του Σκοτ Σάμνερ*
Έχει υψηλές δεξιότητες στον χειρισµό των δεδοµένων και εργάζεται για µια µεγάλη χρηµατοπιστωτική εταιρεία. Ποιος είναι ο πιο γρήγορος τρόπος για να συγκεντρώσει 6 δισ. δολάρια; Αν είστε διατεθειµένοι να διακινδυνεύσετε να πάτε στη φυλακή, τότε µπορείτε να αυξήσετε σηµαντικά τις πιθανότητες. Ορίστε λοιπόν το σχέδιό µου (Παιδιά, σας παρακαλώ µην το δοκιµάσετε στο σπίτι):
- «∆ανειστείτε» 30 δισ. δολάρια από κεφάλαια πελατών για λίγα λεπτά. Βάλτε 1 δισ. δολάρια σε κάθε έναν από τους αριθµούς 1 έως 30 στη ρουλέτα. (Αν το καζίνο δε δέχεται τόσο µεγάλα στοιχήµατα, κάντε το στη Wall Street µε παράγωγα)
- Υπάρχουν περισσότερες από 75% πιθανότητες να βγει ο αριθµός σας. (Μια πιθανότητα 30/38, για την ακρίβεια). Εάν κερδίσετε, τότε το καζίνο σας πληρώνει 36 δισ. δολάρια. Επιστρέψτε τα 30 δισ. δολάρια στους λογαριασµούς των πελατών και κανείς δεν θα µάθει τίποτα.
- Φυσικά, υπάρχει η µη αµελητέα πιθανότητα να µη βγει ο αριθµός σας, οπότε η απάτη σας θα αποκαλυφθεί στο τέλος και θα πάτε φυλακή.
Αν είστε τυχερός, θα σας επαινέσουν ως έναν εξαιρετικά ταλαντούχο επενδυτή: «Πώς µπόρεσε αυτός ο νεαρός άνδρας να πάει από το µηδέν στα 6 δισ. δολάρια µέσα σε τόσο σύντοµο χρονικό διάστηµα; Πρέπει να βρήκε κάποιες αναποτελεσµατικότητες της αγοράς».
Ο τύπος όµως αυτός δεν πρέπει να προκαλέσει την τύχη του. Αν συνεχίσει να κάνει αυτού του είδους τα στοιχήµατα ξανά και ξανά, τελικά θα τον πιάσουν. Τότε, τα ίδια µέσα ενηµέρωσης που τον αποκάλεσαν «ο επόµενος Warren Buffett», θα ισχυριστούν ότι ήταν απατεώνας.
Υπάρχει ένα δίδαγµα εδώ για την Υπόθεση των Αποτελεσµατικών Αγορών. Αν κάποιοι είναι διατεθειµένοι να ρισκάρουν να πάνε φυλακή προκειµένου να πλουτίσουν, τότε ο αριθµός των ασυνήθιστα επιτυχηµένων επενδυτών θα φαίνεται πολύ µεγαλύτερος από ό,τι θα περίµενε κανείς εάν οι αγορές ήταν αποτελεσµατικές. Ακόµα κι αν δεν υπάρχουν φούσκες τιµών περιουσιακών στοιχείων, σίγουρα υπάρχουν φούσκες φήµης. Ορισµένοι επενδυτές έχουν µια φήµη που είναι διογκωµένη πολύ πέρα από τις θεµελιώδεις αξίες τους. Όταν αυτά τα κέρδη επιτυγχάνονται παράνοµα, είναι θέµα χρόνου αυτή η φήµη να τρωθεί.
* Oικονοµολόγου, διευθυντή του προγράµµατος νοµισµατικής πολιτικής στο Mercatus Center at George Mason University
