Το βιβλίο-λεύκωμα στηρίζεται σε ακαδημαϊκή μελέτη της κ. Αντωνίας Ψαρουδάκη, δρ. Γεωπονικών Επιστημών στο Εργαστήριο Βελτίωσης Φυτών και Γεωργικού Πειραματισμού του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και πραγματεύεται τις διατροφικές συνήθειες που περιβάλλουν τα αυτοφυή εδώδιμα χόρτα και λαχανικά στον καλλικρατικό Δήμο Σητείας. Περιλαμβάνει πρωτότυπα στοιχεία σχετικά με τη βιοποικιλότητα στους πληθυσμούς σημαντικών ειδών της περιοχής, καθώς και ταξινομική ταυτοποίηση των ειδών, που συνοδεύονται από πολλές φωτογραφίες.
Το φωτογραφικό υλικό το καθιστά ευκολόχρηστο και για το ευρύ κοινό και χρήσιμη πηγή για τον θεματικό (διατροφικό, βοτανολογικό) τουρισμό στην περιοχή της Σητείας. Σημαντικό μέρος του συγγράμματος χρησιμοποιήθηκε για να στηρίξει επιτυχώς την εγγραφή των εθνοβοτανικών πρακτικών των άγριων χόρτων της Κρήτης στο Eθνικό Eυρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Αποτελεί, ακόμη, πηγή ανάδειξης της σητειακής διατροφικής κουλτούρας.
Μέρος των εκτυπωμένων βιβλίων θα διατεθεί στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Κρήτης, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, καθώς και τις δημοτικές βιβλιοθήκες της Κρήτης ή όπου αλλού ζητηθεί.
Το Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπονίας και το Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας Σητείας του ΤΕΙ Κρήτης έχουν συμμετάσχει στη συγκέντρωση του σημαντικού υλικού που κατατέθηκε στη σύνταξη του φακέλου προς το Υπουργείο Πολιτισμού από τους μελετητές του Μουσείου ‘Λυχνοστάτης’ με τίτλο ‘Οι εθνοβοτανικές πρακτικές της Κρήτης’. Με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού εγκρίθηκε επίσημα η εγγραφή των άγριων βρώσιμων χόρτων της Κρήτης και των εθνοβοτανικών πρακτικών στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Με την απόφαση αυτή, τα άγρια βρώσιμα χόρτα, καθώς και τα κοινωνικά και εθιμικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με τις πρακτικές αναγνώρισης, διαλογής, συλλογής, επεξεργασίας, συντήρησης, παρασκευής και κατανάλωσής τους αναγνωρίζονται ως ζωντανό κομμάτι του διατροφικού πολιτισμού της Κρήτης. Σύμφωνα με την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την εφαρμογή της Σύμβασης για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η θέση που έχει η άγρια βρώσιμη χλωρίδα στην καθημερινή ζωή της Κρήτης καθώς και ο ευρηματικός όσο και απλός τρόπος παρασκευής των τροφών που περιέχουν χόρτα, συνιστούν πολύτιμη έκφανση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού και χρήζουν περαιτέρω προστασίας, επιστημονικής τεκμηρίωσης και ανάδειξης.
Όπως σημειώνει το neakriti.gr, τα άγρια χόρτα, ως επιμέρους στοιχείο της κρητικής διατροφής, είναι ένα πολιτισμικό και κοινωνικό αγαθό που διατρέχει αδιάλειπτα τον καθημερινό βίο στην Κρήτη από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα. Η κατανάλωση των χόρτων σε δύσκολες εποχές πολέμου, ανέχειας και στέρησης εξασφάλισε την τροφή και την επιβίωση, ενώ προτιμώνται ιδιαίτερα στις περιόδους νηστείας, γεγονός που εξηγεί και τον πρωταγωνιστικό ρόλο τους στη μοναστηριακή κουζίνα.
Η απλότητα και το μέτρο που χαρακτηρίζει την κρητική κουζίνα βρίσκει την έκφρασή της στη διατροφική αξιοποίηση των χόρτων. Στην Κρήτη τα χόρτα δε λείπουν και από το εορταστικό τραπέζι ως κυρίως πιάτο, σε συνδυασμό με το κρέας. Το παραδοσιακό πασχαλινό γεύμα δεν ήταν ο οβελίας, αλλά οι ασκολύμπροι με αρνάκι ή οι αγριαγκινάρες με κατσικάκι αυγολέμονο.
Επιπλέον, στη γιορτή των Αγίων Σαράντα, των αγίων της βλάστησης, τότε που το έθιμο πρόσταζε σαράντα ειδών φαγητά στο τραπέζι, οι Κρητικοί κατέφυγαν στη φύση και ανέδειξαν ως εθιμικό φαγητό τις πίτες με σαράντα αγριόχορτα, που παρείχε η κρητική γη.
Αντίστοιχα, ο Αη-Γιώργης στην περιοχή Ελιά Πεδιάδος φέρει το προσωνύμιο Αγκιναράς, αφού η εκκλησία του είναι χτισμένη σε περιοχή κατάφυτη από άγριες αγκινάρες και το φαγητό που έφτιαχναν τη μέρα της γιορτής του ήταν κρέας με αγριαγκινάρες.
