Ειδικότερα, αναμένεται η είσοδος του περονόσπορου στις καλλιέργειες επιτραπέζιας τομάτας μετά τις τελευταίες βροχοπτώσεις στους νομούς Μαγνησίας, Καρδίτσας, Λάρισας, Τρικάλων και Φθιώτιδας. Αυτό ισχύει και για την τομάτα θερμοκηπίου στις πρώιμες (με 7-10σταυρούς) και όψιμες (με 5-7σταυρούς) ποικιλίες στις περιοχές των νομών Μαγνησίας, Καρδίτσας, Σεβρωτά Τρικάλων, Λάρισας και Φθιώτιδας.
Η υψηλή σχετική υγρασία στο περιβάλλον των φυτών, σε ποσοστά 80-95%, μαζί με το θερμοκρασιακό άριστο των 18-22 °C (γενικότερο όμως εύρος θερμοκρασίας να κυμαίνεται , που συνηθίζουν να επικρατούν το φθινόπωρο, ευνοούν τις μολύνσεις από τον πιο επικίνδυνο ωομύκητα για πληθώρα καλλιεργειών κηπευτικών πέρα από την τομάτα, ο οποίος προκαλεί τον περονόσπορο. Άλλωστε, τόσο η επιστημονική σημασία του (Phytophthora infestans) όσο και η ιστορία του συγκεκριμένου παθογόνου είναι ενδεικτικά της επικινδυνότητας του. Το γένος «Phytophthora» προέρχεται από την ελληνική λέξη «φυτό» συν την επίσης ελληνική «φθορά», ενώ το όνομα του είδους «infestans» αφορά το λατινικό ρήμα «infestare», που σημαίνει «επιτίθεμαι, καταστρέφω». Οι επιπτώσεις του περονοσπόρου στις πατατοκαλλιέργειες της Ιρλανδίας το 1845-1852 ήταν ένας από τους παράγοντες που προκάλεσαν το θάνατο σε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους και ανάγκασαν άλλα δύο εκατομμύρια να μεταναστεύσουν από τις πληγείσες χώρες. Το ιστορικό γεγονός είναι πιο συχνά αναφερόμενο ως ο Μεγάλος Ιρλανδικός Λιμός, στα τέλη του 1840.
Φυσικά, στον 21ο αιώνα, οι παραγωγοί έχουν στην διαθεσιμότητα τους την τεχνολογία και την επιστήμη για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την ασθένεια. Όσοι, λοιπόν, από τους παραγωγούς θερμοκηπιακής τομάτας διαπιστώσουν προσβολές οφείλουν να προστατεύσουν την καλλιέργεια τους με ψεκασμούς κάλυψης (καλό λούσιμο των φυτών) με κατάλληλα εκλεκτικά και επιτρεπόμενα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα όπως mancozeb, maneb, propineb, pyraclostrobin, azoxystrobin. Συστήνεται επίσης επανάληψη του ψεκασμού μετά από 8 ημέρες. Για τους παραγωγούς υπαίθριας τομάτας, προτείνονται και πάλι ψεκασμοί κάλυψης και επανάληψη τους μετά από βροχή με όσα σκευάσματα επιτρέπονται και περιέχουν τις δραστικές ουσίες fosetyl-aluminium, pyraclostrobin, propineb, azoxystrobin, metalaxyl-m.
Ο ωομύκητας παρασιτεί ζωντανούς ιστούς φύλλων, μίσχων, ανθέων, βλαστών και καρπών της τομάτας και τα συμπτώματα που παρατηρούνται αφορούν ακανόνιστες κηλίδες, σκούρου αρχικά και καφέ στη συνέχεια, χρώματος που επεκτείνονται στο φυτό και σε συνθήκες υψηλής υγρασίας εμφανίζονται λευκές μάζες από τις καρποφορίες του μύκητα (λευκή εξάνθηση).
Κλαδοσπόριο
Το κλαδοσπόριο προκαλείται από τον μύκητα Cladosporium fulvum ή Fulvia fulva, του οποίου η παρουσία φαίνεται ότι συνεχίζει στις υπαίθριες καλλιέργειες τομάτας, ενώ έχει κάνει την είσοδο του στις τομάτες θερμοκηπίου, δεδομένου ότι οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές και για αυτόν τον μύκητα.
Συγκεκριμένα, η ασθένεια προσβάλλει τα φυτά όταν επικρατούν οι άριστες για το παθογόνο θερμοκρασίες των 22-24 °C με εύρος εμφάνισης τους 4-32 °C και υγρασία 70-95%. Σε αυτές τις συνθήκες εμφανίζονται συμπτώματα πρώτα στα κατώτερα φύλλα ως κιτρινοπράσινες ή κίτρινες κηλίδες. Σε προχωρημένο στάδιο οι κηλίδες γίνονται κιτρινοκαστανές και νεκρωτικές. Στην κάτω επιφάνεια των φύλλων η κηλίδα καλύπτεται από την χαρακτηριστική για το παθογόνο εξάνθηση, η οποία έχει χρώμα ανοικτό καστανό ή γκριζοκάστανο και υφή βελούδου.
Όσοι παραγωγοί διακρίνουν τα παραπάνω συμπτώματα προσβολών πρέπει να προστατεύσουν την καλλιέργεια με επιτρεπόμενα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα όπως το propineb, thriophanate-methyl, difenoconazol tribasic copper sulfate, copper hydroxide και στο θερμοκήπιο και στην ύπαιθρο.
Tuta Absoluta
Κακά τα νέα και για τον υπονομευτή της τομάτας που είναι το λεπιδόπτερο (πεταλούδα) Tuta absoluta, το όνομα του οποίου σημαίνει στα λατινικά «ολοκληρωτική καταστροφή». Το δίκτυο φερομονικών παγίδων της περιοχής σε θερμοκήπια και χωράφια έχει συλλέξει μεγάλους πληθυσμούς ενηλίκων του εντόμου, του οποίου η προνύμφη ορύσσει στοές σε φύλλα, βλαστούς και καρπούς παράγοντας και περιττώματα. Στα θερμοκήπια ήδη παρατηρήθηκαν οι παραπάνω προσβολές, ενώ στην ύπαιθρο στις πρώιμες καλλιέργειες τομάτας σταυρούς.
Στην ύπαιθρο οι ψεκασμοί, που είναι απαραίτητοι, περιλαμβάνουν χρήση των σκευασμάτων με δραστικές ουσίες όπως Bacillus thurigiensis και abamectin. Τα δύο αυτά σκευάσματα έχουν έγκριση στη βιολογική γεωργία και είναι πιο αποτελεσματικά εναντίων της προνύμφης σε σχέση με συνθετικές χημικές ουσίες που είναι λιγότερο εκλεκτικές. Οι ψεκασμοί να γίνονται κατά προτίμηση μετά τη δύση του ηλίου και με ένα μόνο εκλεκτικό εντομοκτόνο, δηλαδή μόνο για το συγκεκριμένο έντομο, ενώ επανάληψη προτείνεται κάθε 15 ημέρες. Για το θερμοκήπιο, προτείνονται επιπλέον και οι δραστικές Bacillus thurigiensis var. Kustaki (pb-54), emamectin, spinosad και το καρβαμιδικό indoxacarb.
