H διαδικασία ορισμού του επικεφαλής της Κομισιόν έχει αλλάξει. Για δεκαετίες οι ηγέτες των κρατών-μελών προχωρούσαν στην επιλογή αλλά το 2009 το Ευρωκοινοβούλιο απέκτησε το δικαίωμα να εκλέγει τον πρόεδρο και από το 2014, σύμφωνα με την πρόβλεψη για “Spitzenkandidat” μόνο κάποιος που έχει υποδειχθεί από τις κοινοβουλευτικές ομάδες μπορεί να αναλάβει τον ρόλο, ίσως ακόμη κι αν δεν προέρχεται από τη μεγαλύτερη αριθμητικά. Ο Jean Claude Juncker - θυμίζει το Economist - έλαβε τη στήριξη του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP) και των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών - το Συμβούλιο δεν το περίμενε και αναγκάστηκε να το αποδεχθεί.
Οι πρόσφατες ευρωεκλογές ανέδειξαν πρώτο το ΕΛΚ και δεύτερους τους σοσιαλιστές αλλά με μεγάλες απώλειες. Ο Manfred Weber που προκρίνεται ως ο υποψήφιος του ΕΛΚ χρειάζεται να εξασφαλίσει την υποστήριξη όχι μόνο των σοσιαλιστών αλλά και αρκετών φιλελεύθερων και πράσινων. Με δεδομένη την ιστορία της σύμπλευσής του με τον συντηρητικό πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Viktor Orban κάτι τέτοιο μοιάζει δύσκολο, σχολιάζει το Economist. Αν και στο Συμβούλιο έχει τη στήριξη της Καγκελαρίου της Γερμανίας, ο πρόεδρος της Γαλλίας έχει εκφράσει την αντίθεσή του στο ενδεχόμενο της τοποθέτησής του στο αξίωμα.
Σε ό,τι αφορά την ηγεσία της Κομισιόν δύο είναι τα μέτωπα – συνεχίζει την ανάλυσή του το Economist. Πρώτον, πρόκειται για μια “μάχη επικράτησης” ανάμεσα στο Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο. Ο λόγος των ευρωβουλευτών έχει αποκτήσει βαρύτητα τα τελευταία χρόνια και μοιάζει ενισχυμένος και από τη μεγαλύτερη συμμετοχή στις τελευταίες εκλογές. Εάν δεν ακολουθηθεί, σύμφωνα με το περιοδικό, η διαδικασία “Spitzenkandidat” οι ευρωβουλευτές φοβούνται ότι θα γυρίσει η αρμοδιότητα πίσω στο Συμβούλιο, του οποίου ο ρόλος τα τελευταία χρόνια αναβαθμίστηκε χάρη σε μια σειρά Συνόδων κατά τη διάρκεια της κρίσης της ευρωζώνης. Δεύτερον, υπάρχει μέτωπο ανάμεσα σε Γερμανία και Γαλλία. Ο πρόεδρος της Γαλλίας εμφανίζεται διατεθειμένος να ανακόψει την επικράτηση του ΕΛΚ στην ΕΕ, στο οποίο κυριαρχεί η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση Merkel και που χαίρει υποστήριξης σε κεντρική και ανατολική Ευρώπη.
Economist
Γι' αυτό τον σκοπό, ο πρόεδρος της Γαλλίας επιδιώκει τη δημιουργία συμμαχίας με κράτη των οποίων οι επικεφαλής είναι φιλελεύθεροι και σοσιαλιστές. Προπαρασκευαστικά της Συνόδου της 28ης Μαϊου συνέφαγε με τους ηγέτες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας. Αν και υπάρχουν θέματα στα οποία και μεταξύ τους διαφωνούν, για παράδειγμα ο πρωθυπουργός της τελευταίας Mark Rutte δεν ασπάζεται τα σχέδια σχετικά με τη νομισματική ομοσπονδιοποίηση Macron, αντιτίθενται ωστόσο όλοι στην υποψηφιότητα Weber και φαίνεται να συμφωνούν στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Ως εναλλακτικές επιλογές, εμφανίζονται ο σοσιαλιστής Ολλανδός αντιπρόεδρος της Κομισιόν Frans Timmermans που έχει ασχοληθεί με θέματα παραβίασης νομοθεσίας, η φιλελεύθερη Margrethe Vestager (μία από τoυς εφτά υποψήφιους της συγκεκριμένης ομάδας) επίσης από την Ολλανδία – επίτροπος ανταγωνισμού που ασχολήθηκε με θέματα φοροαποφυγής αμερικανικών εταιρειών και ο θεωρούμενος μετριοπαθής συντηρητικός Γάλλος Michel Barnier, επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για το Brexit.
Η εκλογή ενός από τους τρεις πιθανόν θα ενδυνάμωνε το προφίλ του προέδρου της Γαλλίας και ίσως και οι τρεις θα γίνονταν αποδεκτοί και από την καγκελάριο της Γερμανίας. Παρόλα αυτά, η διαδικασία κατά πάσα πιθανότητα θα περιλάβει διάφορα στάδια αποκλεισμού υποψηφίων, που θα μπορούσαν να καταλήξουν στο να αναλάβει τη θέση ένα σχετικά άγνωστο πρόσωπο.
Όποιο κι αν είναι αυτό τελικά, συνεχίζει την ανάλυσή του το Economist, η επιλογή θα επηρεάσει την κατανομή και των υπόλοιπων σημαντικών πόστων: του προέδρου του Συμβουλίου, του ύπατου εκπροσώπου για τις εξωτερικές υποθέσεις, του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Θα επιχειρηθεί να τηρηθεί κάποια γεωγραφική και ιδεολογική ισορροπία: για παράδειγμα – γράφει το Economist (τεύχος 1ης – 7ης Ιουνίου) - η φιλελεύθερη Σκανδιναβή Vestager ως πρόεδρος της Κομισιόν, με τον αριστερό Antonio Costa της Πορτογαλίας στη θέση του προέδρου του Συμβουλίου, ένα “γεράκι” από τη Γερμανία στην ΕΚΤ και μια ανατολικοευρωπαία όπως η Dalia Grybauskaite της Λιθουανίας ως ύπατη εκπρόσωπος.
Οι συνδυασμοί είναι σχεδόν απεριόριστοι, με τα παζάρια να φαίνεται ότι θα διαρκέσουν μέχρι το φθινόπωρο και το νέο πενταετή πολιτικό κύκλο να μοιάζει ότι δεν θα τεθεί κανονικά σε λειτουργία νωρίτερα από τις αρχές του 2020. Αλλά καθώς θα προχωράμε προς τα εκεί, τα χαρακτηριστικά μιας όλο και περισσότερο δυσλειτουργικής γαλλογερμανικής σχέσης και της μεγαλύτερης επιρροής μεσαίων κρατών όπως η Ισπανία και η Ολλανδία, οι συζητήσεις για το εάν η ΕΕ χρειάζεται περισσότερο κάποιον στην πρώτη γραμμή ή κοινό βηματισμό, οι νέες διαφωνίες ανάμεσα στους θεσμούς και μια περισσότερο πολιτικοποιημένη ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα συνοδεύουν μια νέα, πιο ρευστή περίοδο στην Ευρώπη – καταλήγει το Economist.
Eντωμεταξύ, όπως μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, έξι πρωθυπουργοί προερχόμενοι από τις τρεις ισχυρότερες ευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες, συναντήθηκαν το βράδυ της Παρασκευής 07 Ιουνίου στις Βρυξέλλες για συνομιλίες πάνω στο ίδιο αντικείμενο. «Η συνάντηση ήταν εποικοδομητική» και επέτρεψε «να εντοπιστούν οι προκλήσεις» που υπάρχουν, σημειώνεται στην κοινή ανακοίνωση που εκδόθηκε.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Charles Michel κάλεσε τον φιλελεύθερο ομόλογό του της Ολλανδίας Mark Rutte, τους σοσιαλιστές επικεφαλής των κυβερνήσεων των δύο χωρών της Ιβηρικής, τον Pedro Sánchez της Ισπανίας και τον Antonio Costa της Πορτογαλίας, αλλά και δύο πρωθυπουργούς που ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), τον Andrej Plenković της Κροατίας και τον Arturs Krišjānis Kariņš της Λετονίας.
Μετά το δείπνο, έγινε γνωστό ότι θα «διαβουλευθούν» με τις παρατάξεις τους και ότι θα «παραμείνουν σε στενή επαφή», ενώ δεν παρακάθισαν ο πρόεδρος της Γαλλίας, ούτε η καγκελάριος της Γερμανίας.
Σε ό,τι αφορά τον πρόεδρο του Συμβουλίου, οι 28 θα αποπειραθούν να καταλήξουν σε συμφωνία στη Σύνοδο της 20ής και της 21ης Ιουνίου στις Βρυξέλλες. Το όνομα θα πρέπει να λάβει την έγκριση τουλάχιστον 21 χωρών-μελών πριν τεθεί σε ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επαφίεται κατόπιν στους ευρωβουλευτές να εγκρίνουν (με απλή πλειοψηφία, δηλαδή τουλάχιστον 376 έδρες) ή να απορρίψουν την υποψηφιότητα που θα προταθεί από τους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων.
Σύνοδος Κορυφής την 30ή Ιουνίου;
Οι συνομιλίες για να οριστεί το πρόγραμμα των εργασιών και η εντολή της επόμενης Επιτροπής επισήμως ξεκινούν τη 12η Ιουνίου. Το ΕΛΚ μεταφέρεται ότι επιμένει να υπενθυμίζει πως είναι «η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα» στο ΕΚ κι ότι έχει «πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο»· κατά συνέπεια, «ζητούμε την προεδρία της Επιτροπής. Για όλες τις άλλες θέσεις, μπορούμε να διαπραγματευθούμε», σύμφωνα με έναν από τους ηγέτες.
Με δεδομένη την περιπλοκότητα των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται ατύπως σε εξέλιξη, γίνεται λόγος για πιθανή σύγκληση έκτακτης Συνόδου Κορυφής την 30ή Ιουνίου.
Πηγή: περιοδικό Economist (τεύχος 1ης-7ης Ιουνίου), ΑΠΕ-ΜΠΕ
