Με ψήφους 2.957 υπέρ, έναντι 2 κατά και τριών αποχών το ανώτατο νομοθετικό σώμα της Κίνας ολοκλήρωσε την τακτική ετήσια συνεδρίασή του επικυρώνοντας την (προφανώς προειλημμένη) απόφαση να καταργηθεί ο περιορισμός των δύο πενταετών θητειών στην προεδρία της χώρας. Πρόκειται για την πρώτη τροποποίηση στο κινεζικό σύνταγμα εδώ και 14 χρόνια και η σχετική πρόταση υποβλήθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας μόλις προ μηνός.
Ήταν βέβαια προ πολλού σαφές ότι ο Σι Τζινπίνγκ αποτελεί τον ισχυρότερο ηγέτη της Κίνας μετά τον Μάο Τσετούνγκ. Του έχει αποδοθεί ο χαρακτηρισμός του "πυρήνα" της κομματικής ηγεσίας (όπως έχει συμβεί μόνο με τον Μάο και τον Ντενγκ Σιαοπίγκ), ενώ το συνέδριο του κόμματος είχε εγγράψει στο καταστατικό ως καθοδηγητική αρχή του ΚΚΚ τη "σκέψη Σι Τζινπίνγκ για έναν σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά στη σύγχρονη εποχή".
Ήδη από τις μέρες εκείνες είχε διαφανεί ότι ο Σι Τζινπίνγκ επρόκειτο να διεκδικήσει τουλάχιστον άλλη μία (την τρίτη κατά σειρά) θητεία στην κορυφή, καθώς στην 7μελή Μόνιμη Επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου, δηλ. την ανώτατη συλλογική ηγεσία που αναδείχθηκε από το συνέδριο, δεν περιλαμβανόταν κάποιος ο οποίος να έχει τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά, πρωτίστως ηλικιακά, ώστε να προβάλλει ως διάδοχος του Σι μετά από πέντε χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι με κανόνα ο οποίος θεσπίσθηκε το 2002 επί των ημερών του Τζιανγκ Ζεμίν, στελέχη που διανύουν μέχρι και το 67 ο έτος της ηλικίας τους δύνανται να εκλεγούν στα ανώτερα συλλογικά όργανα, ενώ οι 68 ετών και άνω αποκλείονται. (Ο Σι Τζινπινγκ κλείνει τα 68 τον Ιούνιο του 2021).
Ο κανόνας αυτός, που κωδικοποιημένα ονομαζόταν "επτά πάνω, οκτώ κάτω", είχε βέβαια υιοθετηθεί για μάλλον ταπεινούς λόγους (ήτοι για να αποκλεισθεί ο 68χρονος τότε ανταγωνιστής του Τζιανγκ, Λι Ρουιχουάν), ωστόσο εξυπηρέτησε την ανανέωση της κομματικής ηγεσίας και την αποφυγή της γεροντοκρατίας.
Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα στελέχη πιστά στον Σι έσπευδαν να υποβαθμίσουν τη σημασία του, κάνοντας λόγο για "εθιμικό κανόνα”. Ούτως ή άλλως, σε αντίθεση με την αρχηγία του κράτους, για τα άλλα δύο ανώτατα αξιώματα που συνήθως συγκεντρώνει στο πρόσωπό του ο ηγέτης της χώρας, δηλ. του Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ και του επικεφαλής της Ανώτατης Στρατιωτικής Επιτροπής, δεν προβλέπονται περιορισμοί θητείας.
Με την συνταγματική τροποποίηση που ενέκρινε η Εθνοσυνέλευση την Κυριακή αναιρείται μία παράδοση κυλιόμενης συλλογικής ηγεσίας, αλλά και ευκρινέστερου διαχωρισμού κόμματος και κράτους, που είχε ορίσει ο Ντενγκ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι οι προκάτοχοι του Σι στην ηγεσία είχαν αναδειχθεί κομματικά υπό την προστασία του Ντενγκ.
Η μετατροπή του Σι Τζινπινγκ σε δυνάμει ισόβιο ηγέτη φέρεται να έχει προκαλέσει δυσφορία, αν κρίνει κανείς από τα σχόλια που διαφεύγουν της λογοκρισίας στο Διαδίκτυο. Κάποιοι χαρακτηρίζουν την όλη πολιτεία του ως ένα "αθόρυβο πραξικόπημα” που έχει περιθωριοποιήσει το Πολιτικό Γραφείο. Ο ίδιος και το περιβάλλον του καλλιεργούν την ιδέα ότι απλώς προσαρμόζουν τους κανόνες στις ανάγκες της εποχής.
Προφανώς, ο Σι έχει πείσει το κόμμα ότι τα μεγάλα σχέδια με τα οποία έχει συνδεθεί η παρουσία του στην ηγεσία χρειάζονται χρόνο για να υλοποιηθούν. Και τα σχέδια αυτά είναι πρωτίστως ο "αγώνας κατά της διαφθοράς” στο εσωτερικό και οι "νέοι δρόμοι του μεταξιού” στο εξωτερικό. Καθόλου τυχαία, η Εθνοσυνέλευση υπερψήφισε και την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της επιτροπής καταπολέμησης της διαφθοράς.
Ο Σι βρίσκεται αντιμέτωπος με τις δύο επετείους που προβάλλει ως ορόσημα για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της Κίνας (τη συμπλήρωση εκατό ετών από την ίδρυση του ΚΚΚ το 2012, οπότε θα πρέπει να έχει εξαλειφθεί η φτώχεια, και τα εκατοντάχρονα από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας, οπότε η Κίνα θα πρέπει να αποτελεί την ηγέτιδα οικονομία του πλανήτη). Οι φιλοδοξίες του αυτές προϋποθέτουν μια κομματική ηγεσία που θα έχει καταφέρει να νομιμοποιήσει ηθικά και να δικαιώσει από την άποψη της τεχνοκρατικής επάρκειας τον όλο και πιο εμφανή ρόλο της στην κοινωνία. Στο ίδιο πλαίσιο προκύπτει και η ανάδειξη του ιδίου ως οιονεί "νέου Μάο”.
Η ιστορική πρόκληση είναι μεγάλη -και τα ρίσκα επίσης. Αρκεί και μόνο να αναλογισθεί κανείς το πώς η αλλαγή των κανόνων διαδοχής θέτει τα θεμέλια για ένα επικίνδυνο κενό εξουσίας μετά τον Σι. Ή το πώς η στέψη του νέου "αυτοκράτορα" λογικά συμβαδίζει με την επίδειξη μεγαλύτερης πυγμής στα στρατιωτικά θέματα. Προς το παρόν οι ξένοι παρατηρητές παρακολουθούν με ένα μείγμα δέους και απορίας αυτά που συμβαίνουν στο ένα έκτο της ανθρωπότητας.
(Πηγή: capital.gr)
