Με ρίσκο η σπορά φέτος, μία ανάποδη πυραμίδα φέρνει την εγκατάλειψη

Με ρίσκο οι φετινές επιλογές αροτραίων,  ανάποδη πυραμίδα  φέρνει πιο κοντά την εγκατάλειψη δράσης

Αντίθετα με ότι έγινε τον τελευταίο χρόνο που οι τιμές παραγωγού όχι μόνο παρέμειναν στην πάνω πλευρά της καμπύλης αλλά γνώρισαν και καινούργιες κορυφές, οι προβλέψεις για τον επόμενο χρόνο παρουσιάζουν μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας και η εξέλιξη των γεγονότων δύσκολα θα είναι η ίδια.

Το μόνο βέβαιο αυτή τη στιγμή είναι ότι ενέργεια και λιπάσματα… βαδίζουν χέρι – χέρι, διαγράφοντας μια πορεία σταθερά ανοδική, βάσει της οποίας διαμορφώνονται τα τιμολόγια λιπασμάτων όχι μόνο για τις φθινοπωρινές αλλά και για τις εαρινές καλλιέργειες. Θα είναι δε έκπληξη αν μετά το δύσκολο φετινό χειμώνα, αρχίσει να φαίνεται μια αποκλιμάκωση στα κόστη του πετρελαίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία επίσης κινήθηκαν ψηλά και την προηγούμενη χρονιά.

Δεν είναι βέβαιο ότι θα συμβεί το ίδιο με τις τιμές των αγροτικών προϊόντων και ιδιαίτερα αυτών που έσυραν πρώτες το χορό της αύξησης την τελευταία διετία. Ήδη στις αναλύσεις των ειδικών, αποτυπώνεται, με βάση αυτά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, μια «κόπωση» στις τιμές παραγωγού ή οποία αποδίδεται στη δυσκολία της κατανάλωσης να παρακολουθήσει τις νέες τιμές των τροφίμων στο ράφι. Τουλάχιστον, αυτό δείχνουν οι στατιστικές κι αυτό επικαλείται επιμόνως ο κλάδος της μεταποίησης. Ειδικά στην εξίσωση που έχει να κάνει με τις τιμές στο πρόβειο γάλα και τις τιμές της φέτας στο ράφι, οι τυροκόμοι είναι κατηγορηματικοί. Όμως ανάλογα παραδείγματα επικαλείται ο αντίστοιχος κλάδος για τα αρτοσκευάσματα ως προς τα αποτέλεσμα που επιφέρει ο υπερδιπλασιασμός των τιμών στα σιτηρά. 

Όλα αυτά σημαίνουν βέβαια ότι η είσοδος στη νέα καλλιεργητική περίοδο συνοδεύεται από πολλές αβεβαιότητες και ρίσκα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι καλλιεργητικές επιλογές των αγροτών, ειδικά στα αροτραία, όπου υφίστανται περιθώρια επιλογής, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές. Αυτά που ξέρουμε μέχρι σήμερα είναι ότι οι τιμές των σιτηρών π.χ. δύσκολα θα δουν τις κορυφές της προηγούμενης χρονιάς, ενώ στο βαμβάκι οι προοπτικές σε ότι αφορά τη ζήτηση (λόγω της επικείμενης ύφεσης) γίνονται ακόμα πιο δυσοίωνες.

Την ίδια στιγμή, τα κόστη των εισροών και ιδιαίτερα οι τιμές στα λιπάσματα δύσκολα θα υποχωρήσουν μέχρι την άνοιξη, η ενέργεια θα παραμείνει ακριβή και οι επενδύσεις θα είναι δυσπρόσιτες από πλευράς κόστους. Μήνα με το μήνα, μαζί με όλα τ’ άλλα αυξάνεται αυτόν τον καιρό και το κόστος του χρήματος, με τα επιτόκια να επιτόκια των τελευταίων ετών να αποτελούν πλέον παρελθόν.

Θέμα τριβής των αγροτών με τους ιδιοκτήτες γης αποτελεί και το θέμα των ενοικίων. Οι τελευταίοι βλέποντας την άνοδο στις τιμές των αγροτικών προϊόντων το προηγούμενο διάσημα, πιέζουν για κάτι καλύτερο. Σημειωτέον ότι τα ενοίκια στην Ελλάδα δεν αποτελεί ευκαταφρόνητο μέγεθος. Η ενοικιαζόμενη παραγωγική γη και έρχεται να προσθέσει βάρος, κυρίως στις μεγαλύτερες και καλύτερα οργανωμένες αγροτικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες αποτελούν σ’ αυτή τη φάση και την αιχμή του δόρατος της ελληνικής γεωργίας.

«Χρυσή συνταγή» για το καλλιεργητικό καλάθι της επόμενης χρονιάς δεν υπάρχει, αυτό που χρειάζεται είναι εξαντλητική μέτρηση των δεδομένων, κυρίως στο σκέλος των εξόδων που θα απαιτηθούν και ανάλογος σχεδιασμός της σύνθεσης της εκμετάλλευσης. Ίσως είναι η στιγμή κάποιοι να αφήσουν, τουλάχιστον τα νοικιασμένα χωράφια που καλλιεργούν εδώ και χρόνια, ενώ πολλοί είναι οι αγρότες που θα πρέπει να ξαναδούν τη συνέχεια ή μη της παραγωγικής τους δραστηριότητας. Εδώ ταιριάζει η λαϊκή ρήση που λέει, «κάλιο αργά, παρά αργότερα».

Ακούγεται σκληρό, όμως, υπάρχουν αυτόν τον καιρό χιλιάδες περιπτώσεις αρχηγών αγροτικών εκμεταλλεύσεων που καλλιεργούν με τη δύναμη της αδράνειας, απλά επειδή αυτό ξέρουν να κάνουν. Χωρίς να συνειδητοποιούν το οικονομικό αποτέλεσμα της δραστηριότητάς τους που στο τέλος της ημέρας βγαίνει αρνητικό. Είναι λοιπόν καλύτερα να εγκαταλείψουν το παιχνίδι έγκαιρα και με το κεφάλι ψηλά, παρά να συσσωρεύσουν χρέη τα οποία δεν θα μπορούν να εξυπηρετήσουν και τα οποία θα υποθηκεύουν το σύνολο της περιουσίας τους.

Δεν είναι υπερβολή αν πούμε ότι η ελληνική γεωργία βρίσκεται σήμερα σε μια από τις κρισιμότερες καμπές της και στη υπόθεση της παραγωγής θα μείνουν μόνο όσοι επιδείξουν πολύ μεγάλη προσαρμοστικότητα. Οικονομικοί και τεχνολογικοί λόγοι επιβάλλουν εκ βάθρων ανανέωση στη δομή των εκμεταλλεύσεων. Και ο μόνος τρόπος να γίνει αυτό, είναι η αξιοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων. Άλλωστε και τα προηγούμενα χρόνια, η εμπειρία έδειξε ότι κερδισμένοι ήταν, μόνο οι αγρότες που υλοποίησαν αποτελεσματικά τα προγράμματα. Ενδεχομένως και κάποιοι που αξιοποίησαν τα κενά στο καθεστώς των άμεσων ενισχύσεων.