Εξημερώνει η μουσική το τυρί; Αυτό το ερώτημα έθεσε στον εαυτό του ένας παραγωγός ελβετικού έμενταλ, ο οποίος με τη βοήθεια της Ανωτάτης Σχολής Τεχνών της Βέρνης αποφάσισε για να μάθει την απάντηση, να βοηθήσει με τη μουσική στην ωρίμαση των τυριών του.
Όταν ο επισκέπτης μπαίνει στην κάβα του Μπούργκντορφ στο καντόνι της Βέρνης, στην Ελβετία το άρωμα του τυριού που ωριμάζει τον τσιμπάει στη μύτη. Σε μία γωνία αυτού του συμπλέγματος που χρονολογείται από το 1853, είναι εγκατεστημένα ανοιχτά εννέα ξύλινα καφάσια. Στο εσωτερικό κάθε ενός υπάρχει ένα κεφάλι έμενταλ διαμέτρου 40 εκατοστών.
Το αυτί πιάνει σύντομα μελωδικούς ήχους και όταν πλησιάζει στα τυριά διακρίνει ένα μικρό ηχητικό σύστημα τοποθετημένο κάτω από κάθε κεφάλι έμενταλ. Από τον Σεπτέμβριο, ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα εφαρμόζεται εδώ με την κωδική ονομασία «Δίνω ήχο στο τυρί, εμπειρία ανάμεσα στον ήχο και την γαστρονομία». Ο εμπνευστής αυτής της πρωτοβουλίας ονομάζεται Μπέατ Βάμπφλερ, κτηνίατρος και παθιασμένος τυροκόμος, που μια μέρα αναρωτήθηκε εάν οι ήχοι, η μουσική, μπορούν να επηρεάσουν τη γεύση των τυριών του.
«Στα βακτήρια οφείλεται η γεύση του τυριού, μαζί με τα ένζυμα επηρεάζουν την ωρίμανση, και είμαι πεπεισμένος ότι η υγρασία, η θερμοκρασία και τα θρεπτικά στοιχεία δεν είναι τα μόνα που έχουν επιρροή στη γεύση. Αλλά οι ήχοι, οι υπέρηχοι ή η μουσική μπορούν επίσης να έχουν φυσικά αποτελέσματα», υποστηρίζει ο Βάμπφλερ. «Αν μετά το τυρί έχει καλύτερη γεύση, αυτό είναι δύσκολο να το πω».
Led Zeppelin και Mozart
Ο φιλοπερίεργος τυροκόμος πρότεινε στην Ανωτάτη Σχολή Τεχνών της Βέρνης (HKB) να τον βοηθήσει στην έρευνά του. «Εξετάσαμε το θέμα», λέει ο Μίχαελ Χάρενμπεργκ, Διευθυντής του Τμήματος Μουσικής της HKB. «Στην αρχή, ήμασταν πολύ επιφυλακτικοί και στη συνέχεια ανακαλύψαμε ότι υπάρχει ένας τομέας που ονομάζεται ηχοχημεία και επικεντρώνεται στην επιρροή της έντασης των ηχητικών κυμάτων στα στερεά σώματα».
Φοιτητές δημιούργησαν ένα πρωτόκολλο για το πείραμα. Κάθε κασόνι έχει το δικό του μουσικό στιλ: ένα κεφάλι έμενταλ νανουρίζεται με τον «Μαγεμένο Αυλό» του Mozart, ένα άλλο ακούει techno, ενώ τα γειτονικά ωριμάζουν με το «Stairway to Heaven» των Led Zeppelin ή με ένα κομμάτι χιπ -χοπ του νεοϋορκέζικου συγκροτήματος «A tribe called quest». Ένα από τα κεφάλια του έμενταλ δεν ακούει κανέναν ήχο.
Με το σύστημα αυτό «μπορούμε να εξετάσουμε την ευρεία διάσταση του φαινομένου», λέει ο Μίχαελ Χάρενμπεργκ. «Προσπαθούμε να απαντήσουμε στην ερώτηση: υπάρχει κάτι μετρήσιμο; Ή κάτι που να έχει αποτέλεσμα στη γεύση;».
Το σχέδιο εντάσσεται στο πρόγραμμα που ξεκίνησε τον περασμένο χρόνο από την Ανωτάτη Σχολή Τεχνών της Βέρνης με τίτλο «η HKB πατά στη γη» με κεντρική ιδέα να φέρει κοντά διαφορετικούς κόσμους: τον κόσμο της πόλης και της αγροτικής ζωής.
Ο Διευθυντής του, ο Κριστιάν Πάουλι, αστειεύεται: «δεν είχαμε ποτέ φαντασθεί ότι θα βρεθούμε μία μέρα σε μία κάβα και θα ασχολούμαστε με τυριά». Όταν ετέθη το θέμα της συνεργασίας μας με τον κ. Βάμπφλερ σε αυτό το σχέδιο, «στην αρχή ήμασταν λίγο τρομοκρατημένοι», θυμάται ο Κριστιάν Πάουλι. «Είπαμε: τυρί και τέχνη, όντως; Να συνεργασθούμε σε ένα πείραμα με τυριά; Σκεφτήκαμε ότι ο κόσμος θα πει: "άντε πάλι η Ελβετία με το τυρί της..."».
Τελικά, δέχθηκε, έχοντας πεισθεί από τον τυροκόμο, τον ενθουσιασμό του, αλλά και από το γεγονός ότι, τελικά, ναι, το τυρί αποτελεί μέρος της ελβετικής πραγματικότητας και ότι μία προσέγγιση ανάμεσα στην τέχνη και την αγροτική ζωή μπορεί και να είναι «συναρπαστική».
Τα έμενταλ θα ωριμάσουν πλέον με συνοδεία μουσικής για αρκετούς μήνες και στις 14 Μαρτίου, με την ολοκλήρωση της ωρίμανσης, μία επιτροπή ειδικών θα τα δοκιμάσει.
Ο Μπέατ Βάμπφλερ έχει ήδη τις προτιμήσεις του: «Ελπίζω ότι το τυρί χιπ-χοπ θα είναι καλύτερο, θα μου άρεσε αυτό διότι έτσι θα δοθεί η δυνατότητα επαφής με τους νέους. Και ίσως άνθρωποι που σήμερα δεν ενδιαφέρονται για το τυρί να μπορέσουν να το ευχαριστηθούν και να αγοράσουν».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / φωτογραφίες: FABRICE COFFRINI / AFP
