Ο βιομηχανικός Βορράς ζητά σήμανση πρώτης ύλης στα τρόφιμα

Στο διεθνές εμπόριο ωστόσο, παραδοσιακή η σήμανση της προέλευσης γίνεται αντιληπτή ως μια προσπάθεια μιας χώρας να εγκαταστήσει διακρίσεις έναντι άλλων εισαγόμενων προϊόντων, πυροδοτώντας μια σειρά καταγγελιών ενώπιων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και φυσικά εμπορικών κυρώσεων. Συνεπώς, μόνο τυχαία δεν μπορεί να ιδωθεί η επιλογή της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας να ζητήσουν πρόσφατα από την Κομισιόν να αυστηροποιήσει και να εναρμονίσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη σήμανση των τροφίμων.

Πρόκειται για μια περίοδο κατά την οποία η ΕΕ υιοθετεί μια γραμμή άμυνας σε κλάδους όπως του αυτοκινήτου και της υψηλής τεχνολογίας, σε ένα διεθνές εμπορικό σκηνικό κατά βάση προστατευτικό. Σε αυτό το πλαίσιο οι ισχυροί μεσογειακοί οίκοι της γκουρμέ γαστρονομίας βρήκαν μια καλή ευκαιρία για να πετύχουν μια νίκη για την εγχώρια παραγωγή τους γαλακτοκομικών, ελαιολάδου, κρασιού και ζυμαρικών.

Βέβαια φαίνεται πως μια τέτοια κίνηση δεν βρίσκει αντιστάσεις μόνο από χώρες εκτός μπλοκ, όπως για παράδειγμα ο Καναδάς, ο οποίος διαμαρτυρήθηκε στο πρόσφατο παρελθόν για την απόφαση της Ιταλίας να αναγράφεται στα ζυμαρικά η χώρα προέλευσης σκληρού σίτου. Οι πρώτες ανησυχίες των γραφειοκρατών της ΕΕ είναι ότι η επισήμανση αυτή υπονομεύει την ενιαία αγορά της ΕΕ, ενθαρρύνοντας τους καταναλωτές - και τους διαχειριστές αγορών σε σούπερ μάρκετ - να προτιμούν τα εγχώρια προϊόντα. Το 2017, το Βέλγιο παραπονέθηκε, για παράδειγμα, ότι οι υποχρεωτικές ετικέτες «Made in France» για τα γαλακτοκομικά προϊόντα μείωσαν τις εξαγωγές βελγικού γάλακτος στη Γαλλία, μολονότι μια βελγική εκμετάλλευση μπορεί να είναι ο πλησιέστερος προμηθευτής σε ένα γαλλικό κατάστημα.

Μπορεί η Επιτροπή να έχει δηλώσει ότι είναι τουλάχιστον πρόθυμη να ακούσει. Ωστόσο η Στέλα Κυριακίδη, η νέα Επίτροπος για την υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων στην ΕΕ, υπεύθυνη για την επισήμανση των τροφίμων, ισχυρίστηκε ότι μια δέσμη εθνικών μέτρων - όπως οι γαλλικές ετικέτες σε γαλακτοκομικά προϊόντα - δεν είναι «ένας βιώσιμος τρόπος για να προχωρήσουμε». «Πρέπει να βρούμε μια μακροπρόθεσμη λύση σε επίπεδο ΕΕ», ανέφερε. Η επισήμανση των τροφίμων θα αποτελέσει σημαντικό μέρος της στρατηγικής τροφίμων της πολιτικής της Επιτροπής «Farm to Fork», την οποία οι Βρυξέλλες σχεδιάζουν να παρουσιάσουν τον επόμενο Απρίλιο.

Οι ευρωπαίοι καταναλωτές ενδιαφέρονται για το πού προέρχονται τα τρόφιμά τους όχι μόνο για να στηρίξουν τους τοπικούς αγρότες και τον τοπικό πολιτισμό αλλά και για να καταπολεμήσουν το αποτύπωμα άνθρακα των τροφίμων που μπορεί να έχουν μεταφερθεί από την άλλη πλευρά του πλανήτη.

«Όλη η ιδέα είναι ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι, ειδικά οι καταναλωτές, θέλουν να μάθουν τι τρώνε και από πού προέρχεται», δήλωσε στο POLITICO ο υπουργός Γεωργίας της Ελλάδας, Μάκης Βορίδης.

Για την Ελλάδα, οι σημαντικότεροι στόχοι επισήμανσης είναι το γιαούρτι, το τυρί, το κρασί και το ελαιόλαδο, δήλωσε ο Βόριδης και ευρύτερα θα δει το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που καλύπτονται από τους νέους κανόνες. Κατά τη διάρκεια συνεδρίασης των υπουργών αγροκτημάτων στις 16 Δεκεμβρίου, ο Κύπριος εκπρόσωπος δήλωσε ότι η Λευκωσία επιθυμεί την υποχρεωτική επισήμανση των μεταποιημένων φυτικών προϊόντων, ενώ αρκετές χώρες τόνισαν τη σημασία της ένδειξης της προέλευσης του μελιού.

Ανησυχία για την ενιαία αγορά

Δεν συμφωνούν πάντως όλοι στην Ευρώπη. Κατά την υπουργική συνάντηση, αρκετές χώρες αντιτάχθηκαν στην αυστηρότερη επισήμανση της καταγωγής. Η Τσεχική Δημοκρατία, η Δανία και η Ολλανδία τόνισαν ότι οι αλλαγές θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ενιαία αγορά και θα αποτελούσαν πρόσθετο ρυθμιστικό βάρος για τους παραγωγούς τροφίμων.

Οι μεγάλοι μεταποιητές τροφίμων στην ΕΕ, οι οποίοι βασίζονται στην ετήσια προσφορά από όλο τον κόσμο, είναι επίσης εχθρικές. «[Οι κανόνες αυτοί] θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη διαθεσιμότητα, την οικονομική προσιτότητα και την ποιότητα της προσφοράς σε ολόκληρη την ΕΕ», δήλωσε ο Dirk Jacobs από το FoodDrinkEurope, ένα λόμπι που εκπροσωπεί τη βιομηχανία τροφίμων.

Αλλά ο Βόριδης διαφωνεί. «Έχω ακούσει αυτό το επιχείρημα: θέλουμε μια εσωτερική αγορά. Ποιος λέει όχι; Είναι ακόμα μια εσωτερική αγορά ... Για να έχουμε ελεύθερο ανταγωνισμό και πραγματικά μια ολοκληρωμένη εσωτερική αγορά ... θα πρέπει να παράσχετε τις πληροφορίες «, πρόσθεσε. «Επειδή το μέρος του διαγωνισμού είναι ότι οι καταναλωτές πρέπει να είναι σε θέση να αποφασίσουν, έχοντας όλες τις πληροφορίες στο τραπέζι.»