Νέα καριέρα εμπρός ανοίγεται για το βατόμουρο

Βέβαια, η καλλιέργειά του στη χώρα μας παραμένει ακόμα σε εμβρυικό στάδιο. Σύμφωνα με πληροφορίες της Agrenda, ήδη η εταιρεία Geoplant στην Ηλεία πειραματίζεται με επιλεγμένες ποικιλίες βατόμουρου, προκειμένου να βρει ποιες είναι κατάλληλες για πρώιμη καλλιέργεια στις περιοχές που σήμερα καλλιεργείται φράουλα (Μανωλάδα, Βάρδα κ.α.). Ο σκοπός της είναι αμιγώς εξαγωγικός, αφού οι εκτάσεις με τη φράουλα έχουν φτάσει σε αρκετά υψηλά επίπεδα.
Την ίδια ώρα, στην ευρωπαϊκή αγορά η ζήτηση για νωπή κατανάλωση υπερκαλύπτει την παραγωγή, ενώ η βιομηχανική χρήση εξακολουθεί να απορροφά σταθερά μια σημαντική ποσότητα.
Στο πρόσφατο Παγκόσμιο Συνέδριο Βατόμουρων που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Λονδίνο, ο Τζέιμς Γουάντυ, παράγοντας της αλυσίδας σούπερ-μάρκετ Tesco, είπε «τα φρέσκα βατόμουρα είναι τα φρούτα με τις μεγαλύτερες προοπτικές ανάπτυξης στην Ευρώπη, καθώς οι πωλήσεις τους αυξάνονται με σταθερούς ρυθμούς». Εν τω μεταξύ, ο Άντυ Τζάκσον, μέτοχος της αλυσίδας Asda, ανέφερε πως «αρκετοί καταναλωτές παραπονιούνται πως δεν έχουν δοκιμάσει βατόμουρα, γιατί δεν τα βρίσκουν».
Η καλλιέργεια των βατόμουρων στη χώρα μας δεν θεωρείται συστηματική, με βασική αιτία την αυξημένη ευαισθησία των καρπών κατά τη μεταφορά και το γεγονός πως δεν υπάρχει δίκτυο διάθεσης του προϊόντος. Ωστόσο το γεγονός ότι έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα σε πλήθος εδαφών, η οποία μάλιστα αυτοφύεται στη χώρα μας, το τοποθετούν μεταξύ των αξιόλογων επιλογών ανάμεσα στις μοντέρνες καλλιέργειες. Στην Ελλάδα τα βατόμουρα μπορούν να καλλιεργηθούν σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, που άλλες καλλιέργειες δεν ευδοκιμούν. Στα πλεονεκτήματά του περιλαμβάνεται το γεγονός ότι θέλει πολύ λίγες καλλιεργητικές φροντίδες, έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται πολύ καλά στις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες παγετού και μπορεί να φυτευτεί ακόμη και σε άγονα εδάφη, με την προϋπόθεση ύπαρξης αρδευτικού συστήματος.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά

Τα περισσότερα ορθόκλαδα βατόμουρα πολλαπλασιάζονται με παραφυάδες και μοσχεύματα ριζών, ενώ τα έρποντα πολλαπλασιάζονται κυρίως με καταβολάδες και μοσχεύματα βλαστών, σύμφωνα με στοιχεία του Αντώνη Κουντούρη, διευθυντή του τμήματος αξιοποίησης προϊόντων δενδροκηπευτικής. Η εγκατάσταση της φυτείας γίνεται την άνοιξη φυτεύοντας φυτά ύψους 30-45 εκ., σε αποστάσεις 1,5-3,0 μ. επί της γραμμής φύτευσης και 3,0 μ. ανάμεσα στις γραμμές. Η απόσταση αυτή γίνεται 4-5 μέτρα σε περίπτωση μηχανικής συγκομιδής.
Το φυτό έχει παραγωγική ζωή 12-13 χρόνια, ξεκινώντας από το δεύτερο έτος. Η μέση απόδοση μίας φυτείας ανά έτος είναι 500-1.000 κιλά το στρέμμα.

Είχε…… αγκάθια
Τα βατόμουρα, γνωστά διεθνώς ως μπλάκμπερι, ανήκουν στο γένος Rubus sp. Η βατομουριά αυτοφύεται στην Ευρώπη και συναντάται σε θαμνώδεις περιοχές και δάση. Η καλλιέργειά της είναι γνωστή από το 2000 π.Χ. και αναφέρεται από τον Θεόφραστο το 370 π.Χ. Στο παρελθόν έχουν χρησιμοποιηθεί ως καλλωπιστικά φυτά για τη δημιουργία φραχτών, αφού το φυτό φέρει αγκάθια, ενώ ήταν γνωστό και ως φαρμακευτικό φυτό στην αρχαιότητα. Οι σύγχρονες ποικιλίες δεν έχουν αγκάθια.

Έχει προοπτικές
Εξαγωγικό προφίλ
Μπορεί οι προοπτικές εξαγωγών αυτών των προϊόντων να είναι για την ώρα περιορισμένες, ωστόσο η καλλιέργεια μπορεί να καταλάβει μια θέση στην ελληνική δενδροκομία, για την κάλυψη των αναγκών της εσωτερικής αγοράς και τη δυνατότητα μελλοντικών εξαγωγών. Εξάλλου ο μεγαλύτερος όγκος της παραγωγής αυτών, οδηγείται στη βιομηχανία και μεταποιείται σε πάρα πολλά και ακριβά προϊόντα, όπως χυμούς, σιρόπια, γλυκά, παγωτά, μαρμελάδες, βελτιωτικά γεύσης, αρώματα κ.λ.π., ενώ ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής καταψύχεται για τους ίδιους σκοπούς.
Οι πιο γνωστές καλλιεργούμενες ποικιλίες βατόμουρων στον κόσμο, ανά κατηγορία είναι:
Από τα ορθόκλαδα βατόμουρα οι: Cherokee, Eldorado, Jumbo, Choctaw και Comanche. Από τα ημιορθόκλαδα οι: Black Satin, Mayers, Lucretia, Chester Thornless, Dirksen, Hull Thornless, Smoothstem και Thornfree. Τέλος, από τα έρποντα βατόμουρα είναι οι εξής: Marion, Thornless Evergreen ή Oregon Thornless, Flordagrand, Oklawaha, Belford Giant και Merton Thornless.