Σκοπός του προγράµµατος, µε προϋπολογισµό 180.000 ευρώ, που θα ολοκληρωθεί σε τρεις φάσεις και εντός δώδεκα µηνών είναι η µελέτη της παραγωγικότητας και της χρήσης των βοσκότοπων στις προαναφερθείσες περιοχές και µετέπειτα η σύνταξη προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων.
Η δηµιουργία των οποίων αποσκοπεί στην απογραφή της φυσιογνωµίας του καθεστώτος χρήσης και του παραγωγικού δυναµικού των βοσκότοπων, µε σύγχρονες τεχνολογίες, προκειµένου να γίνει καταγραφή τους, κατ’ εκτίµηση υπολογισµός της βοσκοϊκανότητάς τους και αποτύπωση της λιβαδικής κατάστασης. Απώτερος στόχος, να γίνει ορθολογική διαχείριση, αλλά και ν’ ανοίξει ο δρόµος ένταξης και τεκµηρίωσης στην κατηγορία των επιλέξιµων εκτάσεων
Με αποδόσεις άνω του 71% του δυναμικού τους τα φιλέτα των βοσκήσιμων γαιώνΦάση α’ (υπεύθυνος: ∆ρ Παναγιώτης Πλατής): Προσδιορισµός ποιότητας τόπου, λιβαδικής κατάστασης και βοσκοϊκανότηταςα. Συλλογή, αξιολόγηση και επεξεργασία δεδοµένω
Θα συγκεντρωθεί όλο το διαθέσιµο χαρτογραφικό υλικό της περιοχής µελέτης για κάθε ∆ήµο
β. Αναγνώριση, αποτύπωση και χαρτογράφηση βοσκοτόπων
Συντάσσεται ο πίνακας των χρήσεων γης του υπό µελέτη ∆ήµου µε βάση τα επίσηµα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Στη συνέχεια δηµιουργείται χάρτης κατανοµής των βοσκοτόπων µε κλίµακα 1:25.000. Τέλος, µεταφέρονται στο χάρτη οι επιλέξιµες βοσκήσιµες εκτάσεις από το χαρτογραφικό υπόβαθρο του ΟΠΕΚΕΠΕ για το συγκεκριµένο ∆ήµο, εµβαδοµετρούνται και αναγράφονται, επίσης, στον πίνακα 2 (ΚΥΑ)
γ. Εργασίες πεδίο
Θα γίνουν στοχευόµενες δειγµατοληψίες πεδίου για υπαίθριες παρατηρήσεις οπτικής αναγνώρισης της λιβαδικής βλάστησης σε επιφάνειες 0,2ha
δ. Προσδιορισµός κυριαρχούντων ειδώ
Στα πολύγωνα που έχουν επιλεγεί για τη µελέτη των µεταβολών της βλάστησης αναγνωρίζονται οπτικά επί τόπου το κυρίαρχο είδος φυτού, αυτού που καλύπτει αναλογικά το µεγαλύτερο µέρος της επιφάνειας του εδάφους, καθώς και τα δύο συγκυρίαρχα σε κάθε τύπο λιβαδικής βλάστησης. Στα ποολίβαδα, τόσο το κυρίαρχο, όσο και τα συγκυρίαρχα είδη θα πρέπει να είναι ποώδη φυτά. Στα φρυγανολίβαδα το κυρίαρχο θα πρέπει να είναι φρύγανο, ενώ τα συγκυρίαρχα µπορούν να είναι φρύγανα, αλλά και ποώδη φυτά όταν το φρυγανολίβαδο είναι αραιό
ε. Προσδιορισµός λιβαδικών τύπω
Προσδιορισµός ποολίβαδων, θαµνολίβαδων και µερικώς δασοκεπών εκτάσεων, σε κάθε ∆ήµο
στ. Προσδιορισµός παραγωγικότητα
Η ποιότητα τόπου θα εκτιµηθεί µε βάση τον εδαφολογικό χάρτη ή το ψηφιακό µοντέλο εδάφους της περιοχής για κάθε λιβαδικό τύπο. Θα αναγνωριστούν τρεις κατηγορίες ανάλογα µε το βάθος και την κλίση του εδάφους: 1: βάθος >30cm & κλίση <15%, 2: βάθος 15-30cm & κλίση 15-30% και 3: βάθος <30cm & κλίση >30%. Ως λιβαδική κατάσταση ορίζεται η παρούσα παραγωγικότητα του βοσκοτόπου σε σχέση µε το δυναµικό του. Αν ο βοσκότοπος παράγει 71-100% του δυναµικού του, τότε βρίσκεται σε καλή κατάσταση, <40%, τότε βρίσκεται σε κακή κατάσταση, ενώ όταν παράγει 41-70% τότε βρίσκεται σε µέτρια κατάσταση
Η ΚΥΑ και όχι οι δήμοι δείχνουν τα ακριβή ζώαΦάση β’ (υπεύθυνος: ∆ρ. θωµάς Παπαχρήστου): Προσδιορισµός της βοσκοφόρτωσηςΚατά τη φάση αυτή θα γίνει συλλογή στοιχείων, για το ζωικό κεφάλαιο που αξιοποιεί τους βοσκοτόπους της περιοχής µελέτης, από Υπηρεσίες του ΥΠΑΠΕΝ, ∆ήµους, Κτηνοτροφικούς Συνεταιρισµούς, Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, κ.λπ. Στη συνέχεια θα υπολογιστεί η βοσκοφόρτωση µε τη συµπλήρωση των στοιχείων του πίνακα 4 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης. Η βοσκοφόρτωση θα συγκριθεί µε τη βοσκοϊκανότητα. Στον πίνακα 4 της ΚΥΑ αναγράφεται το ζωικό κεφάλαιο που βόσκει πραγµατικά στους βοσκότοπους και όχι αναγκαστικά τα ζώα που δηλώνονται από τον οικείο ∆ήµο. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται και επί τόπου (ή δια µέσου των ερωτηµατολογίων του πίνακα 5) για να διασφαλιστεί ότι πράγµατι τα δηλωµένα ζώα αξιοποιούν το βοσκότοπο. Για τη σύνταξη του σχεδίου διαχείρισης θα λαµβάνεται υπόψη η τελευταία δήλωση που υπέβαλε ο ∆ήµος. Ο υπολογισµός αυτός µπορεί να γίνεται για το σύνολο των βοσκοτόπων του ∆ήµου. Επιπλέον, θα καταγραφούν όλα εκείνα τα στοιχεία που θα προσδιορίζουν το τοπικό σύστηµα άσκησης της βόσκησης. Καταγραφή των υφιστάµενων υποδοµών (δρόµοι προσπέλασης, καταλύµατα για κτηνοτρόφους, κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, περιγραφή των υδρολογικών συνθηκών, ταµιευτήρες, ποτίστρες κ.λπ.) αξιολόγησή τους και αποτύπωση σε χάρτη
Με την άνοιξη οι μετρήσεις της λιβαδικής παραγωγήςΦάση γ’ (υπεύθυνοι: ∆ρ Παναγιώτης Πλατής και ∆ρ θωµάς Παπαχρήστου):Στη φάση αυτή: α) Θα αξιολογηθούν όλα τα δεδοµένα των προηγούµενων φάσεων και θα γίνει σχεδιασµός της βόσκησης για ορθολογική διαχείριση των βοσκοτόπων της περιοχής µελέτης, σύνταξη των Π∆ΣΒ ανά ∆ήµο κα
β) Θα γίνουν επιτόπιες µετρήσεις για την ετήσια παραγωγή της βοσκήσιµης ύλης των λιβαδικών τύπων της περιοχής µελέτης. Για να υπολογιστεί η παρούσα βοσκοϊκανότητα χρειάζεται µέτρηση της λιβαδικής παραγωγής στο πεδίο, η οποία γίνεται σε δοκιµαστικές επιφάνειες που είναι προστατευµένες από βόσκηση. Αν δεν υπάρχουν τέτοιες, τότε εγκαθίστανται κλωβοί στην αρχή της αυξητικής περιόδου, στους οποίους και µετριέται η παραγωγή στο τέλος της. Για το σκοπό αυτό χρησιµοποιούνται και πάλι τα πολύγωνα των δασικών ορθοφωτοχαρτών.
Στο τέλος της αυξητικής περιόδου (τέλος της άνοιξης) παίρνονται δείγµατα λιβαδικής παραγωγής µέσα από κάθε κλωβό, ύστερα από τοποθέτηση πάνω στο έδαφος αντίστοιχων τετράγωνων µεταλλικών πλαισίων, µέσα στα οποία κόβεται µε ψαλίδι κοντά στην επιφάνεια του εδάφους όλη η υπέργεια παραγωγή της βλάστησης.
Όταν η βλάστηση αυτή είναι ποώδης ή χαµηλή ξυλώδης, οι διαστάσεις του πλαισίου θα είναι 50Χ50 εκ. Αν όµως µαζί µε την ποώδη υπάρχει και υψηλή ξυλώδης βλάστηση, τότε οι διαστάσεις του πλαισίου θα είναι 100Χ100 εκ. Στη συνέχεια, η υπέργεια παραγωγή που κόπηκε τοποθετείται σε σακούλες, ζυγίζεται και µετατρέπεται σε ξηρή ύλη, ύστερα από ξήρανση στον αέρα ή αφαίρεση 50% του βάρους, το οποίο αντιστοιχεί στην περιεχόµενη υγρασία.
Ό,τι αποµένει αποτελεί τη λιβαδική παραγωγή, δηλ. την ετήσια παραγωγή του βοσκότοπου, µόνο στα ποολίβαδα ή τα δασολίβαδα που έχουν ποώδη υπόροφο. Στα φρυγανολίβαδα και τα θαµνολίβαδα, µέσα στην ξηρή αυτή ύλη περιέχεται και παραγωγή παρελθόντων ετών (ξύλο), η οποία πρέπει να αφαιρεθεί. Η παραγωγή αυτή φτάνει µέχρι και το 90% της συνολικής υπέργειας ξυλώδους βιοµάζας, πράγµα που σηµαίνει ότι µόνο το 10% του βάρους των φρυγάνων και των θάµνων θα πρέπει να θεωρηθεί ως ετήσια (λιβαδική) παραγωγή.
Τελικό αποτέλεσµαΗ λιβαδική αυτή παραγωγή αθροίζεται για όλα τα πλαίσια-δείγµατα, εξάγεται ο µέσος όρος και ανάγεται σε χλγ./στρέµµα. Το ίδιο γίνεται και στα άλλα οµοειδή πολύγωνα, οπότε στο τέλος βγαίνει ένας µέσος όρος για κάθε κατηγορία βλάστησης του δασικού ορθοφωτοχάρτη, ο οποίος και µεταφέρεται στην αντίστοιχη στήλη του πίνακα. Στη συνέχεια υπολογίζεται η παρούσα βοσκοϊκανότητα µε βάση την έκταση του βοσκοτόπου σε κάθε ∆ήµο, τη βοσκήσιµη ύλη που παράγει ανά µονάδα επιφάνειας και τις µηνιαίες απαιτήσεις σε βοσκήσιµη ύλη της Ζωικής Μονάδας (ΖΜ)
Διαβάστε αναλυτικά το ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΟΣΚΟΤΟΠΩΝ_agronews.pdf
Η δηµιουργία των οποίων αποσκοπεί στην απογραφή της φυσιογνωµίας του καθεστώτος χρήσης και του παραγωγικού δυναµικού των βοσκότοπων, µε σύγχρονες τεχνολογίες, προκειµένου να γίνει καταγραφή τους, κατ’ εκτίµηση υπολογισµός της βοσκοϊκανότητάς τους και αποτύπωση της λιβαδικής κατάστασης. Απώτερος στόχος, να γίνει ορθολογική διαχείριση, αλλά και ν’ ανοίξει ο δρόµος ένταξης και τεκµηρίωσης στην κατηγορία των επιλέξιµων εκτάσεων
Με αποδόσεις άνω του 71% του δυναμικού τους τα φιλέτα των βοσκήσιμων γαιώνΦάση α’ (υπεύθυνος: ∆ρ Παναγιώτης Πλατής): Προσδιορισµός ποιότητας τόπου, λιβαδικής κατάστασης και βοσκοϊκανότηταςα. Συλλογή, αξιολόγηση και επεξεργασία δεδοµένω
Θα συγκεντρωθεί όλο το διαθέσιµο χαρτογραφικό υλικό της περιοχής µελέτης για κάθε ∆ήµο
β. Αναγνώριση, αποτύπωση και χαρτογράφηση βοσκοτόπων
Συντάσσεται ο πίνακας των χρήσεων γης του υπό µελέτη ∆ήµου µε βάση τα επίσηµα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Στη συνέχεια δηµιουργείται χάρτης κατανοµής των βοσκοτόπων µε κλίµακα 1:25.000. Τέλος, µεταφέρονται στο χάρτη οι επιλέξιµες βοσκήσιµες εκτάσεις από το χαρτογραφικό υπόβαθρο του ΟΠΕΚΕΠΕ για το συγκεκριµένο ∆ήµο, εµβαδοµετρούνται και αναγράφονται, επίσης, στον πίνακα 2 (ΚΥΑ)
γ. Εργασίες πεδίο
Θα γίνουν στοχευόµενες δειγµατοληψίες πεδίου για υπαίθριες παρατηρήσεις οπτικής αναγνώρισης της λιβαδικής βλάστησης σε επιφάνειες 0,2ha
δ. Προσδιορισµός κυριαρχούντων ειδώ
Στα πολύγωνα που έχουν επιλεγεί για τη µελέτη των µεταβολών της βλάστησης αναγνωρίζονται οπτικά επί τόπου το κυρίαρχο είδος φυτού, αυτού που καλύπτει αναλογικά το µεγαλύτερο µέρος της επιφάνειας του εδάφους, καθώς και τα δύο συγκυρίαρχα σε κάθε τύπο λιβαδικής βλάστησης. Στα ποολίβαδα, τόσο το κυρίαρχο, όσο και τα συγκυρίαρχα είδη θα πρέπει να είναι ποώδη φυτά. Στα φρυγανολίβαδα το κυρίαρχο θα πρέπει να είναι φρύγανο, ενώ τα συγκυρίαρχα µπορούν να είναι φρύγανα, αλλά και ποώδη φυτά όταν το φρυγανολίβαδο είναι αραιό
ε. Προσδιορισµός λιβαδικών τύπω
Προσδιορισµός ποολίβαδων, θαµνολίβαδων και µερικώς δασοκεπών εκτάσεων, σε κάθε ∆ήµο
στ. Προσδιορισµός παραγωγικότητα
Η ποιότητα τόπου θα εκτιµηθεί µε βάση τον εδαφολογικό χάρτη ή το ψηφιακό µοντέλο εδάφους της περιοχής για κάθε λιβαδικό τύπο. Θα αναγνωριστούν τρεις κατηγορίες ανάλογα µε το βάθος και την κλίση του εδάφους: 1: βάθος >30cm & κλίση <15%, 2: βάθος 15-30cm & κλίση 15-30% και 3: βάθος <30cm & κλίση >30%. Ως λιβαδική κατάσταση ορίζεται η παρούσα παραγωγικότητα του βοσκοτόπου σε σχέση µε το δυναµικό του. Αν ο βοσκότοπος παράγει 71-100% του δυναµικού του, τότε βρίσκεται σε καλή κατάσταση, <40%, τότε βρίσκεται σε κακή κατάσταση, ενώ όταν παράγει 41-70% τότε βρίσκεται σε µέτρια κατάσταση
Η ΚΥΑ και όχι οι δήμοι δείχνουν τα ακριβή ζώαΦάση β’ (υπεύθυνος: ∆ρ. θωµάς Παπαχρήστου): Προσδιορισµός της βοσκοφόρτωσηςΚατά τη φάση αυτή θα γίνει συλλογή στοιχείων, για το ζωικό κεφάλαιο που αξιοποιεί τους βοσκοτόπους της περιοχής µελέτης, από Υπηρεσίες του ΥΠΑΠΕΝ, ∆ήµους, Κτηνοτροφικούς Συνεταιρισµούς, Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, κ.λπ. Στη συνέχεια θα υπολογιστεί η βοσκοφόρτωση µε τη συµπλήρωση των στοιχείων του πίνακα 4 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης. Η βοσκοφόρτωση θα συγκριθεί µε τη βοσκοϊκανότητα. Στον πίνακα 4 της ΚΥΑ αναγράφεται το ζωικό κεφάλαιο που βόσκει πραγµατικά στους βοσκότοπους και όχι αναγκαστικά τα ζώα που δηλώνονται από τον οικείο ∆ήµο. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται και επί τόπου (ή δια µέσου των ερωτηµατολογίων του πίνακα 5) για να διασφαλιστεί ότι πράγµατι τα δηλωµένα ζώα αξιοποιούν το βοσκότοπο. Για τη σύνταξη του σχεδίου διαχείρισης θα λαµβάνεται υπόψη η τελευταία δήλωση που υπέβαλε ο ∆ήµος. Ο υπολογισµός αυτός µπορεί να γίνεται για το σύνολο των βοσκοτόπων του ∆ήµου. Επιπλέον, θα καταγραφούν όλα εκείνα τα στοιχεία που θα προσδιορίζουν το τοπικό σύστηµα άσκησης της βόσκησης. Καταγραφή των υφιστάµενων υποδοµών (δρόµοι προσπέλασης, καταλύµατα για κτηνοτρόφους, κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, περιγραφή των υδρολογικών συνθηκών, ταµιευτήρες, ποτίστρες κ.λπ.) αξιολόγησή τους και αποτύπωση σε χάρτη
Με την άνοιξη οι μετρήσεις της λιβαδικής παραγωγήςΦάση γ’ (υπεύθυνοι: ∆ρ Παναγιώτης Πλατής και ∆ρ θωµάς Παπαχρήστου):Στη φάση αυτή: α) Θα αξιολογηθούν όλα τα δεδοµένα των προηγούµενων φάσεων και θα γίνει σχεδιασµός της βόσκησης για ορθολογική διαχείριση των βοσκοτόπων της περιοχής µελέτης, σύνταξη των Π∆ΣΒ ανά ∆ήµο κα
β) Θα γίνουν επιτόπιες µετρήσεις για την ετήσια παραγωγή της βοσκήσιµης ύλης των λιβαδικών τύπων της περιοχής µελέτης. Για να υπολογιστεί η παρούσα βοσκοϊκανότητα χρειάζεται µέτρηση της λιβαδικής παραγωγής στο πεδίο, η οποία γίνεται σε δοκιµαστικές επιφάνειες που είναι προστατευµένες από βόσκηση. Αν δεν υπάρχουν τέτοιες, τότε εγκαθίστανται κλωβοί στην αρχή της αυξητικής περιόδου, στους οποίους και µετριέται η παραγωγή στο τέλος της. Για το σκοπό αυτό χρησιµοποιούνται και πάλι τα πολύγωνα των δασικών ορθοφωτοχαρτών.
Στο τέλος της αυξητικής περιόδου (τέλος της άνοιξης) παίρνονται δείγµατα λιβαδικής παραγωγής µέσα από κάθε κλωβό, ύστερα από τοποθέτηση πάνω στο έδαφος αντίστοιχων τετράγωνων µεταλλικών πλαισίων, µέσα στα οποία κόβεται µε ψαλίδι κοντά στην επιφάνεια του εδάφους όλη η υπέργεια παραγωγή της βλάστησης.
Όταν η βλάστηση αυτή είναι ποώδης ή χαµηλή ξυλώδης, οι διαστάσεις του πλαισίου θα είναι 50Χ50 εκ. Αν όµως µαζί µε την ποώδη υπάρχει και υψηλή ξυλώδης βλάστηση, τότε οι διαστάσεις του πλαισίου θα είναι 100Χ100 εκ. Στη συνέχεια, η υπέργεια παραγωγή που κόπηκε τοποθετείται σε σακούλες, ζυγίζεται και µετατρέπεται σε ξηρή ύλη, ύστερα από ξήρανση στον αέρα ή αφαίρεση 50% του βάρους, το οποίο αντιστοιχεί στην περιεχόµενη υγρασία.
Ό,τι αποµένει αποτελεί τη λιβαδική παραγωγή, δηλ. την ετήσια παραγωγή του βοσκότοπου, µόνο στα ποολίβαδα ή τα δασολίβαδα που έχουν ποώδη υπόροφο. Στα φρυγανολίβαδα και τα θαµνολίβαδα, µέσα στην ξηρή αυτή ύλη περιέχεται και παραγωγή παρελθόντων ετών (ξύλο), η οποία πρέπει να αφαιρεθεί. Η παραγωγή αυτή φτάνει µέχρι και το 90% της συνολικής υπέργειας ξυλώδους βιοµάζας, πράγµα που σηµαίνει ότι µόνο το 10% του βάρους των φρυγάνων και των θάµνων θα πρέπει να θεωρηθεί ως ετήσια (λιβαδική) παραγωγή.
Τελικό αποτέλεσµαΗ λιβαδική αυτή παραγωγή αθροίζεται για όλα τα πλαίσια-δείγµατα, εξάγεται ο µέσος όρος και ανάγεται σε χλγ./στρέµµα. Το ίδιο γίνεται και στα άλλα οµοειδή πολύγωνα, οπότε στο τέλος βγαίνει ένας µέσος όρος για κάθε κατηγορία βλάστησης του δασικού ορθοφωτοχάρτη, ο οποίος και µεταφέρεται στην αντίστοιχη στήλη του πίνακα. Στη συνέχεια υπολογίζεται η παρούσα βοσκοϊκανότητα µε βάση την έκταση του βοσκοτόπου σε κάθε ∆ήµο, τη βοσκήσιµη ύλη που παράγει ανά µονάδα επιφάνειας και τις µηνιαίες απαιτήσεις σε βοσκήσιµη ύλη της Ζωικής Μονάδας (ΖΜ)
Διαβάστε αναλυτικά το ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΟΣΚΟΤΟΠΩΝ_agronews.pdf
