Αλτερνάρια (Alternaria spp.)
Ο μύκητας διαχειμάζει στα φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας. Οι πρώτες προσβολές μπορεί να εμφανιστούν κατά το φύτρωμα, όταν επικρατούν ευνοϊκές για το μύκητα συνθήκες. Το ζεστό και υγρό καλοκαίρι βοηθάει στην ανάπτυξη της ασθένειας. Το τυπικό σύμπτωμα της προσβολής είναι οι μαύρες κυκλικές ή ακανόνιστες κηλίδες στα φύλλα. Οι κηλίδες εξαπλώνονται γρήγορα και μετά από λίγες μέρες το φυτό μαραίνεται.
Περονόσπορος (Plasmopara halstedii)
Η προσβολή μπορεί να ξεκινήσει από τον σπόρο ή από τα φυτικά υπολείμματα στο χωράφι. Ο μύκητας μπορεί να διαχειμάζει ως σπόρια του για 6-8 χρόνια στο έδαφος. Σε βροχερό καιρό με ήπιες θερμοκρασίες, ο μύκητας διασπείρεται πολύ γρήγορα στην καλλιέργεια. Στην πρώιμη προσβολή τα φυτά δεν αναπτύσσονται, τα φύλλα δεν φωτοσυνθέτουν επαρκώς και τα φυτά καλύπτονται από χλωρωτικές κηλίδες.
Φώμα (Phoma Macdonaldi)
Η φώμα που προκαλείται από τον μύκητα Phoma macdonaldii και το κύριο σύμπτωμα στη καλλιέργεια του ηλίανθου είναι οι μαύρες αλλοιώσεις του στελέχους. Επίσης, ο μύκητας προκαλεί αλλοιώσεις στα φύλλα και στο πίσω μέρος του «κεφαλιού», αλλά και στην βάση των μίσχων. Οι τυπικές αλλοιώσεις του κύριου στελέχους δημιουργούνται από τις προσβολές των φύλλων που εξαπλώνονται προς τους μίσχους.
Σε ευνοϊκές για τον μύκητα συνθήκες το προσβεβλημένο φύλο μαραίνεται, ο μίσχος μαυρίζει και οι αλλοιώσεις του κύριου στελέχους εξαπλώνονται για να σχηματίσουν ένα μαύρο. Μικρά κυκλικά καρποφόρα όργανα του μύκητα δημιουργούνται στην επιφάνεια του κορμού. Ο μύκητας μπορεί να προσβάλει τον ηλίανθο σε όλη την καλλιεργητική περίοδο, αν και οι αλλοιώσεις του κεντρικού στελέχους είναι ορατές κυρίως το καλοκαίρι.
Ο μύκητας μειώνει τις αποδόσεις στον ηλίανθο, καθώς προκαλεί πιο μικρά «κεφάλια» με μειωμένο σπόρο και λιγότερη περιεκτικότητα σε λάδι. Επίσης, το κεντρικό στέλεχος γίνεται πιο επιρρεπές στο πλάγιασμα.
Φώμοψη (Phomopsis spp.)
Ο μύκητας Phomopsis helianthi προκαλεί μεγάλες ανοιχτού καφέ χρώματος αλλοίωση που καλύπτει την περιοχή γύρω από το μίσχο του φύλλου. Συγκρινόμενες με τη φώμα, οι αλλοιώσεις της φώμοψης είναι κατά πολύ μεγαλύτερες, αλλά και πιο ανοιχτόχρωμες με σαφέστερα όρια. Η φώμοψη όπως και η φώμα ως ασθένειες θεωρούνται αδρομύκωση. Συνεπώς, και ο μύκητας Phomopsis helianthi προσβάλλει το κεντρικό στέλεχος του ηλίανθου προκαλλόντας πλάγιασμα.
Ο μύκητας εξαπλώνεται επιθετικά όταν επικρατούν συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας. Τα κύρια συμπτώματα της προσβολής, που οδηγούν σε μείωση της παραγωγής είναι τα μικρά «κεφάλια» και οι λισβοί σπόροι, αλλά και το πλάγιασμα.
Σκλεροτίνια (Sclerotinia sclerotium)
Η ασθένεια μεταδίδεται από τον προσβεβλημένο σπόρο. Ο μύκητας μπορεί να προσβάλει όλα τα σημεία του φυτού αλλά το πιο τυπικό σύμπτωμα είναι στη βάση του κορμού και στο κεφάλι. Στην περίπτωση της προσβολής της βάσης του στελέχους, το μυκήλιο μπορεί να αναπτυχθεί με σαπροφυτικά συμπτώματα γύρω από την βάση του φυτού. Η προσβολή στο κεφάλι αρχίζει με τη διαδικασία αναπαραγωγής του μύκητα όταν το σκληρώτιο δημιουργεί ένα περιτόναιο. Ο μύκητας διασπείρεται με τα ασκοσπόρια με το ανεμόβροχο.
Για την αντιμετώπιση των μυκητολογικών ασθενειών ως καλλιεργητικά μέτρα προτείνονται:
Ένας κύκλος πενταετούς αμειψισποράς, έτσι ώστε να μειωθούν τα σπόρια του μύκητα στο έδαφος.
Σωστή διαχείριση των ζιζανίων, καθώς πολλά από τα ζιζάνια είναι ξενιστές του παθογόνου.
Παράχωμα των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας βοηθούν σημαντικά να μειώσουμε το μόλυσμα που υπάρχει στο έδαφος.
Επιλογή υβριδίων με αντοχή στις μυκητολογικές ασθένειες και σπορά πιστοποιημένου και υγιούς σπόρου
Ορθολογική λίπανση και άρδευση σύμφωνα με τις ανάγκες της καλλιέργειας και των περιβαλλοντικών συνθηκών
