Η πρόβλεψη περιλαμβάνεται σε μελέτη της Εθνικής Τράπεζας τα βασικά σημεία της οποίας παρουσίασε τη Δευτέρα 20 Απριλίου στο πλαίσιο της εσπερίδας για τα 50 χρόνια του ΣΕΒΙΤΕΛ η επικεφαλής της Υποδιεύθυνσης Ανάλυσης Επιχειρηματικότητας, Τζέση Βουμβάκη.
Σύμφωνα με την οικονομολόγο, οι Έλληνες παραγωγοί θα επηρεασθούν περισσότερο από τους Ισπανούς και Ιταλούς συναδέλφους και ανταγωνιστές τους από τις αλλαγές που φέρνει η νέα ΚΑΠ καθώς, όπως εξήγησε, το 40% του εισοδήματος τους μας προέρχεται από τις επιδοτήσεις (σ.σ. το υπόλοιπο 60% από την τιμή πώλησης) όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ισπανία και την Ιταλία είναι 30%.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, όπως είπε η ίδια, ήδη η χώρα μας δεν έχει κατάφερε να συμμετάσχει στο παγκόσμιο «ράλι» της παραγωγής και των εξαγωγών ελαιολάδου που βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια καθώς, την ώρα που η ελληνική παραγωγή δεν παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές -πόσω μάλλον σημαντική αύξηση- την τελευταία πενταετία, στο «παιχνίδι» μπαίνουν και χώρες με μικρή ή ανύπαρκτη μέχρι σήμερα ελαιουργική κουλτούρα, όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι παγκόσμιες εξαγωγές ελαιολάδου διαμορφώθηκαν το 2014 πάνω από 1,6 εκατ. τόνους όταν το 1990 μόλις που ξεπερνούσαν τους 400.000 τόνους.
Η κα Βουμβάκη, πάντως, έσπευσε να σημειώσει ότι σημαντική ευκαιρία για τον κλάδο συνιστά η ενίσχυση της ζήτησης για παρθένο ελαιόλαδο (σε σχέση με το εξευγενισμένο ή ραφιναρισμένο) στη διεθνή αγορά, τάση η οποία αρχίζει ήδη να διαφαίνεται τα τελευταία χρόνια.
Το μερίδιο του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου στις παγκόσμιες εξαγωγές αυξάνεται σταθερά στο διάστημα 2008-2014 και η Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα, θα μπορούσε να αξιοποιήσει την τάση αυτή καθώς στη χώρα μας το 80% της παραγωγής αντιπροσωπεύει το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο τη στιγμή που στην Ισπανία και την Ιταλία δεν ξεπερνά το 30% και το 65% αντίστοιχα.
Κριτική στα προγράμματα των ΟΕΦ
Ευχάριστα μαντάτα για τους παραγωγούς ελαιολάδου δεν περιείχαν ούτε οι υπόλοιπες τοποθετήσεις των ομιλητών της εσπερίδας. Αν και οι περισσότερες εισηγήσεις διαπίστωσαν ότι οι επιδοτήσεις δεν μπορούν να αποτελούν πανάκεια, στην πράξη δεν διατυπώθηκε κάποια πρόταση για το πώς θα αναπληρωθούν στο εγγύς μέλλον οι απώλειες που φέρνει στο εισόδημα των παραγωγών η μείωσή τους.
Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Δημήτρης Γελαλής, αναγνωρίζοντας την πραγματικότητα της αγοράς αλλά και της νέας ΚΑΠ, σημείωσε ότι «δεν πρέπει πλέον να σταθούμε μόνο στην επιδότηση» και έκανε λόγο για την ανάγκη οργάνωσης τόσο των ίδιων των παραγωγών σε ομάδες όσο και του μεταποιητικού κλάδου. Όσον αφορά στο πρώτο παρέπεμψε στο νομοσχέδιο για τους συνεταιρισμούς που προανήγγειλε πρόσφατα ο Βαγγέλης Αποστόλου και το οποίο, όπως είπε, σκοπό έχει να συνδράμει «στην καθετοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας των αγροτικών προϊόντων, στην ανασυγκρότηση των ενώσεων παραγωγών και τη μείωση του παραγωγικού κόστους, προκειμένου να καρπώνονται οι παραγωγοί την προστιθέμενη αξία των προϊόντων».
Άσκησε, επίσης, κριτική και στα προγράμματα των ΟΕΦ τα οποία, όπως είπε, έχουν να επιδείξουν «πενιχρά αποτελέσματα» ενώ και για τα καινούργια προγράμματα ύψους 33 εκατ. ευρώ τόνισε ότι «δεν έχουν τα χαρακτηριστικά που έχουμε ανάγκη, πολλοί φορείς δεν τα ολοκλήρωσαν καν» και επισήμανε ότι «θα πρέπει να δούμε ξανά τα κριτήρια», αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα υπάρξουν αλλαγές για τις οποίες, ωστόσο, δεν έδωσε λεπτομέρειες.
Από την πλευρά του, ο Γρηγόρης Αντωνιάδης, πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ – ο οποίος, μάλιστα, σε μια κίνηση-έκπληξη που αποτέλεσε ιδέα του διευθυντή του Συνδέσμου, Γιώργου Οικονόμου, βραβεύθηκε ως ο μακροβιοότερος πρόεδρος- υπογράμμισε ότι η αύξηση των εξαγωγών είναι η μόνη διέξοδος για την επιβίωση του ελαιοκομικού τομέα ενώ διατύπωσε την πρόβλεψη ότι «μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια επιθυμία μας είναι να έχουμε διπλασιάσει τις εξαγωγές τυποποιημένου ελαιολάδου, με την βοήθεια και της πολιτείας».
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Ελαιολάδου ΦΙΛΑΙΟΣ, Παναγιώτης Διβάρης αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, και αυτός στις επιδοτήσεις για τις οποίες είπε ότι «αν δεν έχουμε ακόμα καταλάβει ότι [οι επιδοτήσεις στον ελαιοκομικό τομέα] δεν αξιοποιηθούν σωστά και ότι κατέληξαν να αποτελούν μάλλον πρόβλημα για τους παραγωγούς, δεν έχουμε καταλάβει τίποτα» και πρόσθεσε ότι «τον καιρό των υψηλών επιδοτήσεων ο τομέας της ελαιοκομίας δεν σημείωσε την πρόοδο που θα όφειλε να σημειώσει αλλιώς δεν θα βρισκόμασταν στη θέση αυτή σήμερα.». Ο ίδιος σχολίασε επίσης ότι η έξοδος χύδην ελαιολάδου από τη χώρα μας αποτελείπληγή για τον τομέα καθώς και χάνεται και η ονομασία και η ταυτότητα του ελληνικού ελαιολάδου που γίνεται blend και πλασάρεται ως ιταλικό αλλά κια χάνει ο Έλληνας παραγωγός όλη την προστιθέμενη αξία.
Τις δυνατότητες του ελαιοκομικού τομέα να «ανοίξει» μια αγορά όπως αυτή της Ινδίας (4ης μεγαλύτερης οικονομίας στον πλανήτη) στην οποία η ζήτηση για ελαιόλαδο «τρέχει» με ρυθμούς 25% ετησίως υπογράμμισε στην εισήγησή της η Ελληνοϊνδή εκδότρια του περιοδικού INSIDER, Sudha Nair-Iliades. Όπως τόνισε, η Ελλάδα θα πρέπει να εκμεταλλευθεί το γεγονός ότι η Ινδία είναι χώρα με νέο πληθυσμό, που εύκολα δοκιμάζει νέα προϊόντα ενώ ήδη υπάρχει η εντύπωση ότι το ελληνικό ελαιόλαδο είναι τουλάχιστον ίσο αν όχι ανώτερο του ιταλικού ποιοτικά και σίγουρα ανώτερο του ισπανικού.
Επιπλέον κίνητρο, κατά την ίδια, «θα πρέπει να αποτελέσει για τους παραγωγούς και εξαγωγείς το γεγονός ότι η ανερχόμενη μεσαία τάξη της χώρας, είναι 400 εκατ. άνθρωποι (από τα 1,2 δις συνολικά) οι οποίοι «διψούν» για βελτίωση τόσο του επιπέδου ζωής τους όσο και για ανάδειξη του κοινωνικού του status, κάτι που αναδεικνύουν με τις αγορές τους και στα προϊόντα διατροφής.
Τσατσάκης Γιάννης-Αλεξάνδρα Τζουβάνου
