Έρχονται δύσκολα αγροτικά χρόνια

Ειδικότερα αυτή η µετάβαση, στη γεωργία νέας εποχής, βρίσκει τον εγχώριο αγροτικό τοµέα στη χειρότερή του στιγµή. Οι υποδοµές των αγροτικών εκµεταλλεύσεων έχουν εξασθενήσει, τα περιθώρια κέρδους της αγροτικής δραστηριότητας έχουν στενέψει, οι συνεταιριστικές δοµές έχουν ατονήσει και οι υποστηρικτικοί µηχανισµοί της κεντρικής διοίκησης έχουν διαλύσει.

Την ίδια στιγµή, η συνεισφορά του ιδιωτικού τοµέα, τουλάχιστον στο συµβουλευτικό επίπεδο, έστω και µέσα από τα διαθέσιµα κοινοτικά προγράµµατα δεν είναι αυτό που έχει σήµερα ανάγκη η εγχώρια αγροτική εκµετάλλευση.

Η µετάβαση στην ψηφιακή γεωργία, δηλαδή η αξιοποίηση των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων που προσφέρονται από τα GPS και τους αισθητήρες, µέχρι την πλήρη ανάπτυξη της ροµποτικής απαιτούν κρίσιµα µεγέθη εκµετάλλευσης και κεφάλαια. Οι Έλληνες αγρότες δεν διαθέτουν ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Εν τω µεταξύ, τα συνεργατικά σχήµατα, τουλάχιστον όπως τα γνωρίσαµε στο δεύτερο µισό του περασµένου αιώνα έχουν απαξιωθεί πλήρως.

Πολλοί πιστεύουν ότι η εξέλιξη των πραγµάτων οδηγεί νοµοτελειακά στη στενή συνεργασία των συνεταιρισµών µε το ιδιωτικό κεφάλαιο. Ήδη ο νέος νόµος 4673/2020 παρέχει αυτή τη δυνατότητα. Η πράξη πάντως δείχνει ότι σχετική διάταξή, δηλαδή της δυνατότητας άµεσης συµµετοχής ιδιωτών στο µετοχικό κεφάλαιο συνεταιρισµών, δεν βρίσκει εφαρµογή. Οι ιδιώτες προτιµούν µια συνεργασία να έρχεται µέσα από νέες ανώνυµες εταιρείες, µε ελάχιστη συµµετοχή των συνεταιρισµών στο µετοχικό κεφάλαιο. Κι όπως φαίνεται οι συνεταιρισµοί, τις περισσότερες φορές δεν µπορούν να κάνουν αλλιώς.

Έτσι όµως, η όποια υπεραξία του αγροτικού προϊόντος επιτυγχάνεται, δεν επιστρέφει εύκολα ή µε άµεσο τρόπο στον παραγωγό. Θα χρειασθεί να περάσει πολύς καιρός, προκειµένου το νέο αυτό µοντέλο να βρει τις ισορροπίες του και να αποδειχθεί επαρκώς ωφέλιµο για τους συντελεστές της πρωτογενούς παραγωγής. Μέχρι τότε, τα χρόνια που ακολουθούν θα είναι πολύ δύσκολα για τους αγρότες.