Αυξανόμενος είναι ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων που διαχειρίζονται οι γυναίκες, παρά το γεγονός ότι η γεωργία, όπως και πολλά άλλα επαγγέλματα, εξακολουθεί να είναι ένα κατά κύριο λόγο ανδρικό πεδίο.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία (από την Eurostat, 2013), κατά μέσο όρο περίπου το 30% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων σε όλη την ΕΕ διαχειρίζονται γυναίκες - στοιχεία που καλύπτουν ορισμένες σημαντικές διαφορές μεταξύ συγκεκριμένων χωρών, ωστόσο το ποσοστό ξεκινά από λίγο περισσότερο του 5% σε περίπου 47% στη Λιθουανία.
Ενθαρρυντικά, το ποσοστό των γυναικών αγροτών αυξάνεται, αν και αργά: το 2005, περίπου το 27% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της ΕΕ ανήκε σε γυναίκες και το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης προέρχεται από τη διεύρυνση της ΕΕ από το 2004, με τις χώρες ανατολικά , που τείνουν να έχουν περισσότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις από ό, τι οι δυτικές.
Το μέσο μέγεθος εκμετάλλευσης για τις εκμεταλλεύσεις που διαχειρίζονται οι γυναίκες είναι 6,4 εκτάρια, λιγότερο από το ήμισυ των 14,4 εκταρίων για τις εκμεταλλεύσεις που διαχειρίζονται οι άνδρες.
Και όσον αφορά την παραγωγή ανά εκμετάλλευση, οι αγρότισσες επίσης αποδίδουν πολύ λιγότερο από τους αντίστοιχους άνδρες:
μόλις κάτω από τα 12.000 το 2013 σε σύγκριση με σχεδόν 40.000. Αυτό αντανακλά το γεγονός ότι οι αγρότισσες ελέγχουν πολύ λιγότερο τη γη - 12% - από τους άνδρες - 61% (το υπόλοιπο 28% της γης ανήκει σε «νομικές οντότητες» όπως οι εταιρείες).
Αυτές οι αποκλίσεις είναι πολύ λιγότερο έντονες στις νεότερες χώρες της ΕΕ, όπου κατά μέσο όρο οι γυναίκες εκμεταλλεύονται περίπου 3,4 ha σε σύγκριση με 6 ha για τους άνδρες.
Ο γεωργικός τομέας της Ευρώπης κυριαρχείται από έναν ηλικιωμένο πληθυσμό και αυτό ισχύει ασφαλώς και για τους αγρότες - πράγματι τα στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το 4,9% των αγροτών κάτω των 35 ετών είναι γυναίκες, σε σύγκριση με 6,4% για τους άνδρες.
Ωστόσο, στο άλλο άκρο της κλίμακας, η πλειοψηφία των αγροτών ηλικίας άνω των 65 ετών είναι στην πραγματικότητα γυναίκες - 40% σε σύγκριση με 27,6% για τους άνδρες.
Ωστόσο, ενώ τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν σαφώς ότι οι υπεύθυνοι των γεωργικών εκμεταλλεύσεων εξακολουθούν να είναι κυρίως άνδρες, τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι οι γυναίκες είναι εξαιρετικά δραστήριες στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, είτε σε οικογενειακές εκμεταλλεύσεις (όπου σχεδόν το 40%) είναι γυναίκες είτε ως τακτικοί εργάτες 37%).
Η στήριξη της ΕΕ στις γυναίκες στις αγροτικές περιοχές
Τι μπορεί λοιπόν να κάνει η ΕΕ για να βοηθήσει να ενθαρρύνει περισσότερες γυναίκες να αναλάβουν τη γεωργία ως επάγγελμα;
Τα περισσότερα από τα μέτρα που υποστηρίζονται ή χρηματοδοτούνται από την ΕΕ αποσκοπούν στο να καταστήσουν τη γεωργία ελκυστικότερη και για τα δύο φύλα, στην πραγματικότητα - στην εισοδηματική στήριξη των γεωργών, στην πρόσθετη στήριξη ιδίως για τους νέους γεωργούς - ενώ οι σύγχρονες γεωργικές τεχνικές - με τη βοήθεια δορυφόρων και ρομπότ - καθιστούν επίσης πιο ελκυστική για όλους.
Και η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου αντιμετωπίζεται επίσης μέσω προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης που χρηματοδοτούνται μέσω της κοινής γεωργικής πολιτικής: οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται να αναλύουν την κατάσταση των γυναικών στις αγροτικές περιοχές και να λαμβάνουν υπόψη τα αποτελέσματα των αναλύσεων αυτών κατά τον σχεδιασμό των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης ο ρόλος των γυναικών στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και η αφύπνιση σε ένα ευρύ φάσμα πτυχών της αγροτικής ζωής).
Βρείτε εδώ τη σχετική μελέτη της Κομισιόν (στα αγγλικά)
