Η πορεία δικαιωμάτων ως το 2026 στον φάκελο του ελληνικού σχεδίου για τη νέα ΚΑΠ

Κατά βάση η παρουσίαση αυτή, περιγράφει τη νέα δομή που πρέπει να έχει ο εθνικός φάκελος άμεσων ενισχύσεων και τα μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης με γνώμονα τα νομικά κείμενα που έχουν διαμορφώσει Κομισιόν, Συμβούλιο Γεωργίας και Ευρωβουλή. Ο τρίλογος των δια πραγματεύσεων ανάμεσα σε αυτά τα όργανα επικεντρώνεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», με την παρουσίαση του ΥΠΑΑΤ να κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην «πράσινη αρχιτεκτονική» που θα πρέπει να ακολουθεί το στρατηγικό σχέδιο το οποίο μόλις πριν λίγες μέρες ξεκίνησε να δομείται και επίσημα στη χώρα μας.

Ζήτημα πολιτικής βούλησης η εφαρμογή επερχόμενων ευνοϊκών διατάξεων της ΚΑΠ

Νεοεισερχόμενοι και νέοι αγρότες, πραγματικός και κατ’ επάγγελμα αγρότης, επιλέξιμες εκτάσεις και επιλέξιμοι βοσκότοποι. Όλα αυτά αποτελούν έννοιες, γνωστές μεν από παλιά, αλλά με διαφορετική χροιά και βαρύτητα στη νέα ΚΑΠ που έπειτα από πολύωρες διαδικασίες ψηφοφορίας στην Ευρωβουλή και διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο των υπουργών γεωργίας της ΕΕ βρίσκονται πλέον στο τελικό στάδιο διαμόρφωσης πριν κλειδώσουν τα κείμενα της μεταρρύθμισης της ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής. Η ευθύνη ως προς την ένταση της μεταρρύθμισης βαραίνει σε μεγάλο βαθμό τα κράτη μέλη που καλούνται με μια σχετική ελευθερία να προσαρμόσουν τα στρατηγικά τους σχέδια στον ευρωπαϊκό σκελετό, επισημαίνουν πλέον οι αναλυτές.

Σε μια προσπάθεια κατανόησης της σημασίας που αποκτούν πλέον οι έννοιες αυτές, ο αγροοικονομολόγος και πανεπιστημιακός από το Δουβλίνο Άλαν Μάθιους διαμόρφωσε ένα βασικό λεξικό της νέας ΚΑΠ. Στην πορεία της κατανόησης των εννοιών, ένα πράγμα γίνεται εύκολα αντιληπτό, σύμφωνα με τον Ιρλανδό τεχνοκράτη: Η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ δεν είναι τόσο προοδευτική και φιλόδοξη όσο ακουγόταν αρχικά ότι θα είναι αλλά σε κάθε περίπτωση αποτελεί ένα βήμα προς τα εμπρός, για ένα πιο βιώσιμο αλλά και δικαιότερο ως προς τον τρόπο κατανομής των ενισχύσεων μοντέλο. Με άλλα λόγια, η εξασφάλιση αναδιανεμητικής ενίσχυσης σε κατ επάγγελμα αγρότες, η πρόβλεψη για πριμ εξόδου αγροτών και το μέγεθος της επιδότησης πρώτης εγκατάστασης εμπίπτουν άπαξ και οριστικοποιηθεί στις Βρυξέλλες το γενικό πλαίσιο, στην πολιτική βούληση των επιμέρους ηγεσιών επί των αγροτικών ανά τα κράτη μέλη.

Σημειώνεται ότι  ήδη έχει ανοίξει ο δρόμος για τις τριμερείς συζητήσεις ανάμεσα σε Συμβούλιο, Ευρωβουλή και Επιτροπή, που αναμένεται ότι θα καταλήξουν σε τελική συμφωνία για τη νομοθετική υπόσταση της ΚΑΠ στις αρχές του επόμενου έτους.

Η πρόταση της Επιτροπής είχε τρεις κύριες ιδέες: ένα νέο μοντέλο υλοποίησης και δομή διακυβέρνησης για την ΚΑΠ · υψηλότερες περιβαλλοντικές και κλιματικές φιλοδοξίες που θα υλοποιηθούν μέσω μιας νέας πράσινης αρχιτεκτονικής · και μεγαλύτερη δικαιοσύνη στην κατανομή των πληρωμών. Σε ορισμένους τομείς οι διαπραγματευτικές εντολές υπερβαίνουν την πρόταση της Επιτροπής, σε άλλους τομείς η πρόταση της Επιτροπής έχει αποδυναμωθεί.

«Σε σχέση με ένα πλαίσιο πολιτικής της ΚΑΠ που θα ενθάρρυνε πραγματικά και θα στήριζε τους αγρότες να μεταβούν σε μια πιο βιώσιμη γεωργία, όπως περιγράφεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, οι διαπραγματευτικές εντολές υπολείπονται. Πολλά κράτη μέλη και ευρωβουλευτές εξακολουθούν να δίνουν προτεραιότητα στην εισοδηματική διαχείριση της ΚΑΠ» σχολιάζει ο Άλαν Μάθιους.

«Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι ο ρυθμός αλλαγής είναι πολύ αργός και το επίπεδο φιλοδοξίας πολύ χαμηλό, αλλά, παρά τις πολλές αδυναμίες του, το αποτέλεσμα της ΚΑΠ που βασίζεται σε αυτές τις διαπραγματευτικές εντολές θα εξακολουθεί να είναι ένα βήμα μπροστά και όχι ένα βήμα πίσω» συνεχίζει, επισημαίνοντας ότι «θα είναι σημαντικό τώρα η Επιτροπή να διατηρήσει σταθερούς τους τριμερείς διάλογους, να υποστηρίξει εκείνα τα στοιχεία που προωθούν τους στόχους της και να προσπαθήσει να καταρρίψει εκείνα τα στοιχεία που τους αποδυναμώνουν».

«Τελικά, πολλά θα εξαρτηθούν από τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη θα αξιοποιήσουν τις νέες διατάξεις κατά τον σχεδιασμό των στρατηγικών τους σχεδίων για την ΚΑΠ» τονίζει ο ίδιος.