Κλειστή η Ζάχαρη, μύθος το Βιοαέριο, άγνωστη η τύχη της ενίσχυσης

Στην καλλιέργεια των ζαχαρότευτλων έχουν µείνει πλέον πολύ λίγοι αγρότες για να είναι το θέµα πρωτοσέλιδο (σ.σ στο Εργαστήρι ∆ηµοσιογραφίας µας έλεγαν ότι όσο περισσότερους αφορά το θέµα τόσο µεγαλύτερη είναι η είδηση), ωστόσο, η ιστορία µε την Ελληνική Βιοµηχανία Ζάχαρης είναι πολύ διδακτική. Αποτελεί ίσως το καλύτερο παράδειγµα των ευθυνών που φέρει το πολιτικό προσωπικό για το σηµείο στο οποίο βρίσκεται σήµερα ο αγροτικός χώρος και ευρύτερα ο τοµέας της βιοµηχανικής παραγωγής.  Η Ελληνική Βιοµηχανία Ζάχαρης ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1963 µε τους καλύτερους οιωνούς, αποτέλεσε για πολλά χρόνια πρότυπο λειτουργίας και συµβολαιακής γεωργίας, υπέκυψε µε τον καιρό στον κοµµατισµό και το ρουσφέτι, άρχισε να σωρεύει ζηµιές µετά το 2000, έκλεισε 2 από τα 5 εργοστάσια µετά το 2006, έµεινε εκτός πραγµατικότητας το 2014 και υπέγραψε το τέλος της µε την ψεύτικη ιδιωτικοποίησή της στις 5 Νοεµβρίου του 2019. Την τελευταία 20ετία κανένας πολιτικός και καµιά αρχή δεν είχε το θάρρος να χαράξει µια βιώσιµη πολιτική διάσωσης της εταιρείας. Σήµερα, περί τους 200 παραγωγούς που εµπιστεύθηκαν τα κούφια λόγια του µέχρι πρότινος υπουργού Στέργιου Πιτσιόρλα, βρίσκονται µε ασυγκόµιστη την παραγωγή σε 16.000 στρέµµατα, ελπίζοντας κατά βάση µόνο στη συνδεδεµένη ενίσχυση των 200 ευρώ το στρέµµα, αν κι αυτό καταστεί τελικά εφικτό.

Η πρόσφατη µεταβίβαση κάποιων µονάδων στην Royal Sugar (Καραθανάσης) δεν φαίνεται να λειτουργεί, ούτε φέτος ούτε αργότερα, δεν υπάρχει εργοστάσιο για να κάνει τα τεύτλα ζάχαρη, η λύση διάθεσης της παραγωγής για βιοαέριο αποδεικνύεται στην πράξη χωρίς αντίκρισµα. Όλες µαζί οι  µονάδες δεν µπορούν να παραλάβουν πάνω από δέκα φορτία την ηµέρα, πράγµα που σηµαίνει ότι η απορρόφηση της παραγωγής θα πάρει περισσότερο από 4 µήνες. Τα πολλά τεύτλα είναι στο χωράφι, κάποια λίγα βγήκαν και παραµένουν στο κεφαλάρι και ελάχιστα εξ αυτών έχουν διατεθεί για χλωρή ζωοτροφή σε µονάδες µε αγελάδες γαλακτοπαραγωγής. Όπως δήλωνε πριν από λίγες ώρες στην Agrenda αγρότης από την Ηµαθία, την περιοχή έχουν επισκεφθεί τις τελευταίες δύο εβδοµάδες, τρεις υπουργοί (εκ των οποίων ο ένας και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ένας πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης). Τέτοιο ενδιαφέρον για έναν τόπο δείχνει πως κάτι τους ανησυχεί, κάτι φοβούνται. Ένα από τα µεγάλα θέµατα είναι κι αυτό των ζαχαρότευτλων. Σηµειωτέον ότι µέσα στο µήνα που διανύουµε, υπουργοί έβγαιναν και έλεγαν ότι η ιδιωτικοποίηση (της 5ης Νοεµβρίου) θα επιτρέψει να λειτουργήσει το εργοστάσιο του Πλατέως. Πως θα µπορούσε να γίνει αυτό, αφού στο εργοστάσιο δεν έγινε εδώ και καιρό καµιά συντήρηση, οι εργαζόµενοι περιµένουν διακαώς την απόσπαση (είναι και δύο µήνες απλήρωτοι) και τα λίγα χρήµατα που κατέβαλε ο «επενδυτής» µόλις που φθάνουν για τους µισθούς δύο µηνών των εργαζοµένων. Από εκεί και πέρα, κανένα φως ούτε για τις αναγκαίες επενδύσεις συντήρησης, ούτε βέβαια για την πρόσληψη κάποιων εργαζοµένων.

Χάνεται µια εναλλακτική στις εκτατικές

Τις ευθύνες για τη διάλυση της ΕΒΖ θα τις αναζητήσει ο ιστορικός του µέλλοντος, αυτό το οποίο µετράει πολύ σήµερα είναι το γεγονός ότι στις µεγάλες καλλιέργειες χάνεται µια καλλιεργητική επιλογή που αποτελούσε για χρόνια αντίβαρο ισορροπίας.

Επί της ουσίας, τα ζαχαρότευτλα, ενδεχοµένως παλιότερα και το καλαµπόκι, ήταν οι καλλιέργειες που µπορούσαν υπό κάποιες προϋποθέσεις να ανταγωνισθούν στις εαρινές το βαµβάκι. Σήµερα, το βαµβάκι έχει µείνει µόνο του. Αυτό σηµαίνει ότι ο παραγωγός δεν διαθέτει εναλλακτική, µε αποτέλεσµα οι «εκκοκκιστές», δηλαδή εκείνοι που αγοράζουν το βαµβάκι να παίζουν όπως θέλουν. Σηµειωτέον ότι πέρσι τα ζαχαρότευτλα (µε συνδεδεµένη, τιµή αγοράς και de minimis) έπιασαν τα 280 ευρώ το στρέµµα και το βαµβάκι πληρώθηκε  55 λεπτά το κιλό. Φέτος µε τα ζαχαρότευτλα στο χάος, οι Μακεδόνες παραγωγοί βάµβακος βλέπουν εκκαθαριστικά και µε 38 λεπτά το κιλό.