Εχθροί του ξύλου της αμυγδαλιάς
1. Καπνώδη
Ο καπνώδης είναι έντομο που ανήκει στην τάξη των κολεοπτέρων, είναι δηλαδή σκαθάρι με μαύρο χρώμα και μαύρα στίγματα που εναλλάσσονται με λευκό χρώμα στο θώρακα του. Τα ενήλικα του είδους δραστηριοποιούνται την άνοιξη, τρεφόμενα από το φύλλωμα των δέντρων δίχως να προκαλούν ιδιαίτερα σοβαρές προσβολές. Ωριμάζουν αναπαραγωγικά τον Μάιο και εναποθέτουν τα ωά ένα- ένα ή σε ομάδες κυρίως στο έδαφος και κοντά στο λαιμό των δέντρων ή σε ρωγμές του φλοιού στη βάση του κορμού. Η νεαρή προνύμφη εκκολάπτεται από τα ωά αρχές φθινοπώρου, εισέρχεται στο λαιμό ή στη βάση μιας ρίζας και ανοίγει στοά ώστε να τραφεί και στη συνέχεια να διαχειμάσει. Ως επακόλουθο, το δέντρο εξασθενίζει σιγά- σιγά και ξηραίνεται
Επομένως, η προνύμφη αυτή, που προσβάλλει μεγάλο εύρος πυρηνόκαρπων πέρα από την αμυγδαλιά και δευτερευόντως σε άλλα δέντρα όπως μηλιά, κυδωνιά, μουσμουλιά, φιστικιά και φουντουκιά, πρέπει να καταπολεμηθεί πριν να εισέλθει στα παραπάνω προστατευμένα σημεία για να περάσει το χειμώνα. Συνιστάται, λοιπόν, αυτήν την περίοδο και αμέσως μετά τη συγκομιδή πότισμα, γύρω από τον κορμό σε απόσταση 50 εκατοστών με σκόνη διαλύματος ισχυρού εντομοκτόνου. Τα ακμαία (ενήλικα έντομα,) από τις προνύμφες που τυχόν επιβιώσουν, θα καταπολεμηθούν με την εμφάνιση τους τον Μάιο με ψεκασμούς των κλάδων και των κορμών με ισχυρά επιτρεπόμενα για την καλλιέργεια εντομοκτόνα
Γενικά, πρέπει να σημειωθεί πως τα έντομα δεν μπορούν να προσβάλλουν εύκολα όσα δέντρα είναι εύρωστα και για αυτό το λόγο προτείνεται κάθε μέτρο (λίπανση, άρδευση και κλάδεμα) που διατηρεί σε καλή κατάσταση τη ζωηρότητα της βλάστησης
2. Σκολύτε
Οι σκολύτες είναι μικρού μεγέθους κολεόπτερα που προσβάλλουν το ξύλο πληθώρας καλλιεργήσιμων δέντρων που έχουν εξασθενήσει, όπως και ο καπνώδης. Σε πολύ εξασθενημένα δέντρα η ύπαρξη τους μπορεί να αποβεί μοιραία. Τα έντομα έχουν δύο γενεές το χρόνο, η πρώτη από μέσα Σεπτεμβρίου έως μέσα Οκτωβρίου και η δεύτερη από μέσα Απριλίου ως αρχές Ιουνίου
Επειδή διαπιστώθηκε η ύπαρξη του εντόμου σποραδικά και κατά τόπους στους νομούς Μαγνησίας και Λάρισας και στις περιοχές όπου καλλιεργείται αμυγδαλιά, συνίσταται η διατήρηση της ζωηρότητας ων δέντρων με κατάλληλη λίπανση, άρδευση και κλάδεμα (αφαίρεση και καταστροφή με φωτιά των μισόξερων και προσβεβλημένων βλαστών και κλάδων, καθώς και ολόκληρων ξερών δέντρων). Η καταπολέμηση με εντομοκτόνα επαφής μεγάλης διάρκειας και επιτρεπόμενα για να θανατωθούν τα ενήλικα έντομα πριν μπουν μέσα στο φυτό, συνιστάται μόνο με παρατήρηση των ακμαίων σε βλαστούς και κλάδους
Μυκητολογικές ασθένειες
1. Φώμοψη ή έλκος κλαδίσκω
Προσβολές παρατηρούνται από τον μύκητα Phomopsis amygdali (συν. Fusicoccum amygdali) στις αμυγδαλιές σε χαμηλές και υγρές περιοχές στους νομούς Μαγνησίας και Λάρισας. Τα συμπτώματα που καταγράφονται αφορούν την ξήρανση κλαδίσκων του έτους, την νέκρωση οφθαλμών και ακανόνιστες έως κυκλικές κηλίδες στα φύλλα. Η ζημιά ξεκινάει με τον σχηματισμό νεκρωτικής κηλίδας στη βάση ή γύρω από τον οφθαλμό ύστερα από εγκατάσταση του παθογόνου από τις ουλές που δημιουργούνται κατά την περίοδο πτώσης των φύλλων ή των ανθέων στους βλαστούς του έτους.
Το σπουδαιότερο όμως σύμπτωμα αφορά την δημιουργία ελκών, δηλαδή σχισιμάτων που εμφανίζουν σήψη, σε μεγαλύτερους κλάδους και βραχίονες. Τα έλκη χρησιμεύουν ως τόποι διαχείμασης του παθογόνου
Ο μύκητας αναπτύσσεται σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών (5-36°C) με άριστη θερμοκρασία τους 27-29°C. Ο υγρός και βροχερός καιρός του φθινοπώρου κατά τη βλαστική περίοδο είναι απαραίτητος για την πραγματοποίηση των μολύνσεων. Η βροχή και ο δρόσος διασπείρουν τα μολύσματα σε μικρές αποστάσεις, ενώ ο άνεμος, τα έντομα και το πολλαπλασιαστικό υλικό σε μεγαλύτερες
Η καταπολέμηση που προτείνεται αφορά την εφαρμογή καλλιεργητικών μέτρων και συγκεκριμένα αφαίρεση και καταστροφή με φωτιά όλων των προσβεβλημένων βλαστών, ανεξάρτητα από την εποχή. Έτσι, καταστρέφονται όλες οι εστίες μολύσματος και γι’ αυτό το λόγο το μέτρο πρέπει να εφαρμόζεται από όλους τους καλλιεργητές της περιοχής μόλις ξεκινήσουν τα συμπτώματα. Εκτός από αυτό το μέτρο πρόληψης, απαιτείται και ψεκασμός με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα
2. Πολυστίγμωση
Την εμφάνισή της έκανε η πολυστίγμωση μετά τις πρώτες βροχοπτώσεις σε αμυγδαλεώνες του νομού Μαγνησίας (Ν. Αγχίαλος, Κανάλια) καθώς και σε ορισμένες περιοχές του νομού Λάρισας και Φθιώτιδας. Η ασθένεια έχει ως φυτοπαθολογικό αίτιο τον μύκητα Polystigma ochraceum που προσβάλλει αποκλειστικά τα φύλλα της αμυγδαλιάς με κυκλικές ακανόνιστες κηλίδες, ελαφρά υπερυψωμένες, αρχικά κίτρινες και αργότερα κοκκινωπές. Μπορεί να προκαλέσει έντονη φυλλόπτωση και εξασθένηση του δέντρου, αφού πρώτα τα φύλλα παχύνουν και καρουλιάσουν
Το παθογόνο διαχειμάζει στα πεσμένα φύλλα στο έδαφος το χειμώνα. Την άνοιξη τα παραγόμενα σπόρια προκαλούν τις πρώτες μολύνσεις. Υγρός και βροχερός καιρός είναι ιδανικός για τις μολύνσεις των φύλλων που είναι ευπαθή σε όλη την βλαστική περίοδο. Ο χρόνος επώασης της ασθένειας είναι αρκετά μεγάλος (30-70 μέρες) και για αυτό τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως αργά την άνοιξη
Εφόσον ασθένεια εμφανίστηκε ξανά και το φθινόπωρο, πρέπει να γίνει ψεκασμός με εγκεκριμένα σκευάσματα όπως το tribasic copper sulfate. Γενικά, πάντως, βασική καλλιεργητική πρακτική θεωρείται η καταστροφή των φύλλων που έχουν και το μόλυσμα
1. Καπνώδη
Ο καπνώδης είναι έντομο που ανήκει στην τάξη των κολεοπτέρων, είναι δηλαδή σκαθάρι με μαύρο χρώμα και μαύρα στίγματα που εναλλάσσονται με λευκό χρώμα στο θώρακα του. Τα ενήλικα του είδους δραστηριοποιούνται την άνοιξη, τρεφόμενα από το φύλλωμα των δέντρων δίχως να προκαλούν ιδιαίτερα σοβαρές προσβολές. Ωριμάζουν αναπαραγωγικά τον Μάιο και εναποθέτουν τα ωά ένα- ένα ή σε ομάδες κυρίως στο έδαφος και κοντά στο λαιμό των δέντρων ή σε ρωγμές του φλοιού στη βάση του κορμού. Η νεαρή προνύμφη εκκολάπτεται από τα ωά αρχές φθινοπώρου, εισέρχεται στο λαιμό ή στη βάση μιας ρίζας και ανοίγει στοά ώστε να τραφεί και στη συνέχεια να διαχειμάσει. Ως επακόλουθο, το δέντρο εξασθενίζει σιγά- σιγά και ξηραίνεται
Επομένως, η προνύμφη αυτή, που προσβάλλει μεγάλο εύρος πυρηνόκαρπων πέρα από την αμυγδαλιά και δευτερευόντως σε άλλα δέντρα όπως μηλιά, κυδωνιά, μουσμουλιά, φιστικιά και φουντουκιά, πρέπει να καταπολεμηθεί πριν να εισέλθει στα παραπάνω προστατευμένα σημεία για να περάσει το χειμώνα. Συνιστάται, λοιπόν, αυτήν την περίοδο και αμέσως μετά τη συγκομιδή πότισμα, γύρω από τον κορμό σε απόσταση 50 εκατοστών με σκόνη διαλύματος ισχυρού εντομοκτόνου. Τα ακμαία (ενήλικα έντομα,) από τις προνύμφες που τυχόν επιβιώσουν, θα καταπολεμηθούν με την εμφάνιση τους τον Μάιο με ψεκασμούς των κλάδων και των κορμών με ισχυρά επιτρεπόμενα για την καλλιέργεια εντομοκτόνα
Γενικά, πρέπει να σημειωθεί πως τα έντομα δεν μπορούν να προσβάλλουν εύκολα όσα δέντρα είναι εύρωστα και για αυτό το λόγο προτείνεται κάθε μέτρο (λίπανση, άρδευση και κλάδεμα) που διατηρεί σε καλή κατάσταση τη ζωηρότητα της βλάστησης
2. Σκολύτε
Οι σκολύτες είναι μικρού μεγέθους κολεόπτερα που προσβάλλουν το ξύλο πληθώρας καλλιεργήσιμων δέντρων που έχουν εξασθενήσει, όπως και ο καπνώδης. Σε πολύ εξασθενημένα δέντρα η ύπαρξη τους μπορεί να αποβεί μοιραία. Τα έντομα έχουν δύο γενεές το χρόνο, η πρώτη από μέσα Σεπτεμβρίου έως μέσα Οκτωβρίου και η δεύτερη από μέσα Απριλίου ως αρχές Ιουνίου
Επειδή διαπιστώθηκε η ύπαρξη του εντόμου σποραδικά και κατά τόπους στους νομούς Μαγνησίας και Λάρισας και στις περιοχές όπου καλλιεργείται αμυγδαλιά, συνίσταται η διατήρηση της ζωηρότητας ων δέντρων με κατάλληλη λίπανση, άρδευση και κλάδεμα (αφαίρεση και καταστροφή με φωτιά των μισόξερων και προσβεβλημένων βλαστών και κλάδων, καθώς και ολόκληρων ξερών δέντρων). Η καταπολέμηση με εντομοκτόνα επαφής μεγάλης διάρκειας και επιτρεπόμενα για να θανατωθούν τα ενήλικα έντομα πριν μπουν μέσα στο φυτό, συνιστάται μόνο με παρατήρηση των ακμαίων σε βλαστούς και κλάδους
Μυκητολογικές ασθένειες
1. Φώμοψη ή έλκος κλαδίσκω
Προσβολές παρατηρούνται από τον μύκητα Phomopsis amygdali (συν. Fusicoccum amygdali) στις αμυγδαλιές σε χαμηλές και υγρές περιοχές στους νομούς Μαγνησίας και Λάρισας. Τα συμπτώματα που καταγράφονται αφορούν την ξήρανση κλαδίσκων του έτους, την νέκρωση οφθαλμών και ακανόνιστες έως κυκλικές κηλίδες στα φύλλα. Η ζημιά ξεκινάει με τον σχηματισμό νεκρωτικής κηλίδας στη βάση ή γύρω από τον οφθαλμό ύστερα από εγκατάσταση του παθογόνου από τις ουλές που δημιουργούνται κατά την περίοδο πτώσης των φύλλων ή των ανθέων στους βλαστούς του έτους.
Το σπουδαιότερο όμως σύμπτωμα αφορά την δημιουργία ελκών, δηλαδή σχισιμάτων που εμφανίζουν σήψη, σε μεγαλύτερους κλάδους και βραχίονες. Τα έλκη χρησιμεύουν ως τόποι διαχείμασης του παθογόνου
Ο μύκητας αναπτύσσεται σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών (5-36°C) με άριστη θερμοκρασία τους 27-29°C. Ο υγρός και βροχερός καιρός του φθινοπώρου κατά τη βλαστική περίοδο είναι απαραίτητος για την πραγματοποίηση των μολύνσεων. Η βροχή και ο δρόσος διασπείρουν τα μολύσματα σε μικρές αποστάσεις, ενώ ο άνεμος, τα έντομα και το πολλαπλασιαστικό υλικό σε μεγαλύτερες
Η καταπολέμηση που προτείνεται αφορά την εφαρμογή καλλιεργητικών μέτρων και συγκεκριμένα αφαίρεση και καταστροφή με φωτιά όλων των προσβεβλημένων βλαστών, ανεξάρτητα από την εποχή. Έτσι, καταστρέφονται όλες οι εστίες μολύσματος και γι’ αυτό το λόγο το μέτρο πρέπει να εφαρμόζεται από όλους τους καλλιεργητές της περιοχής μόλις ξεκινήσουν τα συμπτώματα. Εκτός από αυτό το μέτρο πρόληψης, απαιτείται και ψεκασμός με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα
2. Πολυστίγμωση
Την εμφάνισή της έκανε η πολυστίγμωση μετά τις πρώτες βροχοπτώσεις σε αμυγδαλεώνες του νομού Μαγνησίας (Ν. Αγχίαλος, Κανάλια) καθώς και σε ορισμένες περιοχές του νομού Λάρισας και Φθιώτιδας. Η ασθένεια έχει ως φυτοπαθολογικό αίτιο τον μύκητα Polystigma ochraceum που προσβάλλει αποκλειστικά τα φύλλα της αμυγδαλιάς με κυκλικές ακανόνιστες κηλίδες, ελαφρά υπερυψωμένες, αρχικά κίτρινες και αργότερα κοκκινωπές. Μπορεί να προκαλέσει έντονη φυλλόπτωση και εξασθένηση του δέντρου, αφού πρώτα τα φύλλα παχύνουν και καρουλιάσουν
Το παθογόνο διαχειμάζει στα πεσμένα φύλλα στο έδαφος το χειμώνα. Την άνοιξη τα παραγόμενα σπόρια προκαλούν τις πρώτες μολύνσεις. Υγρός και βροχερός καιρός είναι ιδανικός για τις μολύνσεις των φύλλων που είναι ευπαθή σε όλη την βλαστική περίοδο. Ο χρόνος επώασης της ασθένειας είναι αρκετά μεγάλος (30-70 μέρες) και για αυτό τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως αργά την άνοιξη
Εφόσον ασθένεια εμφανίστηκε ξανά και το φθινόπωρο, πρέπει να γίνει ψεκασμός με εγκεκριμένα σκευάσματα όπως το tribasic copper sulfate. Γενικά, πάντως, βασική καλλιεργητική πρακτική θεωρείται η καταστροφή των φύλλων που έχουν και το μόλυσμα
