Στις διαπιστώσεις αυτές, που ανοίγουν νέους δρόμους ακόμη και για αύξηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων ρυζιού στον κάμπο της δυτικής Θεσσαλονίκης, δίχως να δέχονται πρόσθετη επιβάρυνση τα ποτάμια της περιοχής, καταλήγουν ευρήματα του ερευνητικού έργου «RicEnviFlow», που υλοποιείται στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου Θεσσαλονίκης.
Πάρα πολύ σημαντικό, επίσης, χαρακτηρίζεται και το εύρημα πως όσο μειώνεται ο όγκος του αρδευτικού νερού που πέφτει στο χωράφι, τόσο περιορίζεται και η συγκέντρωση του στοιχείου «αρσενικό» στο ρύζι.
Τα αποτελέσματα του πρώτου χρόνου εφαρμογής του προγράμματος, στο οποίο συμμετέχουν το Ινστιτούτο Έρευνας Υδατικών Πόρων (ΙΕΥΠ) του ΕΛΓΟ – Δήμητρα, η ΕΑΣ Θεσσαλονίκης, το Ecoroutes, ένας αγρότης από τον Άγιο Αθανάσιο και ο τοπικός Συνεταιρισμός, παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση το βράδυ της περασμένης Τετάρτης 20 Μαρτίου.
Για τις ανάγκες του πειραματισμού αξιοποιήθηκαν τρεις αγροί, οι δύο από 25 στρέμματα και ο τρίτος 32 στρέμματα, στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου, υπό την εποπτεία και συνδρομή του τοπικού ΤΟΕΒ, στους οποίους εφαρμόστηκαν τρεις διαφορετικές μεταχειρίσεις, αναφορικά με το νερό άρδευσης, ενώ οι υπόλοιπες εισροές παρέμειναν ίδιες.
Στον έναν αγρό χρησιμοποιήθηκε το 100% του αρδευτικού νερού που πότιζε πάντοτε ο παραγωγός, στο δεύτερο το 75% αυτής της συνήθους ποσότητας και στο τρίτο το 50% του αρχικού όγκου ύδατος.
«Σε απόλυτα μεγέθη, στην περίπτωση του αγρού που είχαμε το 100% του αρδευτικού νερού, χρησιμοποιήθηκαν, ανά στρέμμα, 2.100 κυβικά ύδατος και αντίστοιχα, στο τεμάχιο με το 75%, είχαμε 1.660 κυβικά και στο τεμάχιο με το 50% η ποσότητα ανά στρέμμα ήταν στα 1.116 κυβικά. Αυτό που διαπιστώσαμε στο αλώνι, είναι ότι η στρεμματική απόδοση και στις τρεις περιπτώσεις κινήθηκε πάνω από 1.000 κιλά το στρέμμα. Και συγκεκριμένα στο πρώτο τεμάχιο (σ. σ.100% νερού) η παραγωγή ήταν στα 1.130 κιλά το στρέμμα, στο δεύτερο (σ. σ. 75% νερού) 1.200 κιλά και στο τρίτο (σ. σ. 50% νερού) στα 1.050 κιλά το στρέμμα», είπε στους παριστάμενους παραγωγούς ο Ευάγγελος Χατζηγιαννάκης, επικεφαλής ερευνητής του έργου από το ΙΕΥΠ του ΕΛΓΟ – Δήμητρα, υπογραμμίζοντας πως οι καλύτερες αποδόσεις ήρθαν στο τεμάχιο όπου έγινε μεταχείριση με μείωση κατά 25% του αρδευτικού νερού.
Το εξόχως ενθαρρυντικό εύρημα, ωστόσο, είναι πως ανεπηρέαστα, από τις διαφορετικές αρδεύσεις παρέμειναν και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ρυζιού στα τρία αγροτεμάχια. Οι καρποί, μετά τον ποιοτικό έλεγχο δεν εμφανίζουν ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις, όσον αφορά την απόδοση σε καστανό και λευκό ρύζι κι ως προς τα φυσικά χαρακτηριστικά τους, ειπώθηκε στην εκδήλωση, ενώ παρατέθηκαν και τα σχετικά ευρήματα από τις αναλύσεις που επιβεβαιώνουν την επιχειρηματολογία τους.
«Το μήνυμα είναι ότι μπορούμε να μειώσουμε άμεσα τουλάχιστον 25% το αρδευτικό νερό, έχοντας μάλιστα υψηλότερες αποδόσεις και αυτό σημαίνει πως μια μεγάλη ποσότητα μπορεί να μείνει στο περιβάλλον ή να την αξιοποιήσουμε για να επεκτείνουμε κατ’ αντίστοιχο ποσοστό τις καλλιέργειες ρυζιού στην ευρύτερη περιοχή», τόνισε ο ερευνητής και πρόσθεσε πως «οι μετρημένες πλέον τιμές στο αρδευτικό νερό του ρυζιού, μπορούν να αποτελέσουν ένα ακόμη όπλο στη φαρέτρα των επιχειρημάτων για τη στήριξη της καλλιέργειας, σε σχέση με τις πολιτικές της νέας ΚΑΠ, αλλά και της Ευρώπης ως προς το περιβάλλον».
Το πειραματικό στους τρεις αγρούς θα επαναληφθεί σίγουρα και φέτος, ώστε να επαναβεβαιωθούν τα αρχικά ευρήματα κι εφόσον φτάσουν τα χρήματα -καθώς το έργο RicEnviFlow χρηματοδοτείται με 150.000 ευρώ από το ΠΑΑ- και στην καλλιεργητική σεζόν του 2025.
Βάσει των στοιχείων που παρουσιάστηκαν, κατά μέσο όρο στη δυτική Θεσσαλονίκη καλλιεργούνται, στη δεκαετία 2013-2022, περί τα 176.000 στρέμματα με ρύζι, ετησίως, ενώ ο όγκος απόληψης νερού για την άρδευση συνολικά των καλλιέργειών της περιοχής προσεγγίζει, κάθε χρόνο, τα 698 εκατ. κυβικά μέτρα νερού ή 95% του συνόλου.
