∆ιεθνώς τα πράγµατα δείχνουν να γίνονται όλο και πιο δύσκολα. Εκτός από τα συννεφάκια µιας πιθανής νέας οικονοµικής ύφεσης που αρχίζουν να συγκεντρώνονται, θα µπορούσε να πει κανείς ότι το 2019 ήταν η χρονιά κατά την οποία φάνηκε καθαρά ότι η παγκόσµια γεωργία καλείται να συνεισφέρει περισσότερα µε λιγότερα.
Μεγαλύτερες αποδόσεις, περισσότερος σεβασµός στο περιβάλλον, µικρότερη χρήση αγροτικών εφοδίων κι όλα αυτά µε λιγότερα χρηµατοδοτικά µέσα. Ήδη αυτό φαίνεται να θίγει, πρώτα απ’ όλα τις µεγάλες εταιρείες στον κλάδο της φυτοπροστασίας. Οι νέες συνθήκες απαιτούν περισσότερη έρευνα, συνήθως για λιγότερα νέα µόρια (συµβατά µε το ισχύον αυστηρό θεσµικό πλαίσιο) και εποµένως για µικρότερο εµπορικό αποτέλεσµα.
Η µέχρι σήµερα εµπειρία δείχνει, µάλιστα, πως όλες αυτές οι απαιτήσεις µεταφέρονται ως βάρος στον αγρότη. Κι αυτό, χωρίς ο ίδιος να είναι σε θέση να το µετακυλίσει στην κατανάλωση. Ο αδυσώπητος διεθνής ανταγωνισµός, συνδυαστικά µε τον «λαιµό του µπουκαλιού» που διαµορφώνει η λειτουργία των σούπερ µάρκετ, συσσωρεύει βάρη στον «αδύναµο κρίκο» της αλυσίδας, µε ό,τι αυτό σηµαίνει.
Στον ευρωπαϊκό χώρο οι συνθήκες δείχνουν ακόµα δυσκολότερες. Στην αµφίσηµη στάση των Βρυξελλών για το ρόλο της ευρωπαϊκής γεωργίας, προστίθενται η χρηµατοδοτική καχεξία της νέας ΚΑΠ, ειδικά µετά την αποχώρηση των Βρετανών και το Green Deal, δηλαδή τον ακόµα µεγαλύτερο σεβασµό στο περιβάλλον, ο οποίος, όπως είναι φυσικό, κοστίζει πολύ.
Μάλλον θα περάσει καιρός µέχρι να γίνει απόλυτα κατανοητό, αν, µέσα από τη νέα «πράσινη συµφωνία» που επιχειρούν οι Ευρωπαίοι, έρχεται µια συντονισµένη προσπάθεια διεκδίκησης -για τα αγροτικά προϊόντα- προνοµιακής θέσης στις αναπτυγµένες διεθνείς αγορές ή πρόκειται για µια επιλογή αποδυνάµωσης του ρόλου της ΕΕ ως παραγωγικής δύναµης στον τοµέα της γεωργίας.
