Όλα ξεκίνησαν για την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, που έκανε το ντεμπούτο της με το όνομα Γεωργική και Βιοτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης, όταν το 1894 έρχεται στη συμπρωτεύουσα ο Χάουζ με τη σύζυγό του. Κατά το «φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι» ξεκινά να συγκεντρώνει στρέμματα γης και να διαμορφώνει την έκταση κατάλληλη για καλλιέργεια.
Λίγο αργότερα, το 1904, η Σχολή θα λάβει το επίσημο βάπτισμα του πυρός στον εκπαιδευτικό χώρο όταν αποκτήσει χορηγούς και επίσημη έδρα στην Αμερική, κι έτσι μπαίνουν οι βάσεις για τη δημιουργία μιας εκ των γνωστότερων σύγχρονων σχολών της Ελλάδας σήμερα.
Ο Χάουζ θα γίνει ο πρώτος πρόεδρος της Σχολής και ο άνθρωπος που εμφύσησε τη φιλοσοφία που τη διακατέχει ως σήμερα, γι’ αυτό άλλωστε και τιμάται η μνήμη του με την καθιέρωση της Ημέρας του Ιδρυτή στις 29 Μαΐου, την επέτειο των γενεθλίων του δηλαδή. Η φιλοσοφία αυτή που αντέχει 100 και κάτι χρόνια μετά από την πρώτη διατύπωσή της αφορά το τρίπτυχο «Νους, Χέρια, Ψυχή». Αυτά τα τρία στοιχεία συνθέτουν την ιδεολογία του Χάουζ και της Σχολής, που προσομοιάζει στο γνωστό αρχαιοελληνικό «ψυχή τε και σώματι».
Με αυτή τη φιλοσοφία και τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα θα πορευτεί η Σχολή, λοιπόν, για να πάρει το 1918 τον τίτλο γεωργικής πρακτικής σχολής για μαθητές ηλικίας άνω των 15 χρόνων. Οι πρώτοι μαθητές θα είναι ορφανά αγόρια λόγω πολιτικών συγκυριών και εξεγέρσεων που είχαν ως αποτέλεσμα την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ευρώπη. Βέβαια η θηλυκή πνοή δεν θα αργήσει να έρθει όταν το 1936 ιδρύεται η αντίστοιχη Οικοκυρική Σχολή Θηλέων.
Η Σχολή όμως ούσα «κάτοικος» της συμπρωτεύουσας βίωσε πολλά ιστορικά γεγονότα «από κοντά», όπως οι Βαλκανικοί Πολέμοι, οι δύο Παγκόσμιοι και ιδιαίτερα η Μικρασιατική καταστροφή. Άλλωστε είναι γνωστό πως μεγάλο μέρος των ξεριζωμένων προσφύγων μετοίκησε στη Θεσσαλονίκη μετά το διωγμό.
Και σε αυτά τα ιστορικά τεκταινόμενα η σχολή και οι μαθητές της φαίνεται να αντέδρασαν πρακτικά –δίνοντας σάρκα και οστά στο όραμα του Χάουζ- προσφέροντας το γάλα που παρήγαγαν στον Ερυθρό Σταυρό για την προσφορά επισιτιστικής βοήθειας στους συμπατριώτες έχοντες ανάγκη. Από την άλλη και το ίδιο το κτίριο θα προσφέρει τα δέοντα, αφού θα φιλοξενήσει πρόσφυγες, ενώ θα χρησιμεύσει ως παρασκευαστήριο επιδέσμων, νυχτικών, αναπηρικών καρεκλών και οτιδήποτε άλλο μπορούσε να φανεί χρήσιμο στους τραυματισμένους.
Και μέσα σε αυτόν τον ιστορικό αναβρασμό ανάμεσα στους πρόσφυγες της Σμύρνης θα είναι ο Θεόδωρος Λίτσας, ο οποίος έρχεται για να εμπνεύσει στους μαθητές την προσπάθεια για αειφόρο βελτίωση και το εξ ολοκλήρου δόσιμο στις σπουδές.
Η πορεία της Σχολής βρίσκει στο τιμόνι το γιο του Χάουζ, Charles Lucius, και πολλές διακρίσεις έως ότου έρθει το 1941 με τις δυνάμεις του Άξονα να επιτάσσουν τη σχολή, η λειτουργία της οποίας θα ξεκινήσει και πάλι μερικά χρόνια μετά, το 1945.
Τη γερμανική Κατοχή όμως η Σχολή θα τη νιώσει στο «πετσί» της όταν βομβαρδιστεί και καταρρεύσει μεγάλο μέρος της, όπως το ίδιο άμεσα θα τη νιώσει και ο γιος του Χάουζ, ο οποίος θα απελαθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Μεταπολεμικά τα πράγματα θα κυλήσουν πιο ομαλά για τη Σχολή, αφού πλέον επεκτείνεται και δραστηριοποιείται σε διάφορα διδακτικά επίπεδα, ενώ λαμβάνει και την αναγνώριση από διάφορους οργανισμούς και το ελληνικό κράτος.
Με προγράμματα για μικρούς και μεγάλους του γεωργικού τομέα
Το εκπαιδευτικό «χαρτοφυλάκιο» της Σχολής
Οι δράσεις της Γεωργικής Σχολής παρόλο που ξεκίνησαν με στόχο να «στρατολογήσουν» τα νεαρά μέλη του γεωργικού κόσμου της επαρχίας της Ελλάδας και των Βαλκανίων, στην πορεία αναδείχθηκαν σε ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης όλων των ηλικιών.
Έτσι, στα πρώτα της βήματα η Σχολή διδάσκει τα «νεογνά» που αργότερα θα στελεχώσουν το δυναμικό του γεωργικού κόσμου, για να φτάσει σήμερα να προσφέρει πέρα από τα προγράμματα προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης νεαρών φοιτητών και ενηλίκων.
Έτσι, οι εκκολαπτόμενοι του γεωργικού τομέα μπορούν να ξεκινούν την πορεία τους από την πρώτη τρυφερή νηπιακή ηλικία, αφού από το 2011 «τρέχει» το πρόγραμμα προσχολικής αγωγής.
Σε αυτό το διδακτικό πρόγραμμα οι νεαροί μαθητές καλούνται να μυηθούν στον κόσμο της περιβαλλοντικής αγωγής, να κοινωνικοποιηθούν μέσω διαδραστικών δράσεων και κυρίως να εμπλακούν ενεργά. Η αντίληψη που στελεχώνει το εν λόγω πρόγραμμα στηρίζεται στην πεποίθηση πως εφόσον τα παιδιά μάθουν από αυτήν την ηλικία να σέβονται το περιβάλλον και να απολαμβάνουν την ποιότητα ζωής που προσφέρει θα το υιοθετήσουν σαν τρόπο ζωής και δράσης.
Συνέχεια του προγράμματος προσχολικής αγωγής αποτελεί η εκπαιδευτική δράση σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Τα παιδιά συνεχίζουν τις ενασχολήσεις στο λαχανόκηπο, το θερμοκήπιο και το αγρόκτημα για να ανακαλύψουν τη δημιουργική τους πλευρά μέσα σε φυσικά περιβάλλοντα.
Ο «γεροντόλυκος» όμως της εκπαιδευτικής δράσης της Σχολής, η δευτεροβάθμια εκπαίδευση δηλαδή όπως ξεκίνησε με τον Χάουζ, απευθύνεται στις ηλικίες των 15 με 18 χρόνων. Τα εφηβικά νιάτα λοιπόν έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την εκπαίδευση στο Γενικό, στο Επαγγελματικό Λύκειο ή στην Επαγγελματική Σχολή ως οικότροφοι και με δυνατότητα κάλυψης μεγάλου μέρους των διδάκτρων τους με υποτροφίες. Και οι τρεις αυτές σχολές είναι αναγνωρισμένες από το ελληνικό κράτος ως ισάξιες των αντίστοιχων δημόσιων σχολείων, ενώ η «πανάρχαια» τακτική της συνδυασμένης θεωρίας και πράξης τώρα μπαίνει σε πλήρη ισχύ. Βασικός άξονας για το Γενικό Λύκειο αποτελεί η τεχνολογική-θετική κατεύθυνση, για το Επαγγελματικό τα τρόφιμα, το περιβάλλον και η επιχειρηματική γεωργία και τέλος για την Επαγγελματική Σχολή πιο εξειδικευμένες δραστηριότητες, όπως με τα αγροτικά μηχανήματα, ο αγροτουρισμός ή η γαλακτοκομία-που ούτως ή άλλως αποτελεί από τις πρωταρχικές δράσεις της σχολής.
Με αυτή τη μορφή περίπου, δηλαδή με την εστίαση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση κινείται η σχολή λίγο πολύ από την αρχή της πορείας της ως και το 1996, οπότε και συντελείται μια σημαντική επέκταση στο διδακτικό της πρόγραμμα. Αυτή τη χρονιά και με δωρεά της Αλίκης Περρωτή ιδρύεται το Κολέγιο Περρωτής, το οποίο έχει πιο «επαγγελματικό» ορίζοντα και σκοπό να στελεχώσει διοικητικές θέσεις σε ειδικότητες όπως η Διεθνής Επιχειρηματικότητα, η Τεχνολογία Τροφίμων και η Διαχείριση Περιβαλλοντικών Συστημάτων.
Το ακαδημαϊκού επιπέδου αυτό πρόγραμμα προσφέρεται μόνο στην αγγλική γλώσσα, η οποία διδάσκεται σε όλα τα προηγούμενα στάδια της διδακτικής πορείας στη σχολή. Και επειδή η γεωργία είναι ένα τομέας που εξελίσσεται συνεχώς με νέες καλλιέργειες και μεθόδους, ούτε η γεωργική παιδεία έχει σταματημό.
Έτσι, στα πλαίσια της σχολής λειτουργεί το τμήμα Έρευνα και Εκπαίδευση Ενηλίκων, το οποίο προσφέρει διάφορα σεμινάρια, διαλέξεις, προγράμματα ανταλλαγής εμπειριών κ.ά.
Το πολύπλευρο όμως αυτό εκπαιδευτικό «χαρτοφυλάκιο» της σχολής συμπληρώνουν καινοτόμες για την Ελλάδα δράσεις, όπως η ανταλλαγή φοιτητών και το Greek Summer, το πρόγραμμα Διά βίου μάθησης και η πρακτική άσκηση σε διάφορες επιχειρήσεις.
Το Κέντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας
Για τους φιλόδοξους επιχειρηματίες
Φαίνεται πως η σχολή δεν ησυχάζει ποτέ αφού πρόσφατα, τέλη Σεπτέμβρη του 2012, εγκαινίασε το Κέντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας. Το Κέντρο στοχεύει να δώσει ώθηση σε νέους φιλόδοξους επιχειρηματίες του γεωργικού κλάδου που έχουν δημιουργικές ιδέες και χρειάζονται μια
καθοδήγηση.
Η καθοδήγηση αυτή αποτελείται από δύο φάσεις φοίτησης των 15 εβδομάδων, ενώ παρέχεται η δυνατότητα διαμονής στα οικοτροφεία της σχολής. Στη συγκεκριμένη δράση μπορεί να λάβει μέρος ο οποιοσδήποτε νέος έχει όρεξη και σχέδια να δραστηριοποιηθεί στα αγροτικά πράγματα, άσχετα με την προηγούμενη επαγγελματική ή εκπαιδευτική εμπειρία του. Ο πρώτος εκπαιδευτικός κύκλος αφορά το πιο γενικό διδακτικό μέρος Το επόμενο βήμα στηρίζεται περισσότερο στην εξατομίκευση, αφού παρέχονται συμβουλευτικές υπηρεσίες στους εκπαιδευόμενους ανάλογα με τις ιδιαίτερες κλίσεις τους. Με την ολοκλήρωση των 168 διδακτικών ωρών –με τη διάρκεια ωστόσο της φοίτησης να προσαρμόζεται στους ανάγκες του κάθε εκπαιδευόμενου- αναμένεται να είναι δυνατός ο σχεδιασμός ενός ολοκληρωμένου επιχειρηματικού σχεδίου με βιώσιμο ορίζοντα στην παραγωγή, μεταποίηση και διακίνηση αγροτικών προϊόντων υψηλής ποιότητας.
Το Κέντρο για να προωθήσει ένα βήμα πιο πέρα τις ιδέες των μαθητών του επιστρατεύει τις υπάρχουσες υλικοτεχνικές υποδομές της σχολής και τα αποτελέσματα τρέχοντων και καινοτόμων ερευνών, άλλωστε είναι γνωστές οι συνεργασίες της σχολής με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και φορείς στη Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το «πιστεύω» στη συνεχή ανάπτυξη
Η Σχολή παραμένοντας πιστή στη δέσμευση για πλήρη αφοσίωση στη γεωργική ανάπτυξη επιδίδεται ακούραστα σε διακρίσεις παράγοντας πιστοποιημένης ποιότητας προϊόντα, αρχής γενομένης το 1929 οπότε και παράγει πρώτη στην Ελλάδα φρέσκο παστεριωμένο γάλα. Άλλωστε είναι η πρώτη που εγκατέστησε εργοστάσιο παστερίωσης και εμφιάλωσης γάλατος, ενώ έχει βραβευτεί για την ποιότητα του γάλακτός της.
Πρωτιά όμως έχει και ένα άλλο προϊόν της σχολής. Τα αυγά που παρήχθησαν στο αγρόκτημά της έπειτα από συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο έκαναν ποδαρικό στην ελληνική αγορά τη δεκαετία του ‘90 ως τα πρώτα αυγά Ωμέγα 3 και η βελτίωση της ποιότητας των αυγών της συνεχίζεται εφαρμόζοντας συγκεκριμένη διατροφή στα κοτόπουλα για να μειώνονται τα επίπεδα χοληστερόλης και να προωθείται η καρδιαγγειακή υγεία.
Οι πωλήσεις από τα αυτά τα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα που είθισται να χρηματοδοτούν τις υποτροφίες των μαθητών της σχολής, δέχθηκαν άλλη μία θετική εξέλιξη. Έτσι αφού «αναβαθμίστηκαν» οι συσκευασίες των δύο βασικών παραχθέντων προϊόντων, του γάλακτος και των αυγών, απέκτησαν κοινή ετικέτα.
Και η επένδυση στην έρευνα συνεχίζεται με τις εγκαταστάσεις βιοαερίου και μεταμόσχευσης εμβρύων σε αγελάδες, τις συνεργασίες με εκπαιδευτικά ιδρύματα και εταιρείες –όπως η συνεργασία με τον Κορρέ για τον οποίο οι μαθητές της σχολής καλλιεργούν Echinacea Purprea για τη βιολογική γεωργία.
Η ειδικότητα της Γεωργίας Ακριβείας
Βέβαια η πιο «ζωντανή» απόδειξη της τάσης για συνεχή ανάπτυξη και καινοτομία αποτελεί η ένταξη της ειδικότητας Γεωργία Ακριβείας στον κορμό των σπουδών στο Κολέγιο Περρωτής.
Η καινοτομία της συγκεκριμένης ειδικότητας έγκειται στο γεγονός πως αναγνωρίζει την ιδιαιτερότητα του εδάφους και τη συνεχή του αλλαγή στο χώρο και το χρόνο. Αντίθετα από τη συμβατική, και τη βιολογική ακόμη, καλλιέργεια που θεωρούν ομοιόμορφα τα αγροτεμάχια, η Γεωργία Ακριβείας εφαρμόζοντας θεωρίες της σύγχρονης αγοράς και του μάρκετινγκ αναγνωρίζει τη διαρκή αλλαγή, ονομάζοντάς τη παραλλακτικότητα.
Και όντας μια σύγχρονη μέθοδος χρησιμοποιεί τα επίσης σύγχρονα λογισμικά συστήματα και γεωγραφικά συστήματα για να συλλέξει τις απαραίτητες πληροφορίες για κάθε συγκεκριμένη περιοχή εξειδικεύοντας κάθε φορά τον τρόπο διαχείρισης της γης.
Επιμέλεια: Γιάννα Βαρδαλαχάκη
