Mε τη γη θα κουμπώσουν όλες οι άμεσες ενισχύσεις ως και το 2026

Έτοιµη να αφήσει πίσω το καθεστώς ατοµικών δικαιωµάτων ιστορικών και µη και να περάσει στη σύνδεση της γης µε µία επιδότηση ίση για όλους τους αγρότες και όλα τα επιλέξιµα αγροτεµάχια, µοιάζει να είναι η Ευρώπη στην ερχόµενη ΚΑΠ. Κάποιοι µάλιστα µιλάνε ακόµα και για την τελευταία ΚΑΠ µε ατοµικά δικαιώµατα για όσους θελήσουν τελικά να τα συντηρήσουν. 

Συγκεκριµένα, οι χώρες που επιλέγουν την πλήρη εξίσωση των δικαιωµάτων διαµέσου της ερχόµενης περιόδου, ενθαρρύνονται να καταργήσουν πλήρως το καθεστώς ατοµικών δικαιωµάτων µαζί µε το Εθνικό Απόθεµα για να µεταβούν σε ένα λιγότερα σύνθετο, γραφειοκρατικό και κερδοσκοπικό σύστηµα εκτατικών πληρωµών, το οποίο θα διευκολύνει την κινητικότητα της γης, ιδίως για τους νεότερους, δηλαδή το λεγόµενο Καθεστώς Ενιαίας Στρεµµατικής Έκτασης. 

Ουσιαστικά, αυτό που συµβαίνει µε την πλήρη σύγκλιση και την κατάργηση της ιστορικότητας είναι να παύει η χρησιµότητα των δικαιωµάτων ως τρόπος ενίσχυσης από τη στιγµή µάλιστα που από το 2023 δεν περιµένει τους αγρότες νέα κατανοµή και δεν θα έχουν τρόπο (εκτός αν φυσικά αγοράσουν δικαιώµατα) να «ντύσουν» µε επιδοτήσεις τις εκµεταλλεύσεις τους. Αξίζει να σηµειωθεί εδώ πως τα επιπλέον βοσκοτόπια που θα πρέπει να µπουν στο σύστηµα ενισχύσεων, ο µόνος τρόπος να λάβουν ενισχύσεις θα είναι µέσω του Εθνικού Αποθέµατος την ερχόµενη περίοδο, εφόσον υιοθετηθεί το σύστηµα δικαιωµάτων. Με λίγα λόγια, τα δικαιώµατα παύουν και κάθε επιλέξιµη έκταση που µπαίνει στο σύστηµα λαµβάνει στρεµµατική επιδότηση (η ενίσχυση πάει µαζί µε τη γη) ίση για όλους.

Τι σηµαίνει αυτό για την αξία της ενίσχυσης

Με το καθεστώς δικαιωµάτων οι αγρότες κάθε χρόνο λαµβάνουν ενίσχυση που είναι ίση µε την αξία των δικαιωµάτων τους που συνοδεύουν επιλέξιµη έκταση. ∆ηλαδή ένας αγρότης µε 100 στρέµµατα αρόσιµης γης και 5 δικαιώµατα  (καλύπτουν 50 στρέµµατα), λαµβάνει ενίσχυση για 50 στρέµµατα πολλαπλασιασµένη µε την αξία του κάθε δικαιώµατος που κατέχει. Στην Ελλάδα η µέση περιφερειακή αξία που πληρώνονται οι αγρότες είναι κοντά στα 27,6 ευρώ για τις αροτραίες καλλιέργειες, 34,1 ευρώ για τις δενδρώδεις και 25,7 ευρώ για τον βοσκότοπο. Κάποιοι ως γνωστών λαµβάνουν χαµηλότερη τιµή από την παραπάνω (συνήθως νεοεισερχόµενοι και νέοι γεωργοί) και άλλοι λόγω ιστορικών δικαιωµάτων υψηλότερη.

Με το νέο καθεστώς χωρίς δικαιώµατα, στο παραπάνω παράδειγµα ο αγρότης θα λάβει ενίσχυση για όλα τα επιλέξιµα στρέµµατα που κατέχει, δηλαδή και για τα 100 στρέµµατα αρόσιµη γης. Η αξία της ενίσχυσης ετησίως θα εξαρτάται από τα πόσα στρέµµατα αρόσιµης γης δηλώνονται στο ΟΣ∆Ε και το συνολικό ποσό που διαθέτει η Ελλάδα για τις αροτραίες. Η στρεµµατική ενίσχυση αυξοµειώνεται ετησίως ανάλογα τα επιλέξιµα στρέµµατα, όπως ακριβώς γίνεται µε τις συνδεδεµένες ενισχύσεις (όσο περισσότερη έκταση τόσο µικρότερο ποσό). Έτσι η πληρωµή ανά εκτάριο που λαµβάνεται από δύο αγρότες ή κτηνοτρόφους που αντιµετωπίζουν τους ίδιους παραγωγικούς όρους είναι η ίδια.