Με άστατο καιρό και 55 ώρες δουλειά, ποιος θέλει να γίνει αγρότης;

Την έλλειψη ενδιαφέροντος ενασχόλησης µε τη γεωργία διαπιστώνει έρευνα που πραγµατοποίησαν η Αµερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης και το Perrotis College, (Αθανάσιος Φαλάρας, ∆ηµήτριος Ψαθάς, Γεώργιος Φυτιάνος) µε την υποστήριξη του Skywalker µε πάνω από 1000 ερωτηµατολόγια (συλλέχθηκαν 20-23 Οκτωβρίου 2022 στα πλαίσια της Agrotica), που περιλάµβανε εργάτες γης (τακτικούς, εποχικούς), αγρότες (µε εισόδηµα 20.000-40.000 ευρώ), γενικό πληθυσµό (18-64 ετών).

Μάλιστα, σύµφωνα µε τα ευρήµατα, αυτό που διαπιστώνεται καθολικά (95%) από τους ερωτηθέντες είναι ότι η πολιτεία δεν κάνει τις απαραίτητες ενέργειες υποστήριξης του τοµέα και γενικότερα υπάρχει µία «απαξίωσης της γεωργίας από́ την κοινωνία». 

Αγρότες µε εισόδηµα <20.000 ευρώ

Όσον αφορά τους αγρότες µε εισόδηµα µικρότερο των 20.000 ευρώ, ως προς την ενασχόληση µε τη γεωργία, προκύπτουν τα εξής ευρήµατα:

•   Tο 68% δεν έχει κάποιες σχετικές σπουδές µε το αντικείµενο, ενώ η πλειονότητα έχει µικρή εµπειρία.
•   To 81% θεωρεί ανασταλτικό παράγοντα τη δυσκολία της εργασίας (µέτριας έως µεγάλης σηµασίας).
•   Το 61% την έλλειψη γνώσης (µέτριας έως πολύ µεγάλης σηµασίας).
•   Το 76% τις µικρές οικονοµικές απολαβές (µέτριας έως πολύ µεγάλης σηµασίας).
•   Το 74% τις κακές συνθήκες εργασίας (µέτριας έως πολύ µεγάλης σηµασίας).
•   Το 60% το µη ευνοϊκό καθεστώς ασφάλισης (µέτριας έως πολύ µεγάλης σηµασίας.
•  Το 85% τις ασταθείς καιρικές συνθήκες (µέτριας πολύ µεγάλης σηµασίας).
•   Το 52% θεωρεί ότι οι ώρες εργασίας είναι από πολλές έως πάρα πολλές (από 55 ώρες εργασίας εβδοµαδιαίως και πάνω).

Αγρότες µε εισόδηµα >40.000 ευρώ

Η παρούσα οµάδα αγροτών εκφράζει πιο έντονα δυσφορία σχετικά µε τον φόρτο εργασίας, αλλά είναι περισσότερη ικανοποιηµένη µε το εισόδηµά της. Γενικότερα, προκύπτουν τα εξής:

•   Το 85% θεωρεί τη δυσκολία της εργασίας από µέτριο έως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα ενασχόλησης µε τη γεωργία.
•   Το 71% θεωρεί την έλλειψη γνώσεων από µέτριο έως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα ενασχόλησης µε τη γεωργία.
•   Το 73% θεωρεί από µέτριο έως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα ενασχόλησης µε τη γεωργία τις µικρές οικονοµικές απολαβές.
•   Το 79% θεωρεί από µέτριο έως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα ενασχόλησης µε τη γεωργία τις κακές συνθήκες εργασίας.
•   Το 71% θεωρεί από µέτρια έως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα ενασχόλησης µε τη γεωργία το µη ευνοϊκό καθεστώς ασφάλισης.
•   Το 93% θεωρεί από µέτρια έως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα ενασχόλησης µε τη γεωργία τις ασταθείς καιρικές συνθήκες.
•   Το 81% δηλώνει ότι ξεπερνάει τις 55 εβδοµαδιαίες ώρες εργασίας.
•   Το 81% θεωρεί ότι η γεωργική απασχόληση έχει από µέτρια έως πολύ µικρή αβεβαιότητα.
•   Το 49% θεωρεί ότι υπάρχει από καλή έως πολύ καλή προοπτική στον γεωργικό τοµέα.
•   Το 71% αξιολογεί την εποχική απασχόληση από ουδέτερα έως πολύ αρνητικά.

Αβέβαιη, με μέτρια εξέλιξη η γεωργία λένε οι αγρεργάτες

Από την πλευρά των εργατών γης, αυτό που προκύπτει ως προς την ενασχόληση µε τη γεωργία είναι ότι το 89,4% των αγροεργατών θεωρεί δύσκολη τη φύση της ενασχόλησης µε τον γεωργικό τοµέα από µέτριο µέχρι πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα, ενώ η έλλειψη γνώσης στο αντικείµενο αξιολογείται ως µέτριας σηµασίας. Παράλληλα, το 83% αξιολογεί το υφιστάµενο καθεστώς ασφάλισης από µέτριο έως κακό.

Επίσης, µε βάση τα σχετικά ευρήµατα, προκύπτει ότι:

•   Το 91% θεωρούν ως ανασταλτικούς παράγοντες ενασχόλησης µε τη γεωργία τη δυσκολία της δουλειάς (από µέτριο ως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα),.
•   Το 80% ότι υπάρχουν καλύτερες επαγγελµατικές εναλλακτικές από τη γεωργία (από µέτριο ως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα).
•   Το 76% τις µικρές οικονοµικές απολαβές του κλάδου (από µέτριο ως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα).
•   Το 73% τις κακές συνθήκες εργασίας (από µέτριο ως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα),
•   Το 71% µη ευνοϊκό καθεστώς ασφάλισης (από µέτριο ως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα).
•   Το 84% τις  ασταθείς καιρικές συνθήκες (από µέτριο ως πολύ σηµαντικό ανασταλτικό παράγοντα).

Ακόµα, κυριαρχεί η αντίληψη περί µεγάλης αβεβαιότητας του κλάδου (83% από µέτρια έως µεγάλη). Επιπλέον, το 49% των εργατών γης κρίνει αρνητικά έως πολύ αρνητικά την εποχική φύση της γεωργικής απασχόλησης. Παράλληλα, το 83% αξιολογεί το υφιστάµενο καθεστώς ασφάλισης από µέτριο έως κακό. Πολύ ενδιαφέρον εύρηµα είναι ότι το 98% των εργατών γης θεωρεί ότι η πολιτεία έχει από µέτριο έως πολύ µικρό ενδιαφέρον υποστήριξης του αγροτικού τοµέα. Τέλος, ως προς τις εξειδικευµένες ερωτήσεις, η προσωπική ικανοποίηση από τις συνθήκες εργασίας και τις απολαβές είναι µέτρια (57% και 56% αντίστοιχα), ενώ το 71% δηλώνει ότι είναι από µεγάλο έως πολύ µεγάλο βαθµό ικανοποιηµένο από την οικονοµική συνέπεια της εργοδοσίας απέναντί τους.

Επιδιώκοντας να δοθεί απάντηση στο αρχικό ερώτηµα, όσον αφορά τους εργάτες γης, οι πιο ουσιώδεις λόγοι είναι ευδιάκριτοι. Πρόκειται για µια απασχόληση εποχική σε δύσκολες συνθήκες και ως προς τη φύση της εργασίας και ως προς τις καιρικές συνθήκες µε µη ευνοϊκό καθεστώς ασφάλισης, µέτριας συνθήκες εργασίας και αµοιβών. Παράλληλα, όπως αναφέρουν οι εργάτες γης, υπάρχουν καλύτερες εναλλακτικές από τη γεωργία. Για να λυθεί το ζήτηµα της έλλειψης εργατικών χεριών, χρειάζεται να αυξηθεί η ικανοποίηση των εργατών γης από την εργασία τους, καταλήγει ως προς το σκέλος αυτό η µελέτη.