Η Κομισιόν εκτιμά πως μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση βρίσκεται προ των πυλών αναμένοντας τον εκτοπισμό 7 εκατ. Ουκρανών αλλά και να επηρεαστούν συνολικά 18 εκατ. από τον πληθυσμό των περίπου 42 εκατ. Ουκρανών.
Ενδεικτική της κατάστασης είναι και η αντίδραση του Φίλιπο Γκράντι, ύπατου αρμοστή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, που σημειώνει ότι στην εμπειρία του των 40 ετών ενασχόλησης με προσφυγικές κρίσης βλέπει πρώτη φορά τόσο ταχεία "έξοδο" ανθρώπων από τη χώρα τους.
Ο μηχανισμός που περιγράφεται στην Οδηγία Προσωρινής Προστασίας θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για εκατομμύρια Ουκρανούς για να βρουν καταφύγιο σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΟΗΕ, ήδη μισό εκατομμύριο πρόσφυγες έχουν καταφύγει σε γειτονικές χώρες της Ουκρανίας.
Οι μισοί περίπου βρίσκονται στην Πολωνία και οι υπόλοιποι σε Ουγγαρία, Μολδαβία, Ρουμανία, Σλοβακία ενώ ορισμένοι έχουν καταφύγει ακόμη και στην σύμμαχο της Ρωσίας Λευκορωσία. Περίπου 1.000 πρόσφυγες από την Ουκρανία έχουν φτάσει και στην Ελλάδα.
«Πρέπει να προετοιμαστούμε για την 91 μέρα»
Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσων Ίλβα Γιόχανσον εξήγησε ότι η ΕΕ διαθέτει το κατάλληλο εργαλείο για την ταχεία διαχείριση της κρίσης. Η αρμόδια Επίτροπος για το προσφυγικό επισκέφθηκε καταυλισμό για Ουκρανούς πρόσφυγες που έχει στηθεί αυτές τις μέρες στη Ρουμανία. "Οι περισσότεροι Ουκρανοί έρχονται τώρα, έρχονται με διαβατήρια που τους δίνουν είσοδο χωρίς βίζα για 90 ημέρες. Αλλά πρέπει να προετοιμαστούμε για την 91η ημέρα", υπογράμμισε.
Υποστηρίζει ότι η Οδηγία Προσωρινής Προστασίας θα μπορούσε να βοηθήσει τις χώρες της ΕΕ να διαχειριστούν και να μοιραστούν τις αιτήσεις όλων των Ουκρανών πολιτών που αναμένεται να εισέλθουν στην Ένωση μπλοκ τις επόμενες εβδομάδες.
"Πιστεύω ότι θα υπάρξει ευρεία υποστήριξη για [την ενεργοποίηση] της. Είχαμε μια πρώτη συζήτηση. Φυσικά, όλα πάνε πολύ γρήγορα τώρα, και ορισμένα κράτη-μέλη μπορεί να χρειαστούν λίγο περισσότερο χρόνο, αλλά ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να υιοθετήσουμε ήδη την Πέμπτη [στο Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ]", είπε στις δηλωσεις της η Επίτροπος. Οι αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν σε δεύτερο χρόνο, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που αναμένεται να συγκληθεί στις 10 Μαρτίου.
Τι είναι η Οδηγία Προσωρινής Προστασίας;
Εγκρίθηκε το 2001 μετά τους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία και το Κοσσυφοπέδιο. Η ευρωπαϊκή Οδηγία Προσωρινής Προστασίας είναι ένας αποτελεσματικός μηχανισμός που παρέχει άμεση και προσωρινή προστασία σε εκτοπισμένους από χώρες εκτός ΕΕ που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω ένοπλης σύγκρουσης, ενδημικής βίας ή συστηματικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.
Ο μηχανισμός προορίζεται να λειτουργεί όταν το παραδοσιακό σύστημα ασύλου κατακλύζεται από μια μαζική και απροσδόκητη άφιξη μεταναστών.
Έχει σχεδιαστεί για να επιτυγχάνει μια "ισορροπία δυνάμεων" μεταξύ των κρατών-μελών: η κατανομή των προσφύγων γίνεται σύμφωνα με τις δυνατότητες φιλοξενίας κάθε χώρας.
Το κείμενο δεν διευκρινίζει τι συνιστά "μαζική εισροή" και απλώς περιγράφει έναν "μεγάλο αριθμό εκτοπισμένων" που δεν μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια στις χώρες τους.
Πώς λειτουργεί η διαδικασία;
Το πρώτο βήμα πρέπει να γίνεται πάντα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αφού αξιολογήσει την κατάσταση στο πεδίο, μπορεί να υποβάλει πρόταση στα κράτη-μέλη. Στην κατά περίπτωση πρόταση πρέπει να περιγράφεται το προφίλ του προσώπου που θα επιτρέπεται να υποβάλει αίτηση για την προσωρινή προστασία, μια εκτίμηση του μεγέθους της εισροής και η ημερομηνία έναρξης του μηχανισμού.
Λαμβάνοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των 27 ηγετών μπορεί να ψηφίσει για την ενεργοποίηση της προσωρινής προστασίας με ειδική πλειοψηφία (τουλάχιστον 15 κράτη-μέλη που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ).
Λόγω ειδικών ρητρών εξαίρεσης, η Ιρλανδία και η Δανία δεν δεσμεύονται από τη νομοθεσία.
Η προσωρινή προστασία χορηγείται για ένα έτος και μπορεί να παραταθεί αυτόματα δύο φορές για έξι μήνες.
Το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει να παρατείνει περαιτέρω την προστασία κατά ένα ακόμη έτος, εάν εξακολουθούν να υφίστανται οι συνθήκες που προκάλεσαν τον εκτοπισμό, εν προκειμένω, εάν ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται.
Συνολικά, η προστασία στο πλαίσιο αυτού του μηχανισμού μπορεί να διαρκέσει έως και τρία χρόνια.
Σε αντίθεση με τα προηγούμενα μεταναστευτικά κύματα, τα κράτη-μέλη ήδη έχουν επιδείξει ταχεία και ενιαία πολιτική βούληση να φιλοξενήσουν τους πρόσφυγες του πολέμου, ακόμη κι αν η μαζική και απότομη εισροή αποτελεί υλικοτεχνική πρόκληση για τις κυβερνήσεις, όπως εκτιμά η Κομισιόν.
Η Πολωνία άνοιξε τα σύνορά της σε όλους τους Ουκρανούς και απέσυρε την απαίτησή της να δείξει αρνητικό τεστ COVID-19. Η Γερμανία και η Αυστρία προσφέρουν δωρεάν ταξίδια με τρένο για όσους θέλουν να φτάσουν στις χώρες τους.
Πηγή: toc.gr
