Πέρασε η ρύθμιση για χαρτιά σε παράτυπους μετανάστες - εργάτες γης

Η τροπολογία Καιρίδη δίνει τη δυνατότητα παροχής άδειας διαμονής για εργασία σε παράνομους μετανάστες που εργάζονται τα τελευταία 3 χρόνια και ως τις 30 Νοεμβρίου στη χώρα, φέρουν βεβαίωση εργοδότη και έχουν λευκό ποινικό μητρώο.

«Φέραμε μια περιορισμένη ρύθμιση, πολύ καλά σχεδιασμένη» επισήμανε σε τηλεοπτικές δηλώσεις του το πρωί της Δευτέρας,  ο Δημήτρης Καιρίδης.

Αυγενάκης: Αισιόδοξη εξέλιξη για τον πρωτογενή τομέα η ρύθμιση για τους μετανάστες

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, σχολιάζοντας την υπερψήφιση από τη Βουλή της ρύθμισης για τους μετανάστες, έκανε στα social media, την εξής ανάρτηση:

Η Βουλή, με συντριπτική πλειοψηφία 262 βουλευτών, ενέκρινε την τροπολογία για την άδεια διαμονής και εργασίας μεταναστών, που έχουν συμπληρώσει τριετή παραμονή στη χώρα μας. 

Η νέα ρύθμιση καταργεί τη μαύρη εργασία, καθώς υποχρεώνει τους εργοδότες να βάζουν ένσημα και να συμβάλλουν στη στήριξη του ασφαλιστικού συστήματος, ενώ δίνει στην αγορά – και ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα- νόμιμα εργατικά χέρια, που τόσο έχει ανάγκη. Θυμίζω ότι για αγροτικές εργασίες απαιτούνται 180.000 εργατικά χέρια. Και μπορεί η συγκεκριμένη ρύθμιση να μη επιλύει οριστικά το πρόβλημα, αλλά αποτελεί μια αισιόδοξη εξέλιξη.

Φυσικά, η ρύθμιση, δεν αποτελεί αλλαγή μεταναστευτικής πολιτικής και δεν οδηγεί σε ελληνοποιήσεις, καθώς περιορίζεται μόνο στην παροχή άδειας εργασίας σε όσους ήδη βρίσκονται στη χώρα μας.

Είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να «κρύβουμε κάτω από το χαλί» ένα πρόβλημα το οποίο υφίσταται. Αλλά, επίσης, είναι σαφές, ότι η ξεκάθαρη πολιτική της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, δίνει λύση σε ένα χρόνιο, μείζον, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα, την οποία επικύρωσε η Βουλή με μια ευρεία πλειοψηφία, πέρα από κομματικές αντιπαραθέσεις και αντιπαλότητες.

Σημειώνεται ότι η εν λόγω τροπολογία ξεσήκωσε αντιδράσεις ενώ η κυβέρνηση δέχθηκε κριτική και εκ των έσω. Από την άλλη, αγροτικοί φορείς, με αιχμή την ΕΘΕΑΣ, στηρίζουν την εν λόγω τροπολογία.

Από την άλλη, οι Αγροτικοί Σύλλογοι Ιεράπετρας αναφέρουν πως η τροπολογία λίγο ερχεται να διευκολύνει τις ισορροπίες στα κτήματα της χώρας: 

Θέμα «Αγροτικοί Σύλλογοι Ελλάδας – Τροπολογία Εργάτες Γης – Παράτυπα διαμένοντες»

Αναφορικά με τη συζήτηση πού πραγματοποιείται τις τελευταίες μέρες για το θέμα έλλειψης εργατών γης, αναφέρουμε τα παρακάτω:

-Αναγνωρίζουμε ότι η λύση για το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι πολύ-παραγοντική.

-Ωστόσο πιστεύουμε ότι όλα τα ζητήματα που προκύπτουν στην διαδικασία εξεύρεσης νόμιμων εργατών γης είναι αποκλειστικά και μόνο θέμα πολιτικής απόφασης.

 -Η τροπολογία που κατατέθηκε στο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας, δύναται καλύψει μόνο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υπαρχόντων εργατών γης, δηλαδή αυτών που ήδη ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα (σε γκρίζα ζώνη εργασίας) και όχι στην ποσοτική αύξηση του εργατικού δυναμικού στον πρωτογενή τομέα, που είναι και το βασικό μας πρόβλημα σήμερα.

-Ασφαλώς και είναι απαραίτητη αυτή η παρέμβαση αλλά δυστυχώς δεν φτάνει μόνο αυτό. Απαιτούνται πολλά ακόμα βήματα -σε όλα τα επίπεδα- για να εξασφαλίσουν οι Έλληνες αγρότες ότι θα συνεχίσουν να καλλιεργούν και την επόμενη χρονιά.

-Επιπλέον, δηλώνουμε κατηγορηματικά, ότι η επιτυχία ή η αποτυχία μιας νομοθετικής ρύθμισης για αυτό το θέμα, θα κριθεί μόνο από τους αγρότες που καθημερινά βιώνουν στο έπακρο τις αρνητικές συνέπειες από την έως τώρα Πολιτικής της Κυβέρνησης, για την κάλυψη σε εργατικά χέρια.

-Επίσης, οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση από "σειρήνες" ,έχοντας παρωπίδες και μην γνωρίζοντας το πρόβλημα στην πράξη αλλά μόνο από 'ασφαλή' απόσταση, θα μας βρει κάθετα απέναντι τους.

- Αντιθέτως, θα είμαστε σύμμαχοι σε οποιοδήποτε πολιτική ηγεσία εστιάσει στον πυρήνα του πραγματικού προβλήματος και δώσει ουσιαστικές λύσεις.

-Αναμένουμε από τον Υπουργό Μετανάστευση & Άσυλου κ. Καιρίδη να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις για την νόμιμη μετανάστευση έχοντας κύριο γνώμονα τις τεκμηριωμένες προτάσεις των αγροτικών φορέων από όλη την επικράτεια.

Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για άλλη παράταση καθώς η αγροτική οικονομία διαρκώς συρρικνώνεται.

Εκ των ΔΣ των Αγροτικών Συλλόγων

Α.Σ. Κω / Δωδεκάνησου – Πρ. Παπαποστόλου Ηλίας

Α.Σ. Φιλιατρών / Μεσσηνίας – Πρ. Κοροβίλας Αγγελής

Α.Σ. Γαργαλιάνων / Μεσσηνίας – Πρ. Ντεμερούκας Ασημάκης

Α.Σ. Καστοριάς Μακεδνώς / Καστοριάς – Πρ. Μόσχος Θωμάς

Α.Σ. Γιαννιτσών / Πέλλας  – Πρ. Σιδηρόπουλος Γεώργιος

Α.Σ. Βελβεντού / Κοζάνης – Πρ. Τζιούρας Βασίλης.

Α.Σ. Θέρμης / Θεσσαλονίκης – Πρ Δημαρχόπουλος Χάρης

Α.Σ. Παγγαίου / Καβάλας   – Πρ. Γρουζίδης Γρηγόρης

Α.Σ. Νέστου / Καβάλας – Πρ. Αργυράκης Σάββας

Α.Σ. Αλεξανδρούπολης / Έβρου – Πρ. Αλεξανδρής Κωσταντίνος

Α.Σ. Σελίνου- Καντάνου / Χανίων - Πρ. Βιδαλάκης Κωνσταντίνος.

Α.Σ. Τυμπακίου / Ηρακλείου - Πρ. Ορφανουδάκης Εμμανουήλ.

Α.Σ. Σητείας / Λασιθίου –  Πρ. Τσιφετάκης Γεώργιος

Α.Σ. Ιεράπετρας  / Λασιθίου –  Πρ. Γαϊτάνης Ιωάννης

• Τι προβλέπει η ρύθμιση;

Η ρύθμιση επιβάλλει αυξημένες κυρώσεις σε εργοδότες και μετακλητούς αλλοδαπούς εργαζόμενους που παραβιάζουν τους όρους της μετάκλησης και οργανώνει καλύτερα, επιταχύνοντας, τις επιστροφές όσων αλλοδαπών δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας και ενισχύει την πάταξη της παράνομης διακίνησης μεταναστών.

Ταυτόχρονα, η ρύθμιση βάζει τάξη στο καθεστώς όσων αλλοδαπών διαμένουν στην Ελλάδα, για μεγάλο χρονικό διάστημα, και εργάζονται και ενισχύει τη δημόσια ασφάλεια.

Πιο συγκεκριμένα, η ρύθμιση παρέχει τη δυνατότητα χορήγησης άδειας διαμονής για εξαρτημένη εργασία και παροχή υπηρεσιών ή έργου σε πολίτες τρίτων χωρών που:

1. διαθέτουν προσφορά εργασίας από εργοδότη στην Ελλάδα για την απασχόλησή τους με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας και υπηρεσιών ή έργου και, αποδεδειγμένα, στη συνέχεια, εργάζονται,
2. διέμεναν στην Ελλάδα έως και την 30η Νοεμβρίου 2023,
3. συνεχίζουν να διαμένουν στη χώρα, και
4. συμπληρώνουν τρία (3) τουλάχιστον συνεχή έτη παραμονής πριν την υποβολή αίτησης, σύμφωνα με δημόσια έγγραφα βέβαιης χρονολογίας.

Σημειώνεται ότι η άδεια διαμονής εκδίδεται εάν και εφόσον, εντός αποκλειστικής προθεσμίας μετά την υποβολή της αίτησης, ο αλλοδαπός υποβάλλει στοιχεία που θα αποδεικνύουν ότι έχει ξεκινήσει πραγματικά να εργάζεται και θα ανακαλείται αν αυτός/ή δεν εργάζεται. Η άδεια δεν παρέχει κανένα άλλο δικαίωμα.

• Ποιος ο στόχος της ρύθμισης;

Η ρύθμιση συνεισφέρει στη διαδικασία ενίσχυσης του εργατικού δυναμικού στη χώρα μας και διασφαλίζει τη δημόσια τάξη και ασφάλεια. Ειδικότερα:

1. η ρύθμιση εισάγει μια διαδικασία που επιτρέπει στις ελληνικές αρχές να προχωρήσουν στην πλήρη καταγραφή και ταυτοποίηση των πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι ευρίσκονται σε καθεστώς παρανομίας για πολλά έτη στην Ελλάδα, διαδικασία που θα ενισχύσει την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Άλλωστε, για όλους τους αλλοδαπούς, οι οποίοι θα εισέλθουν σε διαδικασία υποβολής αιτήματος για άδεια διαμονής, οι αρμόδιες υπηρεσίες θα προβούν σε όλους τους απαιτούμενους ελέγχους ασφαλείας πριν την έκδοση της άδειας διαμονής,
2. η διάταξη προβλέπει τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής επιστροφών και της καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης μεταναστών, μέσω του διορισμού εθνικών συντονιστών για τα ζητήματα αυτά. Σημειώνεται ότι στόχος της θέσπισης των δύο αυτών θέσεων είναι ο συντονισμός των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων των αρχών ασφαλείας και επιβολής του νόμου, και η προώθηση της συνεργασίας στους τομείς αυτούς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη, αφενός την έναρξη της επιχειρησιακής λειτουργίας του Ευρωπαίου Συντονιστή Επιστροφών, αφετέρου τις πρόσφατες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της διακίνησης μεταναστών,
3. η παρέμβαση θεσπίζει μια διαδικασία αξιοποίησης του υφιστάμενου στην Ελλάδα εργατικού δυναμικού αλλοδαπών πολιτών που βρίσκονται για πολλά έτη στην Ελλάδα και απασχολείται σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις, με μαύρη, αδήλωτη εργασία. Στόχος της διάταξης είναι αυτοί οι εργαζόμενοι να βγουν από την ανωνυμία και να τους παρασχεθεί η δυνατότητα νόμιμης απασχόλησης, δεδομένων των αυξημένων αναγκών για εργατικό δυναμικό σε όλους τους τομείς της χαμηλής και μέσης ειδίκευσης της ελληνικής οικονομίας. Η διάταξη ικανοποιεί το αίτημα των παραγωγικών φορέων της ελληνικής οικονομίας προς την κατεύθυνση της εισδοχής πρόσθετου εργατικού δυναμικού. Ταυτόχρονα, διασφαλίζεται ότι η ρύθμιση των για πολλά χρόνια διαμενόντων αλλοδαπών καταλήγει σε πραγματική απασχόληση, καθώς η άδεια διαμονής θα εκδίδεται μόνον εφόσον και αφότου ο πολίτης τρίτης χώρας αποδείξει ότι έχει ξεκινήσει να εργάζεται νόμιμα, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του εργατικού δικαίου και θα ανακαλείται αν διακοπεί η απασχόληση,
4. διάταξη παρέχει τη δυνατότητα σε πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι ευρίσκονται στη χώρα άνευ ισχύουσας άδειας διαμονής, για μεγάλη χρονική περίοδο (τουλάχιστον τρία έτη), να εργαστούν και να αυτοσυντηρηθούν, προσφέροντας τη δυνατότητα στα τέκνα και τις συζύγους των αιτούντων να εξομαλύνουν και αυτοί το καθεστώς διαμονής τους, εφόσον μένουν στη χώρα πριν την έναρξη εφαρμογής της ρύθμισης. Στόχος είναι η διασφάλιση της οικογενειακής ενότητας καθώς και της κοινωνικής ασφάλειας, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η παρουσία της οικογένειας ενός πολίτη τρίτης χώρας διευκολύνει την ενσωμάτωση και καταπολεμά την παραβατικότητα.
5. η διάταξη ενισχύει τα δημόσια έσοδα, σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, και μειώνει τη δαπάνη των μηνιαίων επιδομάτων που σήμερα χορηγούνται στους αιτούντες άσυλο, σε όλη τη διάρκεια εξέτασης της αίτησής τους.

• Ποια τα χαρακτηριστικά της ρύθμισης;

Η ρύθμιση είναι άπαξ, με ισχύ ενός έτους, και δεν αλλάζει σε τίποτα τις πάγιες διατάξεις περί νόμιμης μετανάστευσης, όπως αυτές ισχύουν σήμερα ή διαμορφώνονται με τον νέο Κώδικα Μετανάστευσης.

Είναι μια ρύθμιση που βάζει τάξη στην αταξία, φέρνει τον νόμο εκεί που επικρατεί η ανομία και αφορά ανθρώπους που αποδεδειγμένα έχουν αποκτήσει κάποιες ρίζες εδώ, αφού προϋπόθεση είναι να διαμένουν στην Ελλάδα πάνω από τρία χρόνια πριν τις 30 Νοεμβρίου 2023 και να έχουν συγκεκριμένη και πιστοποιήσιμη εργασία. Εάν δεν την αξιοποιήσουν ή αν απορριφθούν καθίστανται εκ νέου παράνομα διαμένοντες και αυτόματα επιστρεπτέοι.

Η ρύθμιση σχετίζεται και συνδέεται άμεσα με την πολιτική της αυστηρής φύλαξης των συνόρων, που ενισχύεται, σιγά-σιγά και με τη συνεργασία των γειτονικών χωρών, αλλά και με μια ευρύτερη στρατηγική νόμιμης μετανάστευσης, όπως αναλύεται στο σημείο 12.

• Είναι η πρώτη φορά μιας τέτοιας ρύθμισης;

Η ελληνική πολιτεία, κατά το παρελθόν, έχει προβεί σε ρυθμίσεις του καθεστώτος διαμονής πολιτών τρίτων χωρών, ως εξής:

1. 1997 – 1998: τακτοποίηση μέσω της πράσινης κάρτας του ΟΑΕΔ (συνιστά την πρώτη μαζική τακτοποίηση, η οποία ουσιαστικά είχε γνώμονα καταγραφής των παρανόμως διαμενόντων μεταναστών στην Ελλάδα με πράσινη κάρτα 220.000 άδειες),
2. 2001: τακτοποίηση σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2910/2001 (συνιστά τη δεύτερη μαζική τακτοποίηση, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά την υιοθέτηση του πρώτου ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου για τη νόμιμη μετανάστευση, ν. 2910/2001, 228.000 άδειες), και,
3. 2005 – 2007: τακτοποίηση σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3386/2005 (συνιστά την τρίτη μαζική τακτοποίηση, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά την υιοθέτηση του δεύτερου ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου για τη νόμιμη μετανάστευση, ν. 3386/2005 – η διαδικασία τακτοποίησης περιλάμβανε σειρά περιπτώσεων προς τακτοποίηση, 95.800 άδειες με τον 3386/2005 + 20.000 άδειεςτο 2007).

Καμία, ωστόσο, από τις ως άνω παρεμβάσεις δεν προϋπέθετε την εργασία του δικαιούχου άδειας διαμονής, όπως προβλέπει η παρούσα ρύθμιση.

• Πως αξιολογείται η προηγούμενη πολιτική;
  Οι τρεις προηγούμενες ρυθμίσεις επέτρεψαν την εξομάλυνση της διαβίωσης σημαντικού αριθμού μεταναστών, κατά κύριο λόγο, από την Αλβανία στην Ελλάδα. Η περίπτωσή της παρουσίας των Αλβανών πολιτών στην ελληνική κοινωνία, μετά το 1990, θεωρείται μια από τις πιο επιτυχημένες διαδικασίες ένταξης και ενσωμάτωσης διεθνώς και, σίγουρα, στην Ευρώπη.
• Τι γίνεται στην Ευρώπη και αλλού;

Η πολιτική ρύθμισης ή τακτοποίησης (regularizationδιεθνώς) συνιστά ένα εργαλείο πολιτικής, το οποίο τα κ-μ της ΕΕ, αλλά και διεθνώς, αξιοποιούν στο πλαίσιο διαχείρισης του μεταναστευτικού πληθυσμούπου ευρίσκεται στην επικράτειά τους, αλλά και ικανοποίησης των αναγκών των εθνικών αγορών εργασίας σε, ανειδίκευτο, κυρίως, εργατικό δυναμικό.

Πιο συγκεκριμένα:

Στην Ιταλία οι αντίστοιχες ρυθμίσεις άπαξ υπήρξαν πολυάριθμες:

1986 (105.000 τακτοποιήσεις)

1990 (220.000 τακτοποιήσεις)

1995-6 (245.000 τακτοποιήσεις)

1998 (περί τις 210.000 τακτοποιήσεις)

2002 (650.000 τακτοποιήσεις)

2009 (υπεβλήθησαν 295.000 αιτήσεις)

2012 (υπεβλήθησαν 135.000 αιτήσεις)

Η τελευταία ρύθμιση έγινε το 2020 (πέραν των 83.000τακτοποιήσεων μέχρι τον Οκτώβριο του 2022), όταν η ιταλική κυβέρνηση εισήγαγε ειδική άδεια διαμονής για σκοπούς αγροτικής κυρίως εργασίας 6μηνης ή και μεγαλύτερης διάρκειας.

Υπεβλήθησαν πλέον των 230.000 αιτήσεων. Σήμερα στην Ιταλία όσοι νεοεισερχόμενοι παράνομα δεν παίρνουν άσυλο μπορούν να αιτηθούν υπαγωγή σε ειδικό καθεστώς προστασίας υπό προϋποθέσεις, με πρόσβαση στην αγορά εργασίας για δυο καταρχήν χρόνια, χωρίς χρονικό περιορισμό πρότερης διαμονής.

Στη Γαλλία, ανεξαρτήτως της τύχης του νομοσχεδίου Νταρμανέν, τακτοποιείται η διαμονή 30.000 αλλοδαπών ετησίως επί τη βάσει της εγκυκλίου Βαλς (Valls) του 2012.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Γερμανία προβλέπεται πλέον η χορήγηση ιθαγένειας με τη συμπλήρωση πενταετούς ή και τριετούς διαμονής (υπό προϋποθέσεις).

• Είναι η συγκεκριμένη ρύθμιση νομιμοποίηση; Κάνετε τους παράνομους νόμιμους;

Όχι. Ρυθμίζεται η παρουσία στη χώρα των ωφελούμενων και επιτρέπεται η εργασία τους. Οι δικαιούχοι ανταποκρίνονται στην προσφορά εργασίας και καλύπτουν συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς, πληρώνοντας φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για μια τριετία.

Η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν παρέχει κανένα άλλο δικαίωμα. Ούτε καν αυτό της οικογενειακής επανένωσης. Ούτε οδηγεί σε μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα και, σε καμία περίπτωση, στην ελληνική ιθαγένεια. Το μόνο δικαίωμα που έχουν οι ωφελούμενοι είναι η πρόσβαση στην αγορά εργασίας για όσο εργάζονται. Αν σταματήσουν να εργάζονται, επιστρέφουν στο προηγούμενο καθεστώς, με τη διαφορά ότι η Πολιτεία διαθέτει όλα τα στοιχεία τους και είναι πλήρως καταγεγραμμένοι και ταυτοποιημένοι.

Και, βέβαια, σε καμία περίπτωση η ρύθμιση δεν επιβραβεύει παραβατικές συμπεριφορές και δεν αθωώνει εγκληματίες. Τουναντίον, ασκείται ενδελεχής έλεγχος και η αίτηση μπορεί να ευδοκιμήσει μόνον αν ο αλλοδαπός έχει καθαρό ποινικό μητρώο. Σε κάθε περίπτωση, ο απορριφθείς και όποιος δεν αιτηθεί εμπίπτει στην αυστηροποιημένη διαδικασία απέλασης υπό τον νέο Εθνικό Συντονιστή Επιστροφών.

• Επί της αρχής, ωστόσο, εισάγεται μια εξαίρεση. Σωστά;

Λάθος. Η ισχύουσα νομοθεσία, από το 2014 (αλλά και παλαιότερα), προβλέπειτη χορήγηση άδειας διαμονής σε αλλοδαπούς για εξαιρετικούς λόγους, όταν συμπληρώσουν επτά (7) χρόνια διαμονής στην Ελλάδα. Η ρύθμιση του 2014 εισάγει μια μόνιμη και πάγια εξαίρεση που ισχύει και σήμερα. Κάθε χρόνο χορηγούνται περίπου 6-8.000 τέτοιες άδειες σε αλλοδαπούς.

• Πως αποδεικνύεται ο χρόνος διαμονής στην Ελλάδα;

Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες και οι αρμόδιες αρχές διαθέτουν μεγάλη σχετική πείρα στη διαπίστωση του χρόνου διαμονής ενός αλλοδαπού στην Ελλάδα μέσω δημοσίων εγγράφων βέβαιης χρονολογίας, όπως διαβατήριο, τραπεζικό έμβασμα, εισαγωγή σε νοσοκομείο, λογαριασμό κοινής ωφέλειας κλπ. Προς τούτο, οι υπηρεσίες θα εφαρμόσουν την ισχύουσα απόφαση για τα έγγραφα βέβαιης χρονολογίας, μέσω των οποίων οι αλλοδαποί θα έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν την τριετή διαμονή τους στη χώρα.

Η απόφαση παρέχει διασφαλίσεις αναφορικά με τα έγγραφα που θα υποβληθούν και οι αρχές προβαίνουν σε όλους τους απαραίτητους ελέγχους γνησιότητας των υποβληθέντων εγγράφων.

• Γιατί τώρα;

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια διαρροή νόμιμου αλλά και μη νόμιμου μεταναστευτικού πληθυσμού από την Ελλάδα προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι αλβανικής καταγωγής έχουν, για παράδειγμα, φύγει αυξάνοντας την πίεση στην ελληνική αγορά εργασίας, ιδίως σήμερα που η ανεργία μειώνεται και η οικονομία αναπτύσσεται. Πολλοί από τους μη νόμιμα διαμένοντες στην Ελλάδα, που απασχολούνται ως εργάτες γης, προτιμούν να φύγουν στην Ιταλία ή την Ισπανία, για παράδειγμα, όπου μπορούν πιο εύκολα να αποκτήσουν «χαρτιά» και να απασχοληθούν σε αγροτικές εργασίες.

• Γιατί θέλουν «χαρτιά»;

Για να μπορούν να διαμένουν με ασφάλεια στη χώρα υποδοχής, να έχουν πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες, όπως είναι ο εμβολιασμός υπέρ της δημόσιας υγείας και ασφάλειας, αλλά και να ταξιδεύουν με ασφάλεια στις πατρίδες τους, αν χρειαστεί και όταν το επιθυμούν. Σύμφωνα με μαρτυρίες, πολλοί εργάτες γης «χωρίς χαρτιά» έφυγαν για την Ιταλία, προκειμένου να εκμεταλλευτούν όχι μόνο τους υψηλότερους μισθούς αλλά και τις πρόσφατες ρυθμίσεις των ιταλικών αρχών που δίνουν «χαρτιά» σε αλλοδαπούς εργάτες γης πολύ πιο εύκολα.

• Ποια είναι η στρατηγική;

Η συγκεκριμένη ρύθμιση είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής πέντε βημάτων:

α) Το πρώτο βήμα έχει να κάνει με την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης και, ειδικότερα, την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης: αυστηρή φύλαξη συνόρων, επιτάχυνση των επιστροφών, απηνής καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών και πρωτοβουλίες σε διεθνές, ευρωπαϊκό και διμερές επίπεδο. Σε αυτό το βήμα συμπεριλαμβάνεται και η θέσπιση, για πρώτη φορά, Εθνικού Συντονιστή Επιστροφών και Εθνικού Συντονιστή κατά της Διακίνησης Μεταναστών αλλά και η αυστηροποίηση των κυρώσεων εναντίον όσων παραβιάζουν τους όρους των μετακλήσεων εργαζομένων από το εξωτερικό.

β) Το δεύτερο βήμα περιλαμβάνει τη συγκεκριμένη ρύθμιση που δίνει μια ευκαιρία άπαξ σε όποιον μπορεί και θέλει να εργαστεί νόμιμα εδώ.

γ) Το τρίτο βήμα αφορά στην υπογραφή διμερών συμφωνιών εργασιακής κινητικότητας, με χώρες όπως η Μολδαβία, η Γεωργία και η Ινδία. Η πρώτη τέτοια συμφωνία, με την Ινδία, αναμένεται να ολοκληρωθεί, να υπογραφεί και να κυρωθείεντός του πρώτου εξαμήνου του 2024.

δ) Το τέταρτο βήμα αφορά στην πλήρη αναδιοργάνωση του διοικητικού μηχανισμού της νόμιμης μετανάστευσης ώστε να πάψουν οι καθυστερήσεις και οι γραφειοκρατικές εμπλοκές στη διαδικασία αδειοδοτήσεων. Μέχρι πρότινος, λόγω της σφοδρής οικονομικής κρίσης, οι ανάγκες σε εργατικό δυναμικό στην Ελλάδα ήταν περιορισμένες. Σήμερα, ωστόσο, οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας έχουν αλλάξει άρδην τα δεδομένα και καταγράφονται σημαντικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Οι δυσλειτουργίες του συστήματος της νόμιμης μετανάστευσης έχουν άμεσο οικονομικό αντίκτυπο και απειλούν να επηρεάσουν αρνητικά την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας. Η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος είναι συνεπώς απαραίτητος.

ε) Τέλος, ο εκσυγχρονισμός του συστήματος νόμιμης μετανάστευσης πρέπει να συνοδεύεται με ένα πέμπτο βήμα που αφορά στις ενισχυμένες πολιτικές ένταξης, ώστε να αποφευχθεί κάθε φαινόμενο περιθωριοποίησης και παραβατικότητας.

• Πόσοι θα ενταχθούν και ποιους θα αφορά η ρύθμιση;

Κανείς δεν μπορεί να το πει με ακρίβεια και αυτό είναι το πρόβλημα: οι μη νόμιμα διαμένοντες δεν έχουν καταγραφεί και η Πολιτεία δεν μπορεί συνεπώς να έχει ασφαλή εικόνα. Το ίδιο πρόβλημα υφίσταται και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που προσπαθούν με διάφορες μεθόδους, με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα, να υπολογίσουν τον μη νόμιμα διαμένοντα πληθυσμό, πάντοτε κατά προσέγγιση.

Ωστόσο, μπορεί να γίνει μια εκτίμηση για περίπου 30.000 αιτούντες συνολικά, βάση ενός απλού υπολογισμού. Αν κάθε χρόνο χορηγούνται 6-8.000 άδειες για εξαιρετικούς λόγους σε όσους έχουν συμπληρώσει την επταετία, τότε στα τέσσερα χρόνια μεταξύ της επταετίας και της τριετίας, που προβλέπει η παρούσα ρύθμιση, οι άδειες μπορεί να φθάσουν τις 30.000.

Από αυτόν τον αριθμό, στη ρύθμιση θα ενταχθούν όσοι μπορούν να απορροφηθούν από την αγορά εργασίας και όσοι χρειάζονται για να καλύψουν τις ανάγκες της εθνικής οικονομίας.

Προφανώς, ο αριθμός αυτός δεν αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Πέρα από τη μείωση της ανεργίας, τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και την αύξηση της συμμετοχής των νέων και των γυναικών στην αγορά εργασίας και την επιστροφή των Ελλήνων του εξωτερικού (braingain), χρειάζονται και νέοι νόμιμοι οδοί μετανάστευσης, τις οποίες παρέχουν οι διμερείς συμφωνίες εργασιακής κινητικότητας που, σε συνδυασμό με τη διοικητική αναβάθμιση του συστήματος της νόμιμης μετανάστευσης, θα δώσουν πραγματική λύση στο σημερινό πρόβλημα έλλειψης εργατικών χεριών και εργαζομένων υψηλότερης ειδίκευσης.

• Οι αιτούντες έχουν παρανομήσει και επιβραβεύονται;

Οι αιτούντες αναμένεται να είναι δυο κατηγοριών. Είτε άνθρωποι που ήρθαν νόμιμα στην Ελλάδα, ως επισκέπτες ή για να εργαστούν, και στην πορεία περιήλθαν σε καθεστώς παρανομίας γιατί δεν ανανέωσαν την άδεια παραμονής τους, για μια σειρά από λόγους, είτε άνθρωποι που ήρθαν εξαρχής παράνομα.

Η συντριπτική πλειονότητα των αιτούντων αναμένεται ότι θα ανήκει στην πρώτη κατηγορία. Οι παράνομα εισερχόμενοι μετανάστες είτε αιτήθηκαν και πήραν άσυλο και ως πρόσφυγες, δεν εντάσσονται στη ρύθμιση, όταν, μάλιστα, οι περισσότεροι βρίσκονται εκτός Ελλάδος, είτε δεν πήραν άσυλο και, μετά από ένα διάστημα, και πάντως πριν την τριετία, έφυγαν παράτυπα προς τη βόρεια Ευρώπη.

Άρα, η ρύθμιση αφορά, κυρίως, νόμιμα εισερχόμενους στην Ελλάδα που περιέπεσαν σε καθεστώς παρανομίας και, σήμερα, τους δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία να συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας και να καλύψουν τις εργασιακές της ανάγκες. Σήμερα, η προέλευση της πλειοψηφίας όσων αιτούνται υπαγωγής στη ρύθμιση των εξαιρετικών λόγων της επταετίας είναι η Αλβανία. Με μεγάλη διαφορά ακολουθούν η Γεωργία, το Πακιστάν και οι Φιλιππίνες.

Όμως, αξίζει ίσως να σημειωθεί ότι στη χώρα μας καταργήθηκε και δεν υφίστανται κανένα καθεστώς ενδιάμεσης προστασίας, όπως αντίθετα συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ του πρόσφυγα και του επιστρεπτέου, ακόμα κι αν δεν είναι δυνατή η απέλαση. Το αποτέλεσμα είναι το σύστημα ασύλου (που αφορά κατά βάση την παράνομη μετανάστευση) και το σύστημα της νόμιμης μετανάστευσης να μην συνομιλούν σε κανένα επίπεδο, όπως συμβαίνει αλλού, δημιουργώντας ένα περιθώριο ανομίας.

• Έτσι όμως δεν δημιουργείται ένας μαγνήτης, δεν είναι η ρύθμιση pullfactor;

Όχι. Πρώτον, γιατί δεν αφορά νεοεισερχόμενους αλλά όσους βρίσκονται ήδη εδώ και μάλιστα για πάνω από τρία χρόνια. Δεύτερον, ο μεγαλύτερος/πραγματικός μαγνήτης είναι η Γερμανία και όχι η Ελλάδα. Όσοι έρχονται παράνομα στην Ελλάδα δεν έχουν την πρόθεση να μείνουν στην Ελλάδα. Η Ελλάδα παραμένει χώρα διέλευσης και όχι χώρα τελικού προορισμού.

• Γιατί δίνεται δικαίωμα εργασίας στους αιτούντες άσυλο;

Ο αιτών ασύλου προστατεύεται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Φιλοξενείται και σιτίζεται με ευθύνη της χώρας υποδοχής. Μετά την παρέλευση 25 ημερών δικαιούται να κυκλοφορεί δημόσια ελεύθερος. Σε αυτό το διάστημα, η χώρα υποδοχής υποχρεούται να έχει ολοκληρώσει την καταγραφή, ταυτοποίηση και έλεγχο ασφαλείας του νεοεισερχόμενου.

Η ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει ότι η χώρα υποδοχής μπορεί να επιλέξει αν θα επιτρέψει στον αιτούντα ασύλου να εργαστεί το πρώτο εννεάμηνο. Αν, δηλαδή, θα του επιτρέψει να εργαστεί αμέσως ή μετά από λίγους μήνες και πάντως δεν μπορεί να του το απαγορεύσει μετά την παρέλευση των εννέα μηνών.

Η Ελλάδα επιλέγει τους δυο μήνες που είναι αρκετοί για να ολοκληρωθεί ο έλεγχος ασφαλείας. Και ο λόγος είναι απλός: επιλέγουμε να δώσουμε τη δυνατότητα να εργαστεί και να αυτοσυντηρηθεί παρά να επιδοτείται με χρήματα του Έλληνα και του Ευρωπαίου φορολογούμενου. Εννοείται ότι το μηνιαίο χρηματικό επίδομα που σήμερα λαμβάνει θα διακόπτεται για τον εργαζόμενο αιτούντα άσυλο. Αν η αίτηση ασύλου του ευδοκιμήσει και καταστεί πρόσφυγας αποκτά πλήρη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, άσχετα αν στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι αναγνωρισμένοι προσφύγεςεπιλέγουν να φύγουν για τη βόρεια Ευρώπη. Αν η αίτησή του απορριφθεί, η άδεια εργασίας ανακαλείται και καθίσταται επιστρεπτέος.

• Γιατί δίνεται η δυνατότητα άδειας διαμονής σε αλλοδαπούς υπό προσωρινή προστασία;

Η ρύθμιση αφορά τους περίπου 25.000 Ουκρανούς που διαμένουν στην Ελλάδα, υπό το ειδικό καθεστώς προσωρινής προστασίας, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Σε αυτούς δίνεται η δυνατότητα να ενταχθούν σε καθεστώς νόμιμης μετανάστευσης εάν το επιθυμούν και εφόσον πληρούν σε κάθε περίπτωση τις αντίστοιχες προϋποθέσεις της άδειας διαμονής που θα αιτηθούν.

Η ΕΘΕΑΣ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΓΗΣ ΠΟΥ ΗΔΗ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ

Είναι καταφανές πλέον, ότι η έλλειψη εργατικού δυναμικού σε όλους τους παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας οδηγεί σε κρίση βιωσιμότητας των επιχειρήσεων. Τομείς, όπως Αγροτικός, Τουριστικός, Κατασκευαστικός και Βιομηχανικός, αντιμετωπίζουν τεράστιες ελλείψεις, με αποτέλεσμα να αδυνατούν  να λειτουργήσουν.  

Διαπιστώνοντας η Κυβέρνηση την εν λόγω πραγματικότητα, υιοθετεί  ένα  πολυετές πιεστικό αίτημα των Αγροτών και προβαίνει στην ικανοποίηση του, με την κατάθεση της σχετικής τροπολογίας του Κώδικα Μετανάστευσης. Η εν λόγω τροπολογία δίνει τη δυνατότητα νομιμοποίησης της παραμονής και της απασχόλησης αλλοδαπών εργατών, που ήδη επί σειρά ετών διαμένουν στη χώρα μας και προσφέρουν την εργασία τους, καλύπτοντας παραγωγικές ανάγκες. Δηλαδή να αντιμετωπίσει με ρεαλισμό την πραγματικότητα, δημιουργώντας παράλληλα νομιμότητα στην απασχόλησή τους για όσο διάστημα θα βρίσκονται προσωρινά στην χώρα μας.

Θα πρέπει, όχι μόνο η Κυβέρνηση αλλά και όλα τα Πολιτικά Κόμματα που εκφράζονται στην Βουλή, να προχωρήσουν τολμηρά στη ψήφιση της εν λόγω τροπολογίας, διότι δεν θα ικανοποιηθούν μόνο οι εξαιρετικά πιεστικές ανάγκες του Αγροτικού Τομέα, αλλά επιτέλους θα καταγραφούν οι παράνομα διαμένοντες στην χώρα, θα ελεγχθούν τα στοιχεία τους, θα καταβληθούν οι υπέρ του Δημοσίου εισφορές και θα νομιμοποιηθούν οι δαπάνες των Αγροτών.

Το  Θεσμικό  Συνεταιριστικό Κίνημα της Χώρας στηρίζει λοιπόν ανεπιφύλακτα την εν λόγω τροπολογία .                             

Ταυτόχρονα  όμως  επισημαίνουμε  ότι η Κυβέρνηση  άμεσα θα πρέπει να  λάβει  τα εξής μέτρα:

1. Να ολοκληρώνεται ο έλεγχος  των αιτήσεων μετάκλησης από τις Διευθύνσεις Αλλοδαπών και Μετανάστευσης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας, στα χρονικά όρια που προβλέπει ο Κώδικας Μετανάστευσης, ήτοι εντός 10 ημερών.  Διότι εκτός ορισμένων ολίγων Περιφερειακών υπηρεσιών που λειτουργούν ορθά, η πλειονότητα παρουσιάζει υπερβολικές καθυστερήσεις με αποτέλεσμα να παρανομούν και να απαντούν σε χρόνους που υπερβαίνουν αρκετούς μήνες.

Επίσης, δε θα πρέπει να απορρίπτονται χωρίς προφανή λόγο και χωρίς βάσιμη αιτία οι αιτήσεις  μετάκλησης εργατών.

1. Να εξετάζονται ενδελεχώς και με προσοχή οι διακρατικές συμφωνίες, που υπογράφονται για εργάτες γης, ούτως ώστε να μην είναι ανεφάρμοστες και να μη δημιουργούν προβλήματα, αντί να επιλύουν.

ΤΡΑΓΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Η ΕΛΛΗΝΟ-ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ η οποία δώδεκα μήνες μετά την επίσημη υπογραφή της και έντεκα μήνες μετά την επικύρωσή της από την Ελληνική Βουλή, δεν λειτουργεί και πρέπει άμεσα να ακυρωθεί με την σημερινή της μορφή και να επαναδιατυπωθεί έτσι ώστε να ικανοποιεί και την Αιγυπτιακή πλευρά και τις ανάγκες των Ελλήνων Αγροτών .

Επίσης, θα πρέπει η Κυβέρνηση να επιβάλλει να συνεργάζονται οι υπηρεσίες με τους θεσμικούς παραγωγικούς φορείς, για να διαμορφώνονται συμφωνίες που να διευκολύνουν και να είναι εύκολα υλοποιήσιμες και όχι συμφωνίες  γραφειοκρατικά περίπλοκες και ανεφάρμοστες .

Τέλος, ενημερώνουμε ότι ο Αγροτικός παραγωγικός κόσμος ήδη αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα επιβίωσης από την κλιματική αλλαγή, έχει εξαντληθεί και δεν δύναται να υπομείνει άλλο την αδράνεια και την αναποτελεσματικότητα στο ζήτημα της εύρεσης εργατικού δυναμικού, που οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες ήδη έχουν λύσει επιτυχώς.

Καλούμε λοιπόν όλα τα Πολιτικά Κόμματα να υπερψηφίσουν την κατατεθείσα σχετική τροπολογία και να στηρίξουν όλες τις προσπάθειές για την περαιτέρω βελτίωση του συστήματος μετάκλησης αλλοδαπών εργαζομένων της χώρας μας, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί νόμιμα, άμεσα και αποτελεσματικά η πιεστική ανάγκη εξεύρεσης εργατικού δυναμικού.