Το 2023, µπήκε στη ζωή των αγροτών και των κτηνοτρόφων το καθεστώς των οικολογικών σχηµάτων το οποίο µετά από δύο χρόνια εφαρµογής, πάσχει από πολύ σοβαρές παθογένειες. Στατιστικά φαίνεται πως το σύνολο των δικαιούχων διαµορφώθηκε στους 409.910, δηλαδή 150.000 περίπου ΑΦΜ δεν έλαβαν ούτε ένα σεντ επιδότηση eco-schemes.
Συνολικά 65.865.917 ευρώ άµεσων ενισχύσεων από το έτος 2023 δεν έφτασε ποτέ στις τσέπες των Ελλήνων αγροτών, ενώ για το έτος ενίσχυσης 2024, 84.152.267,42 ευρώ, εφόσον δεν καταβληθούν έως τις 15 Οκτωβρίου 2025, παροµοίως θα χαθούν οριστικά.
Σε περίπου 47 εκατοµµύρια ευρώ ανέρχονται τα αδιάθετα κονδύλια από την ειδική ενίσχυση βάµβακος για τα έτη 2023 και 2024, εξαιτίας της µη κάλυψης της εκτάσεως αναφοράς των 2,5 εκατ. στρεµµάτων από τις δηλώσεις ΟΣ∆Ε. Η εξέλιξη αυτή δηµιουργεί εύλογους προβληµατισµούς για τη συνέχεια, αλλά και νέες ευκαιρίες διαπραγµάτευσης για την επόµενη ΚΑΠ µετά το 2027.
Οι άμεσες ενισχύσεις, σε αντίθεση με τα προγράμματα του δεύτερου πυλώνα της ΚΑΠ, χρηματοδοτούνται μέχρι σήμερα αποκλειστικά από κοινοτικούς πόρους. Ωστόσο, αυτό ενδέχεται να αλλάξει, καθώς οι ευρωπαϊκές αρχές φαίνεται να εξετάζουν το ενδεχόμενο να επιτραπεί στα κράτη-μέλη να χρηματοδοτούν τις άμεσες ενισχύσεις (βασική, συνδεδεμένες κ.λπ.) και από εθνικούς πόρους.
Μία νέα κατηγορία άµεσων ενισχύσεων µε τίτλο «Συµπληρωµατική Ενίσχυση Κρίσης», προστέθηκε στην τρέχουσα ΚΑΠ 2023-2027, µέσω της οποία θα πιστώνονται ετησίως χρήµατα στους παραγωγούς που έχασαν το 30% της παραγωγής τους λόγω φυσικών καταστροφών. Πρόκειται για την 6η κατηγορία άµεσων ενισχύσεων, την οποία προέβλεψε η Κοµισιόν καθώς το Αποθεµατικό Κρίσης πλέον παύει να αποζηµιώνει ζηµιές για κλιµατικά φαινόµενα και θα ανοίγει τα ταµεία του µόνο για «κινδύνους αγοράς».
Στο δεύτερο 15νθήµερο του Μαΐου αναµένεται η πληρωµή για συνολικά δέκα καθεστώτα συνδεδεµένων ενισχύσεων, µε µεγάλες διαφορές σε σχέση µε το 2023 να αναµένονται σε όσπρια, µήλα, πορτοκάλια χυµοποίησης. Παράλληλα, για τις ζωοτροφές (µηδική-τριφύλλια, ψυχανθή) εκδόθηκε τροποποιητική απόφαση βάση της οποίας γίνονται δεκτά παραστατικά µε απευθείας παραδόσεις σε κτηνοτρόφους, µόνο για την καλλιεργητική περίοδο 2024, λόγω της πανώλης.
Οι καινούργιοι κανόνες υπολογισµού επιδοτήσεων οικολογικών σχηµάτων, η περαιτέρω σύγκλιση δικαιωµάτων και τα όρια ±15% στις συνδεδεµένες ενισχύσεις, αναµένεται να δηµιουργήσουν µεταβολές σε σχέση µε το 2023, στις φετινές πληρωµές άµεσων ενισχύσεων των αγροτών.
Τη χρυσή τοµή στο πεδίο που είναι σε θέση να δώσει αρκετά κιλά, υψηλή ποιότητα και το πριµ της συνδεδεµένης καλούνται να βρουν οι δεκάδες χιλιάδες παραγωγοί σκληρού σίτου. Στις ιδιόµορφες συνθήκες του σήµερα, καµία παράµετρος που δύναται να βοηθήσει στο τελικό εισόδηµα δεν µπορεί να παραληφθεί.
Η αναπροσαρµογή του προϋπολογισµού στα καθεστώτα συνδεδεµένων ενισχύσεων ενόψει του νέου έτους, είναι κάτι που αναµένεται να απασχολήσει τις αρµόδιες αρχές της χώρας.
Με 24 νέα ονόµατα, δύο εκ των οποίων µάλιστα βρίσκονται στην κορυφή της σχετικής λίστας µε τα 100 µεγαλύτερα ποσά βασικής ενίσχυσης, δηµοσίευσε στην ειδική πλατφόρµα ο ΟΠΕΚΕΠΕ τον κατάλογο µε όλους τους δικαιούχους επιδοτήσεων του οικονοµικού έτους 2023. Η περίοδος αυτή αφορά το διάστηµα πληρωµών από 16 Οκτωβρίου 2022 έως 15 Οκτωβρίου 2023 του εκάστοτε έτους και ως εκ τούτου, λαµβάνει υπόψη τις δηλώσεις ΟΣ∆Ε 2022.
Τροποποιήσεις στις διαδικασίες χορήγησης ενισχύσεων, βάσει του ΟΣΔΕ, για τις αιτήσεις του 2023 αναφορικά με τον ορισμό του ενεργού γεωργού και την κατανομή εθνικού αποθέματος σε νεοεισερχόμενους προβλέπει η εγκύκλιος του ΟΠΕΚΕΠΕ, που αναρτήθηκε στην «Διαύγεια» στις 24 Απριλίου.
Tη χορήγηση επιδόματος παιδιού και στις αγρότισσες με ένα και δύο παιδιά διευρύνει το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, με στόχο τη στήριξη της αγρότισσας μητέρας και του εισοδήματος της αγροτικής οικογένειας.
Ξεκίνησε, όπως είχε προγραµµατιστεί, η διαδικασία πίστωσης των λογαριασµών των παραγωγών µε την προκαταβολή (75%) των προγραµµάτων, ύψους 180 εκατ. ευρώ για Βιολογική Γεωργία και Βιολογική Κτηνοτροφία, Απονιτροποίηση, Κοµφούζιο, Αυτόχθονες Φυλές, Αµπελώνα Θήρας και Ελαιώνα Άµφισσας.
Στην ενημέρωση των αγροτών για το πώς λειτουργεί το σύστημα monitoring (παρακολούθηση) και τις αλλαγές που μπορούν να κάνουν στις δηλώσεις τους με βάση τα αποτελέσματα των φετινών ελέγχων ώστε να μην αντιμετωπίζουν προβλήματα επιλεξιμότητας τα αγροτεμάχια, προχώρησε ο ΟΠΕΚΕΠΕ.
Το νέο πλαίσιο για την εξισωτική αποζηµίωση θα ισχύσει από το φετινό ΟΣ∆Ε, µε τους δικαιούχους να πρέπει να θεωρούνται ενεργοί αγρότες µε βάση το νέο ορισµό και να είναι σε θέση να ακολουθούν τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις που αφορούν τη βασική ενίσχυση.
Στις μη επιλέξιμες εκτάσεις για φέτος, όσες δηλώνονται εντός βοσκοτοπικών περιοχών με συντελεστή επιλεξιμότητας μηδέν, ειδική οδηγία και για NATURA.
Σε διαδικασία ανάταξης της λειτουργίας, βρίσκεται τις τελευταίες ώρες η ηλεκτρονική βάση του ΟΣΔΕ, με σκοπό ν’ αρχίσει σιγά – σιγά η υποβολή των δηλώσεων των αγροτών (Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2021) και να μην χαθεί εντελώς η μπάλα μετά τις καθυστερήσεις στην προκήρυξη του διαγωνισμό για τον «τεχνικό σύμβουλο» και τις δικαστικές διαμάχες των υποψηφίων για το συγκεκριμένο έργο.
Τα δύο οικονοµικά σενάρια που έχουν στη διάθεσή τους για την ενεργοποίηση της επιπρόσθετης στρεµµατικής ενίσχυσης προς τις µικροµεσαίες εκµεταλλεύσεις, εξετάζουν οι ελληνικές αρχές, καθώς έχει ληφθεί η απόφαση να ενεργοποιηθεί το καθεστώς «Αναδιανεµητικής Επιδότησης» µε τον ετήσιο κουµπαρά να υπολογίζεται µεταξύ 36-70 εκατ. ευρώ.
