Μισή η Βασική Ενίσχυση με τις διαπραγματεύσεις για τη νέα ΚΑΠ

Η Βασική Ενίσχυση απομένει μισή με την τροπή που έχουν πάρει οι διαπραγματεύσεις γύρω από τη νέα ΚΑΠ

Την εκ βάθρων αλλαγή στο σύστηµα άµεσων ενισχύσεων µε την αποδυνάµωση της βασικής πληρωµής, τη θεσµοθέτηση της αναδιανεµητικής και τη µεταφορά σηµαντικού όγκου κοινοτικών επιδοτήσεων σε παραγωγούς µε φιλοπεριβαλλοντικό προφίλ, άφησε να αιωρείται η διαπραγµάτευση για τη νέα ΚΑΠ της περασµένης εβδοµάδας. Μέσα από τις ολονύχτιες διαβουλεύσεις µεταξύ Κοµισιόν, Ευρωβουλής και υπουργών Γεωργίας, οι οποίες θα συνεχιστούν και τον Ιούνιο προκειμένου να κλείσει η συμφωνία, έγινε καταρχήν σαφές ότι τα δικαιώµατα θα χάσουν ένα µεγάλο ποσοστό της αξίας τους: Αφαιρείται το πρασίνισµα (βλ. σελ 5), κονδύλια στο 7,5%-10% του Εθνικού Φακέλου θα µεταφερθούν σε µικροµεσαίες εκµεταλλεύσεις (αναδιανεµητικό καθεστώς) και θα «ροκανίσουν» έτι περαιτέρω το µπάτζετ της βασικής. To ίδιο ισχύει για τη συµπληρωµατική ενίσχυση νεαρών αγροτών (βλ. σελ. 6). Μάλιστα, µε ένα tweet η πρόεδρος του Συµβουλίου, Μαρία Αντούνιες έκανε λόγο για µία τεράστια συµφωνία, πριν κλειστούν για τον τελευταίο τρίλογο στην αίθουσα οι ευρωπαϊκές αρχές το βράδυ της Πέµπτης. Συγκεκριµένα, όσον αφορά ειδικότερα την αναδιανεµητική ενίσχυση. Από όσα προέκυψαν η ενεργοποίηση του καθεστώτος θα είναι υποχρεωτική στα πλαίσια των άµεσων ενισχύσεων, ωστόσο, ίσως υπάρξουν κάποιες σχετικές παρεκκλίσεις σε ειδικές περιπτώσεις, κάτι που µένει να φανεί στα τελικά κείµενα. Όσον αφορά το ποσοστό τώρα που θα απορροφήσουν από τις άµεσες ενισχύσεις, µέχρι το τέλος των διαπραγµατεύσεων, η Κοµισιόν πίεζε για 10%, ενώ οι υπουργοί Γεωργίας κράταγαν άµυνα στο 7,5%. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του Έλληνα Υπουργού, Σπήλιου Λιβανού που ήθελε να κατέβει το ποσοστό στο 5%. «Θα µπορούσαµε να αποδεχθούµε την υποχρεωτικότητα της αναδιανεµητικής στήριξης, όπως ανέφερε και ο Επίτροπος το πρωί, µόνο αν το ποσοστό και ο τρόπος επίτευξης ορίζονται από τα κ-µ. Στη δική  µας περίπτωση, κρίνουµε εφικτό ένα ποσοστό περίπου στο 5%.», είπε.

Τι σηµαίνει τώρα αυτό πρακτικά:

Από τα περίπου 2 δις ευρώ που είναι οι άµεσες ενισχύσεις στην Ελλάδα από το 2023 ένα 7,5-10% (ανάλογα το πού κατέληξαν οι διαπραγµατεύσεις) θα πάει υποχρεωτικά στη αναδιανεµητική ενίσχυση. ∆ηλαδή σε ένα συµπληρωµατικό πριµ ύψους 150-200 εκατ. ευρώ για τις µικροµεσαίες εκµεταλλεύσεις που θα προσαυξάνει για ένα συγκεκριµένο αριθµό στρεµµάτων τις ετήσιες άµεσες πληρωµές. Μένει να φανεί τώρα από πού θα χρηµατοδοτηθεί, δηλαδή ποιο καθεστώς θα υποστεί συνολική µείωση στα χρήµατα που θα µοιράζει ετησίως στην ερχόµενη πενταετία. Τα δύο υποψήφια είναι οι βασικές ενισχύσεις µε άµεση επίπτωση στην αξία των δικαιωµάτων και οι συνδεδεµένες ενισχύσεις µε επιπτώσεις στον αριθµό των προϊόντων που θα την λάβουν.

Τα σενάρια που εξετάζονται από τις ελληνικές αρχές προς το παρόν έχουν ως εξής:

Με βάση τα σενάρια που έχουν επεξεργαστεί οι ελληνικές αρχές, το καθεστώς αναδιανεµητικής ενίσχυσης, κινείται σε δύο κατευθύνσεις: Είτε ως ένα εργαλείο ενίσχυσης της δραστηριότητας µόνο των κατ’ επάγγελµα αγροτών µε µικρές εκµεταλλεύσεις ή ένα µέσο αντιστάθµισης των απωλειών που θα έχουν οι κάτοχοι των ιστορικών δικαιωµάτων λόγω της εφαρµογής εσωτερικής σύγκλισης.

Κατανοµή σε όλες τις µικροµεσαίες εκµεταλλεύσεις: Η επιλογή αυτή θα ωφελήσει όλες τις µικροµεσαίες εκµεταλλεύσεις όπως θα οριστούν από την Ελλάδα µε βάση τη στρεµµατική τους έκταση. Με δεδοµένο λοιπόν ότι µία µεγάλη µερίδα κατόχων ιστορικών δικαιωµάτων ανήκει σε αυτή την κατηγορία, µέρος των χρηµάτων που θα χάσουν λόγω της σύγκλισης θα αναπληρωθεί από την αναδιανεµητική πληρωµή.

Κατανοµή µόνο σε κατ’ επάγγελµα αγρότες: Καθώς το τσεκ θα το πληρώνονται όλοι οι ενεργοί γεωργοί -όπως σήµερα- τη νέα περίοδο, η αναδιανεµητική ενίσχυση προωθείται από τους Συµβούλους του ΥΠΑΑΤ για το στρατηγικό σχέδιο, ως ένα µέτρο ενίσχυσης του επαγγελµατικού τύπου γεωργίας µικροµεσαίων εκµεταλλεύσεων. Εφόσον γίνει αυτό το έξτρα στρεµµατικό ποσό ενίσχυσης θα είναι αρκετά αυξηµένο.