Στην Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων-COREPER, στις 14 Μαρτίου το Συμβούλιο ενέκρινε τη θέση του στο πλαίσιο της προετοιμασίας των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τον προτεινόμενο κανονισμό της Επιτροπής για την επιβολή σταδιακών δασμών στις εισαγωγές λιπασμάτων από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Αναλυτικότερα, σε σχετική ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφέρονται τα εξής:
«Το Συμβούλιο καθόρισε τη θέση του, ενόψει διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σχετικά με κανονισμό για την επιβολή δασμών στα υπόλοιπα γεωργικά προϊόντα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, καθώς και σε ορισμένα αζωτούχα λιπάσματα. Οι δασμοί αναμένεται να μειώσουν τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές, περιορίζοντας έτσι την ικανότητά της να χρηματοδοτεί τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Τα γεωργικά προϊόντα που επηρεάζονται από τους νέους δασμούς αντιπροσωπεύουν το 15 % του συνόλου των εισαγωγών γεωργικών προϊόντων από τη Ρωσία (το 2023). Μόλις τεθούν σε ισχύ οι νέοι δασμοί, όλες οι εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από τη Ρωσία θα υπόκεινται σε ενωσιακούς δασμούς.
Το 2023, οι εισαγωγές των εν λόγω λιπασμάτων από τη Ρωσία αντιπροσώπευαν πάνω από το 25% των συνολικών εισαγωγών της Ένωσης (περίπου 3,6 εκατ. τόνοι, αξίας 1,28 δισ. ευρώ).
«Θα παρακολουθούμε προσεκτικά την εφαρμογή των δασμών αυτών, ώστε να διασφαλίσουμε την προστασία της βιομηχανίας λιπασμάτων και των γεωργών της ΕΕ, μειώνοντας παράλληλα τις εξαρτήσεις της ΕΕ, διαφυλάσσοντας την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και αποδυναμώνοντας περαιτέρω την πολεμική οικονομία της Ρωσίας» δήλωσε σχετικά ο Υπουργός Ανάπτυξης και Τεχνολογίας της Πολωνίας Krzysztof Paszyk.
Οι δασμοί αποσκοπούν στη μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία και στην τόνωση της εγχώριας παραγωγής και τη στήριξη της βιομηχανίας λιπασμάτων της ΕΕ, ενώ παράλληλα διασφαλίζουν ότι η Ρωσία δεν ωφελείται εμπορικά από τη συνέχιση των εξαγωγών στην Ένωση. Με τους δασμούς θα διαφοροποιηθεί επίσης ο εφοδιασμός από τρίτες χώρες, ώστε να δημιουργηθεί σταθερός εφοδιασμός με λιπάσματα και, πρωτίστως, να διασφαλιστεί ότι τα λιπάσματα παραμένουν οικονομικά προσιτά για τους γεωργούς της ΕΕ. Οι αυξήσεις των δασμών για τα λιπάσματα θα εφαρμοστούν σταδιακά, κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου τριών ετών.
Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων στους γεωργούς της ΕΕ, σε περίπτωση σημαντικής αύξησης των τιμών των λιπασμάτων.
Επόμενα βήματα
Μόλις το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθορίσει τη θέση του, και τα δύο θεσμικά όργανα θα πρέπει να συμφωνήσουν σε ένα κοινό κείμενο. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο θα εγκρίνει τυπικά τον κανονισμό με ειδική πλειοψηφία.
Από τη δημοσίευση της πρότασης της Επιτροπής, οι Copa-Cogeca προειδοποιούν διαρκώς τους ευρωπαίους συννομοθέτες σχετικά με τους σημαντικούς κινδύνους που ενέχει για την ευρωπαϊκή γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια. Σύμφωνα με της οργανώσεις η πρόταση, η οποία προέκυψε χωρίς κατάλληλη εκτίμηση επιπτώσεων, δεν προσφέρει ούτε βραχυπρόθεσμες λύσεις ούτε μια σαφή, μεσοπρόθεσμη έως μακροπρόθεσμη στρατηγική για την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων. Ως αποτέλεσμα, οι Copa- Cogeca είναι απογοητευμένες και ανησυχούν για τη θέση του Συμβουλίου, το οποίο δεν σημειώνει ουσιαστική πρόοδο στην αρχική πρόταση της Επιτροπής.
«Τα λιπάσματα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των καλλιεργειών και των βοσκοτόπων και αντιπροσωπεύουν σημαντικό κόστος για τους ευρωπαίους αγρότες. Αυτό το ζήτημα είναι ζωτικής σημασίας για την επισιτιστική ασφάλεια και την κυριαρχία. Η ΕΕ δεν έχει την πολυτέλεια να παίζει με τις γεωργικές προμήθειες της. Καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προετοιμάζεται να ψηφίσει για αυτό το θέμα, ελπίζουμε ότι οι ανησυχίες μας θα εισακουστούν.
Η Copa και η Cogeca έχουν υιοθετήσει μια ισορροπημένη θέση που αναγνωρίζει τις γεωπολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και την ανάγκη μείωσης των στρατηγικών εξαρτήσεων. Ωστόσο, τονίζουμε επίσης τη σημασία συγκεκριμένων μέτρων για τον μετριασμό του άμεσου αντίκτυπου στην αγορά λιπασμάτων της ΕΕ και τη θέσπιση μεσοπρόθεσμης στρατηγικής διαφοροποίησης.
Στο έγγραφο θέσεων, οι Copa-Cogeca καλούν την Επιτροπή, στα εξής:
- Στην άμεση κατάργηση των εισαγωγικών δασμούς στα λιπάσματα από τρίτες χώρες εκτός Ρωσίας και Λευκορωσίας.
- Να δοθεί προτεραιότητα στη χρήση κοπριάς με την παροχή παρεκκλίσεων από την οδηγία για τα νιτρικά άλατα για τις επεξεργασμένες κοπριά και τους βοσκότοπους.
- Στην αναβολή κατά ένα χρόνο των προτεινόμενων δασμολογικών αλλαγών στα λιπάσματα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, προκειμένου να επιτραπεί η προσαρμογή της αγοράς.
- Τον περιορισμό των αλλαγών στους δασμούς μόνο στα αζωτούχα λιπάσματα, την αποφυγή επικαλύψεων με τα υφιστάμενα μέτρα αντιντάμπινγκ και τους δασμούς CBAM και την αύξηση των ποσοστών εισαγωγών στα προπολεμικά επίπεδα.
- Την εφαρμογή παρακολούθησης των τιμών και την ενεργοποίηση αξιόπιστων, αυτόματων μέτρων διασφάλισης κάθε φορά που οι τιμές των λιπασμάτων υπερβαίνουν τα επίπεδα αναφοράς.
