Για παράδειγµα, ένα από τα σχέδια που έχει ήδη κατατεθεί, αφορά την παραγωγή µπισκότων από αλεύρι κάστανου. Το όφελος από κάτι τέτοιο θα είναι τεράστιο αφού όσα κάστανα δεν πάνε στην αγορά, θα µεταποιηθούν µε έναν πρωτότυπο τρόπο που συµβάλει στη βελτίωση της οικονοµικής αποδοτικότητας σχετικών εκµεταλλεύσεων. Όπως ενηµέρωσε την Agrenda o πρόεδρος και διευθύνων σύµβουλος της Γεωργικής Ανάπτυξης ΑΕ Ντίνος Μπλιάτσιος «υπάρχει πολύ µεγάλο ενδιαφέρον από τα πανεπιστήµια. Και µπορούν να το τρέξουν, γιατί δεν υπάρχει καθηγητής ΤΕΙ και Πανεπιστηµίου που δεν έχει πέντε παραγωγούς, µε τους οποίους µπορεί να συνεργαστεί και να εφαρµόσει την ιδέα του. Ο παραγωγός δεν έχει τίποτα να χάσει, παρά µόνο να κερδίσει από αυτό το πάντρεµα της γνώσης µε την εφαρµογή».
Πρόκειται για ένα πρόγραµµα το οποίο χωρίζεται ουσιαστικά σε δύο µέρη και δίνει τη δυνατότητα τα διάφορα ερευνητικά προγράµµατα που τρέχουν στα πανεπιστήµια, τα τεχνολογικά ιδρύµατα αλλά και τα διάφορα ερευνητικά κέντρα της χώρας, να γίνουν πραγµατικότητα ή έστω να δοκιµαστεί στην πράξη η λειτουργικότητα και η καινοτοµία την οποία επικαλούνται στη θεωρία τους. Η χρηµατοδότηση του «πειράµατος» θα αγγίξει συνολικά για όλες τις δράσεις και όλα τα σκέλη, τα 64.000.000 ευρώ, είναι δηµόσια δαπάνη και συγχρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης (Ε.Γ.Τ.Α.Α.). Μάλιστα, η προθεσµία αιτήσεων για το πρώτο του σκέλος, πήρε παράταση έως τις 23 Νοεµβρίου. Να σηµειωθεί ότι λόγω των ερωτηµάτων σχετικά µε τη διαδικασία συµµετοχής του προγράµµατος, το υπουργείο προχώρησε στην έκδοση συχνών ερωτήσεων και απαντήσεων, προκειµένου να διευκολύνει τους ενδιαφερόµενους, που έχουν ως εξής:
Ποιο είναι το πεδίο εφαρµογής;
Το µέτρο χωρίζεται, ανάλογα µε το πεδίο εφαρµογής της αρχικής ιδέας σε δυο Υποµέτρα, το πρώτο (16.1-16.2), το οποίο αφορά επιχειρησιακά σχέδια για την παραγωγικότητα και την βιωσιµότητα της γεωργίας, και το δεύτερο (16.1-16.5), το οποίο αφορά σχέδια, έργα και πρακτικές µε φιλοπεριβαλλοντικό χαρακτήρα. Τόσο η διαδικασία υλοποίησης όσο και η χρηµατοδότηση, χωρίζονται σε δυο δράσεις και στα δύο περιπτώσεις Υποµέτρων. Η πρώτη δράση αφορά την ίδρυση Επιχειρησιακών Οµάδων, οι οποίες συνιστούν µια οµάδα φορέων που συνεργάζονται για την επίλυση του προβλήµατος που ορίζει το σχέδιό τους. Οι Οµάδες αυτές αποτελούνται από µεµονωµένους παραγωγούς ή Οµάδες Παραγωγών, από ερευνητές και συµβούλους, καθώς και από ανθρώπους του επιχειρείν, αλλά και άλλους φορείς όπως για παράδειγµα ΜΚΟ ή ενώσεις καταναλωτών.
Ποιες είναι οι περιοχές εστίασης;
Το πεδίο εφαρµογής της ιδέας αποτελεί την περιοχή εστίασης, οι οποίες προκύπτουν µε βάση τις προτεραιότητες της κοινής αγροτικής ανάπτυξης όπως αυτή µε τη σειρά της ορίζεται από την ΕΕ. Το Υποµέτρο 16.1-16.2 συµβάλει στη βελτίωση της οικονοµικής αποδοτικότητας όλων των γεωργικών εκµεταλλεύσεων και στη διευκόλυνση της αναδιάρθρωσης και του εκσυγχρονισµού των γεωργικών εκµεταλλεύσεων, προκειµένου κυρίως να αυξηθεί η συµµετοχή και η επικέντρωση στην αγορά, καθώς επίσης και η διαφοροποίηση της γεωργίας. Εναλλακτικά µπορεί να συµβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας αγροτών µε την καλύτερη ένταξή τους στην αλυσίδα γεωργικών προϊόντων διατροφής µέσω συστηµάτων ποιότητας και την προσθήκη αξίας στα γεωργικά προϊόντα, µε προώθηση σε τοπικές αγορές και βραχείες αλυσίδες εφοδιασµού, Οµάδες Παραγωγών και διεπαγγελµατικές οργανώσεις.
Το δεύτερο Υποµέτρο µπορεί να συµβάλει στην αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας, συµπεριλαµβανοµένων των περιοχών του δικτύου Natura 2000. ∆ιαφορετικά θα µπορούσε να αφορά µια ιδέα η οποία βελτιώνει τις πρακτικές διαχείρισης των υδάτων, συµπεριλαµβανοµένης της διαχείρισης των λιπασµάτων και των φυτοφαρµάκων. Η πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους και βελτίωση της διαχείρισης του εδάφους ή αύξηση της αποδοτικότητας της χρήσης νερού στη γεωργία, αποτελούν και αυτά περιοχές εστίασης. Περιοχές εστίασης που εµπίπτουν στο Υποµέτρο αυτό είναι τέλος η διευκόλυνση της παροχής και χρήσης ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, υποπροϊόντων, αποβλήτων, υπολειµµάτων και λοιπών πρώτων υλών εκτός των τροφίµων για τους σκοπούς της βιο-οικονοµίας, καθώς και η µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου και αµµωνίας από τη γεωργία.
Ποια είναι η διάρκεια του επιχειρησιακού σχεδίου;
Η ελάχιστη διάρκεια υλοποίησης του επιχειρησιακού σχεδίου είναι το ένα έτος και η µέγιστη τα τρία έτη από την ηµεροµηνία έκδοσης της απόφασης ένταξης. Η Επιχειρησιακή Οµάδα πρέπει να διατηρήσει την οντότητά της καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του συγκεκριµένου επιχειρησιακού σχεδίου.
Ποιο είναι το ανώτατο όριο ανά ∆ράση από τον συνολικό προϋπολογισµό;
Η χρηµατοδότηση για την πρώτη δράση δεν µπορεί να ξεπεράσει τα 5.000 ευρώ, τα οποία αποτελούν κατ’ αποκοπή ενίσχυση, από το σύνολο του προγράµµατος και δεν συνδέεται µε επιλέξιµες δαπάνες. Το ποσό θα λάβει το µέρος που από το συµφωνητικό φαίνεται πως έχει αναλάβει τη συγκρότηση της Οµάδας. «Το ποσό αυτό, τις περισσότερες φορές απευθύνεται στον ερευνητικό φορέα, τα πανεπιστήµια δηλαδή, που είχαν την έµπνευση της ιδέας προς υλοποίηση» εξηγεί στην Agrenda ο κ. Μπλιάτσιος, προσθέτοντας πως δεν θα χρηµατοδοτηθούν όλοι όσοι κάνουν αίτηση στο πρόγραµµα, αλλά µόνο όσοι εγκριθούν, δηλαδή όσων η αίτηση συγκεντρώσει την ελάχιστη απαιτούµενη βαθµολογία που ορίζεται, η οποία «δεν είναι εύκολο να την πάρεις», όπως ο ίδιος σηµείωσε.
Για την δεύτερη δράση, όταν η υλοποίηση του επιχειρησιακού σχεδίου µίας συνεργασίας αφορά σε µία ∆ιοικητική Περιφέρεια ή έχει τοπικό χαρακτήρα, τότε το όριο χρηµατοδότησης φτάνει τα 145.000 ευρώ. Όταν το επιχειρησιακό σχέδιο αφορά το σύνολο της χώρας, η χρηµατοδότηση αγγίζει τα 295.000 ευρώ, και όταν αφορά µια διακρατική συνεργασία, τα 445.000 ευρώ.
Πώς επιλέγεται η περιοχή εστίασης, στην οποία συµβάλλει το σχέδιο δράσης και το επιχειρησιακό σχέδιο στη συνέχεια;
Η περιοχή εστίασης επιλέγεται από το δικαιούχο, λαµβάνοντας υπόψη το αντικείµενο που αφορά και το στόχο που θέτει το σχέδιο δράσης, το οποίο πιο αναλυτικά θα τεθεί στο επιχειρησιακό σχέδιο. Αν
για παράδειγµα το σχέδιο δράσης αφορά ενέργειες που θα δοκιµαστούν πιλοτικά µε στόχο τη µείωση της κατανάλωσης νερού για
την ενίσχυση της βιωσιµότητας της γεωργικής εκµετάλλευσης, τότε αυτό εµπίπτει στο πρώτο Υποµέτρο. Αν όµως οι ενέργειες που θα δοκιµαστούν πιλοτικά αφορούν µεν τη µείωση της κατανάλωσης νερού αλλά
µε στόχο τη βελτίωση της ποσότητας του νερού στην ευρύτερη περιοχή εφαρµογής, καθώς αντιµετωπίζεται σοβαρό πρόβληµα, τότε η πρόταση εµπίπτει στο δεύτερο Υποµέτρο.
Παραδείγματα χωρών
Αυτοµατοποιηµένο σύστηµα προστασίαςσε οπωρώνες κερασιών στην Ιταλία
Τέσσερις αγροτικοί συνεταιρισµοί, ένα κέντρο ερευνών και το τµήµα Γεωπονικών Επιστηµών του Πανεπιστηµίου της Μπολόνια ένωσαν τις δυνάµεις τους για την αντιµετώπιση της µείωσης της παραγωγής, λόγω των απρόβλεπτων καιρικών συνθηκών σε οπωρώνες κερασιών, όπως είναι ο πάγος, το χαλάζι και η έντονη βροχόπτωση, στην επαρχία Φορλί-Τσεζένα. Η ιδέα αφορούσε την εφαρµογή πλήρως αυτοµατοποιηµένου συστήµατος κάλυψης σε οπωρώνες κερασιών µε χρήση διχτυών, λαµβάνοντας υπόψη τις καιρικές συνθήκες, την φυτοπροστασία, το κόστος του συστήµατος κάλυψης και την ωρίµανση των φρούτων. Τα αποτελέσµατα του επιχειρήµατος ήταν η αύξηση της προστιθέµενης αξίας
των κερασιών, η οποία και δεν επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες και τα ακραία καιρικά φαινόµενα που επικρατούν.
Παρασκευή ζωοτροφών µε καινοτόµες πρακτικές από Γάλλους κτηνοτρόφους
Σε µια προσπάθεια να βελτιωθεί η ποιότητα του χοιρινού και βόειου και των πουλερικών µέσω της διατροφής των ζώων, συνεργάστηκαν τρεις συνεταιρισµοί κτηνοτρόφων- γαλακτοπαραγωγών, δύο ενώσεις βιοκαλλιεργητών, το Γαλλικό ∆ίκτυο αειφόρου γεωργίας, το Νοµαρχιακό και Περιφερειακό Επιµελητήριο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας, µια εταιρεία παραγωγής ζωοτροφών, µια εταιρεία παραγωγής τροφίµων και δύο Ερευνητικά Ιδρύµατα στο Λουάρ Ατλαντίκ, κοντά στην πόλη Νάντη της Γαλλίας. Η ιδέα τους ήταν η παρασκευή ζωοτροφής µε καινοτόµες πρακτικές για την καλύτερη αφοµοίωση της πρωτεΐνης σε τρία είδη ζώων: χοίρους, πουλερικά, βοοειδή καθώς και η προσαρµογή της απαιτούµενης ποσότητας στις ανάγκες κάθε ζώου. Αυτό που κατάφεραν ήταν η αύξηση της προστιθέµενης αξίας του παραγόµενου προϊόντος.
