειο γάλα, ως αποτέλεσµα της ισχυροποίησης της θέσης της Φέτας στη διεθνή αγορά και της περιφρούρησης από τις εθνικές αρχές της διαδικασίας που προβλέπουν οι ευρωπαϊκοί κανονισµοί για την παρασκευή της.
Η κινητικότητα που αναπτύχθηκε τον τελευταίο χρόνο µε τις µεγάλες τυροκοµικές επιχειρήσεις να κινούνται σε όλα τα µήκη και πλάτη της χώρας σε αναζήτηση των αναγκαίων ποσοτήτων αιγοπρόβειου γάλακτος, είναι χαρακτηριστική της αλλαγής κλίµατος που έχει υπάρξει, ενδεχοµένως και ως αποτέλεσµα της αύξησης της κατανάλωσης Φέτας αλλά και γενικότερα τυροκοµικών προϊόντων, ειδικά στη διάρκεια της πανδηµίας.
Ανάγκη για διπλάσιες ποσότητες στο γάλα
Παράγοντες της αγοράς και εκπρόσωποι µεγάλων γαλακτοβιοµηχανιών εκτιµούν ότι η ζήτηση αυτή δεν είναι συγκυριακή, έχει να κάνει µε τη γενικότερη στροφή της κατανάλωσης σε πιο αυθεντικά προϊόντα, µε έντονη αναφορά στον τόπο παραγωγής τους και στην προέλευση της πρώτης ύλης. «Και διπλάσιες ποσότητες γάλακτος να είχαµε στο χρόνο που διανύουµε και διπλάσια παραγωγή Φέτας να κάναµε, θα µπορούσε να διατεθεί στην αγορά, καθώς η ζήτηση είναι τεράστια», τονίζει από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραµµής, εκπρόσωπος µεγάλης γαλακτοβιοµηχανίας, µε ιδιαίτερη αναφορά στην τυροκοµία.
Στις τάξεις των εκπροσώπων του κλάδου η αίσθηση ότι η ζήτηση ήρθε για να µείνει, είναι κάτι παραπάνω από ζωηρή. Γι’ αυτό και οι κινήσεις προσαρµογής στα νέα δεδοµένα είναι συνεχείς και επίµονες.
Εκεί βέβαια που θα κριθούν όλα είναι στην προσφορά της πρώτης ύλης, καθώς εκεί φαίνεται να υπάρχει µεγάλο έλλειµµα. Τα χρόνια που προηγήθηκαν και ειδικά στην τριετία 2015-2018 η πίεση που ασκήθηκε στους συντελεστές της πρωτογενούς παραγωγής και ειδικότερα στον κλάδο της αιγοπροβατοτροφίας ήταν τεράστια. Με τα κόστη ψηλά και την τιµή του πρόβειου γάλακτος στο 70 λεπτά, οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι υποχρεώθηκαν σε µείωση του ζωικού τους κεφαλαίο ή ακόµα και σε εγκατάλειψη της παραγωγικής δραστηριότητας. Σ’ αυτό συντέλεσε σε σηµαντικό βαθµό και η «διπλή µετάβαση» από την παλιά στη νέα γενιά και από τις παραδοσιακές στις εντατικές εκµεταλλεύσεις.
Σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά στις παραδοσιακές µονάδες δεν ήταν εύκολο να υπάρξει διαδοχή µε αποτέλεσµα τη φυσική διακοπή της λειτουργίας. Στις εντατικές, τα έξοδα σε συνδυασµό µε τις χαµηλές τιµές του γάλακτος για κάποια χρόνια, έφερε την µείωση του ζωικού κεφαλαίου, το οποίο, πολλές εξ αυτών, προσπαθούν σήµερα να αναπληρώσουν ώστε να βελτιώσουν και το οικονοµικό τους αποτέλεσµα.
Βεβαίως, τα πράγµατα δεν είναι εύκολα για τους κτηνοτρόφους. Μπορεί η τιµή του γάλακτος να ανέβηκε και να διατηρείται σήµερα περί το ένα (1) ευρώ το κιλό, ωστόσο, πολλά από τα µεγάλα διαρθρωτικά και χρηµατοδοτικά ζητήµατα που αντιµετωπίζουν οι εν λόγω εκµεταλλεύσεις συνεχίζουν να υπάρχουν.
Ζήτηµα η ρευστότητα και τα προγράµµατα
Τα προγράµµατα εκσυγχρονισµού των µονάδων (ΠΑΑ και Αναπτυξιακός) κινούνται µε ρυθµό χελώνας, η έλλειψη ρευστότητας µεταφέρει δυσκολίες από χρόνο σε χρόνο, η αδειοδοτήσεις των στάβλων παραµένουν γράµµα κενό σε πολλές περιπτώσεις, η διαφοροποίηση των γραµµών παραγωγής για γάλατα που προέρχονται από µικρές µονάδες ελευθέρας βοσκής (µετακινούµενη κτηνοτροφία) και από εντατικές µονάδες µεγάλων αποδόσεων δεν έχει συντελεστεί.
Την ίδια στιγµή, ο εκσυγχρονισµός των µονάδων µε ίδια χρηµατοδοτικά µέσα δεν είναι εύκολος. Οι φέροντες την πολιτική ευθύνη για τη χάραξη των πολιτικών οφείλουν να αντιληφθούν τις νέες ανάγκες και να διευκολύνουν µέσα από ολοκληρωµένες πολιτικές και προγράµµατα εκσυγχρονισµού, την βελτίωση των υποδοµών και την ενίσχυση του ζωικού κεφαλαίου των κτηνοτροφικών µονάδων.
Το δυσµενές περιβάλλον µέσα στο οποίο προκηρύχθηκε ο προηγούµενος κύκλος των Σχεδίων Βελτίωσης δεν διευκόλυνε την κατάθεση επενδυτικών φακέλων από τους εκπροσώπους του κλάδου της αιγοπροβατοτροφίας, ενώ λίγες ήταν και οι περιπτώσεις που αιτήθηκαν ενίσχυση από τους κύκλους προκηρύξεων του Αναπτυξιακού Νόµου (επενδύσεις µέχρι 500.000 ευρώ) κι αυτές, ακόµα περιµένουν.
Επανασχεδιασµός σε ολόκληρη την αλυσίδα
Πέρα από τα ζητήµατα χρηµατοδότησης των κτηνοτροφικών µονάδων που σύµφωνα µε το ρεπορτάζ, παρά τις δυσκολίες αναζητούν λύσεις εκσυγχρονισµού, το κύµα ανανέωσης διαπερνά ολόκληρη την αλυσίδα.
Όπως µεταφέρουν άνθρωποι της αγοράς οι βιοµηχανίες και τα τυροκοµία αναζητούν τρόπους εκσυγχρονισµού του εξοπλισµού τους επενδύοντας στη ροµποτική. Την ίδια στιγµή, η ανάγκη ανανέωσης έχει φτάσει και στο χωράφι. Στο επίπεδο αυτό, ερευνητικά προγράµµατα που έτρεχαν τα προηγούµενα χρόνια γαλακτοβιοµηχανίες σε συνεργασία µε κτηνοτρόφους και αγρότες, έχουν ολοκληρωθεί µε τα αποτελέσµατα να δείχνουν πως η απαγκίστρωση της εγχώριας κτηνοτροφίας από τις εισαγωγές σόγιας είναι εφικτή µε πολλαπλούς τρόπους: είτε µε την συµβολαιακή καλλιέργεια σόγιας και λούπινου (Όλυµπος), είτε µε την διαµόρφωση νέων σιτηρεσίων από γηγενείς ποικιλίες ψυχανθών, ελαιοκράµβης και βαµβακόσπορου (ΕΑΣ Αγρινίου).
Αναλυτικά το αφιέρωμα διαθέσιμο εδώ.
Το συγκεκριμένο άρθρο, μαζί με πολλά άλλα, μπορείτε να το βρείτε στo φύλλο της εφημερίδας Agrenda που κυκλοφορεί αυτό το Σαββατοκύριακο (10-11 Απριλίου 2021).
