Θέσεις ΣΠΕΦ για το Μέσο Μεταβλητό Κόστος Θερμικών Συμβατικών Σταθμών

Αναλυτικότερα, στην τοποθέτησή του ο ΣΠΕΦ σημειώνει τα εξής:

Αξιότιμε κε Πρόεδρε

Σε συνέχεια της θέσης σε δημόσια διαβούλευση από την ΡΑΕ της πρότασης της Αρχής για επανεξέταση του τρόπου υπολογισμού του Μέσου Μεταβλητού Κόστους Θερμικών Συμβατικών Σταθμών για την εφαρμογή της παραγράφου 2(α) του άρθρου 143 του ν. 4001/2011, παρακαλούμε κατωτέρω βρείτε τις θέσεις μας.

1. Καταρχήν την θέσπιση του Μέσου Μεταβλητού Κόστους Θερμικών Συμβατικών Σταθμών (ΜΜΚΣΘΜ το αποκαλεί ο ΛΑΓΗΕ στα δελτία ΕΛΑΠΕ) με τον ν. 4152/2013 ως ελάχιστο κατώφλι αντιστοιχούντων εσόδων του ΕΛΑΠΕ από την χονδρεμπορική αγορά για την παραγωγή ΑΠΕ που αγοράζει από το pool η Προμήθεια, την θεωρούμε κομβικής σημασίας για τον περιορισμό των εκφυλιστικών στρεβλώσεων σε βάρος των ΑΠΕ, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την ταραχώδη για τα οικονομικά των ανανεώσιμων περίοδο του 2012-2013, όπως εν πολλοίς οδηγηθήκαμε από την απουσία του.  Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί πως το ΜΜΚΣΘΜ αποτελεί το σοβαρότερο αντίμετρο στις διαχρονικές στρεβλώσεις της ΟΤΣ, η οποία δυστυχώς ακόμη και σήμερα δεν αποτυπώνει την αξία με την οποία πωλούν την παραγωγή τους οι συμβατικοί ηλεκτροπαραγωγοί, αλλά μόνο τμήμα της. 
2. Παρά την κατάργηση των κραυγαλέων στρεβλώσεων του Κανόνα 30% και του Περιθωρίου +10% του ΜΑΜΚ το 2013 σε συνέχεια Αποφάσεων σας, η λειτουργία της αγοράς είναι τέτοια που ακόμη και υπό συνθήκες κατάργησης πλήρως του ΜΑΜΚ (κάτι το οποίο δεν ισχύει πλέον αφού αυτός εσχάτως επανέκαμψε με Απόφαση σας), η ΟΤΣ δύναται στρεβλά να απέχει προς τα κάτω από το ΜΜΚΣΘΜ κατά τις ώρες π.χ. που οι μονάδες φυσικού αερίου εγχέουν ενέργεια εκτός ΟΤΣ στο σύστημα προετοιμαζόμενες για την προγραμματισμένη κανονική τους ένταξη στον ΗΕΠ ή αντίστροφα κατά την απένταξη τους (δηλαδή κεφαλή και ουρά ωρών λειτουργίας πέραν των προγραμματισμένων στον ΗΕΠ ωρών λειτουργίας τους) ή ως εφεδρείες αφού ο ΗΕΠ αποτελεί συνβελτιστοποίηση.  Επειδή οι ώρες αυτές είναι σημαντικές σε διάρκεια, παρατηρείται το φαινόμενο η εγχεόμενη εκεί ενέργεια να απεικονίζεται στην όποια χαμηλότερη ΟΤΣ έχει στρεβλά καθοριστεί από τον λιγνίτη ή τα υποχρεωτικά νερά ή τις εισαγωγές σε τιμές οπωσδήποτε κάτω του κόστους καυσίμου φυσικού αερίου έως μάλιστα και μηδενικές αν πρόκειται για τα υποχρεωτικά νερά.  Πολλώ δε μάλλον τώρα που με την επανάκαμψη του ΜΑΜΚ οι μονάδες φυσικού αερίου που θα εντάσσονται στο σύστημα εκτός των προγραμματισμένων τακτικών εντάξεων του ΗΕΠ, θα ανακτούν συμπληρωματικά της χαμηλότερης ΟΤΣ την οποία δεν θα συνδιαμορφώνουν, αμοιβές μέσω του ΜΑΜΚ ώστε να καλύψουν το ΜΜΚΣΘΜ τους.  Πως θα ήταν λοιπόν δυνατόν, να αγοράζεται από την Προμήθεια η ενέργεια των ΑΠΕ στην στρεβλά χαμηλή αυτή ΟΤΣ αντί του ΜΜΚΣΘΜ, όταν ακόμη και οι θερμικές μονάδες που έχουν υποχρέωση να διαμορφώνουν την ΟΤΣ στο αναλογούν πραγματικό ύψος της δεν το κάνουν και συμπληρώνουν με ρυθμιζόμενο τρόπο εκτός αγοράς το πλήρες ΜΜΚΣΘΜ τους αλλά και τα κέρδη τους (μέσω ΜΑΜΚ αλλά και ΑΔΙ).  
3. Συνεπώς η διατήρηση και η εναρμόνιση του υπολογισμού του ΜΜΚΣΘΜ για χρήση στους υπολογισμούς εισροών του ΕΛΑΠΕ του άρθρου 143, 2(α), του ν. 4001/2011 κατά τα πρότυπα που εφαρμόζονται στον Κώδικα ΜΔΝ, δηλαδή συμπεριλαμβανομένου του κόστους φόρων και τελών που επιβάλλονται στα καύσιμα και εν  προκειμένης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) που εφαρμόζεται στο φυσικό αέριο δυνάμει του ν. 3986/2011 από  1 Σεπτεμβρίου του 2011, αλλά που με την Απόφαση ΡΑΕ 1528/2011 έπαυσε να προσμετράται στο μεταβλητό κόστος των θερμικών μονάδων από 17/1/2012 ώστε να αποκλιμακωθεί η ΟΤΣ και οι εν λόγω παραγωγοί έκτοτε αποζημιώνονται για τα ποσά αυτά με χωριστή διαδικασία μέσω του Λογαριασμού Προσαυξήσεων του Διαχειριστή, αποτελεί έστω και καθυστερημένα ελάχιστη πράξη δικαίου, συμμετρίας και αληθέστερης (δυστυχώς ακόμη όχι πλήρους) αποτύπωσης του κόστους για τον καταναλωτή της εν λόγω θερμικής ηλεκτροπαραγωγής εν συγκρίσει προς τις ΑΠΕ, ώστε εν συνεχεία την διαφορά να καλύψει το ΕΤΜΕΑΡ. 
4. Βεβαίως το γεγονός ότι το κόστος αυτό (δηλαδή του ΕΦΚ) θα συνεχίσει να μην συμπεριλαμβάνεται στις προσφορές των θερμικών παραγωγών στον ΗΕΠ κατά συνέπεια και στην ΟΤΣ δυνάμει της Απόφασης σας 1528/2011, συντηρεί την στρέβλωση να εμφανίζεται η ηλεκτροπαραγωγή από εισαγόμενο φυσικό αέριο φθηνότερη απ’ ότι πραγματικά είναι στην χονδρεμπορική αγορά και έτσι ο ΕΛΑΠΕ να στηρίζεται για τα προβλεπόμενα κατ’ ελάχιστον έσοδα του από τον εξασφαλιστικό μηχανισμό του ΜΜΚΣΘΜ.  Επειδή όμως ο μηχανισμός αυτός λειτουργεί μόνο ως κατώφλι των κατ’ ελάχιστο αναλογούντων εσόδων του λογαριασμού, καθίσταται προφανές πως τα υπερκείμενα έσοδα που θα αναλογούσαν στον ΕΛΑΠΕ αν η ΟΤΣ αποτύπωνε ρεαλιστικότερα (δηλαδή υψηλότερα) το πραγματικό κόστος και τα κέρδη της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής, θα ήταν υψηλότερα και συνεπώς το ΕΤΜΕΑΡ χαμηλότερο.  Έχουμε ίσως γίνει κουραστικοί να επαναλαμβάνουμε, πως είναι παντελώς στρεβλό να υπολογίζεται το ΕΤΜΕΑΡ συγκρίνοντας τις πλήρεις αμοιβές των ΑΠΕ με ένα μέρος μόνο του κόστους των θερμικών μονάδων.        
5. Ο ΕΦΚ ύψους 5,4 ευρώ/MWh φυσικού αερίου ισοδυναμεί με περίπου 10 ευρώ/MWh ηλεκτρισμού παραγόμενου από φυσικό αέριο, αφού οι μονάδες αυτές λειτουργούν με βαθμό απόδοσης 50 – 55%.  Επιπλέον με βάση αναλογία συμμετοχής 2:1 των λιγνιτικών μονάδων προς τις μονάδες φυσικού αερίου στο συμβατικό μίγμα καυσίμου του διασυνδεδεμένου συστήματος (ΔΣ), αυτό συνεπάγεται πως η πρόσθετη αύξηση των 10 ευρώ/MWh που θα λογίζεται στο μεταβλητό κόστος των μονάδων φυσικού αερίου λόγω ΕΦΚ αποκλειστικά για χρήση στον ΕΛΑΠΕ, θα σταθμίζει κατά το 1/3 της στο τελικό ΜΜΚΣΘΜ του ΔΣ.  Συνεπώς τελεσφορώντας θετικά η υπό διαβούλευση πρόταση σας το ΜΜΚΣΘΜ αναμένεται να προσδώσει 1/3 x 10 ευρώ/MWh x 10 TWh (παραγωγή ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ) = 33 εκατ. ευρώ πρόσθετα έσοδα ετησίως περίπου στον βαθμό βεβαίως που τα έσοδα αυτά δεν υπερκερνιόνται από το αλγεβρικό άθροισμα των εσόδων του ΕΛΑΠΕ από ΟΤΣ και ΟΤΑ. 
6. Επιπλέον με την πρόσφατη Απόφαση σας υπ. αριθμ. 465/2015 για μείωση του ΕΤΜΕΑΡ το 2016 δημιουργούνται σύμφωνα με το δελτίο ΕΛΑΠΕ μηνός Δεκεμβρίου 2015 του ΛΑΓΗΕ συνθήκες μείωσης του εσόδου αυτού κατά  82,5 εκατ. ευρώ σε σχέση με τα έσοδα του 2015 και εν τέλει εικόνα ανισορροπίας στον Λογαριασμό ΑΠΕ σε συνέχεια και των αρνητικών κατά -30% εξελίξεων στις τιμές των δικαιωμάτων ρύπων CO₂.  Η προσπάθεια σας για μείωση του κόστους του ρεύματος για τους καταναλωτές, υπό την συγκυρία της δραστικής μείωσης του κόστους του φυσικού αερίου αλλά και του πετρελαίου για τα ΜΔΝ, θα έπρεπε να εστιάσει στην μείωση του επονομαζόμενου «ανταγωνιστικού» σκέλους των λογαριασμών αλλά και των ΥΚΩ, αφού εκεί υπάρχουν πλέον αυξημένα περιθώρια και όχι στο ΕΤΜΕΑΡ.  Όπως έχουμε επισημάνει τα δύο σκέλη -ανταγωνιστικό και ΕΤΜΕΑΡ- κινούνται αντιστρόφως ανάλογα, γεγονός που σημαίνει πως μείωση του ΕΤΜΕΑΡ θα μπορούσε να γίνει αν υπήρχε αύξηση του κόστους  της συμβατικής παραγωγής, οπότε και της ΟΤΣ (η αναλογία είναι -5:1, δηλαδή για κάθε 5 ευρώ μεταβολή της ΟΤΣ αντιστοιχεί αντίστροφη μεταβολή 1 ευρώ στο ΕΤΜΕΑΡ).  Σε ότι αφορά τα δικαιώματα ρύπων, η μείωση της αξίας τους δείχνει να μην είναι συγκυριακή αφού εδράζεται στην αύξηση της Πανευρωπαϊκής προσφοράς δικαιωμάτων κατά 10%.  Ακόμα και αν η ΕΕ λάβει μέτρα περιορισμού της προσφοράς ώστε να επανακάμψει η τιμή, οι ποσότητες που θα έχει ο ΛΑΓΗΕ στην διάθεση του για να εκπλειστηριάσει θα είναι λιγότερες από τα τωρινά 27,9 εκατ. δικαιώματα, οπότε και τα συνολικά έσοδα πάλι λιγότερα.      

Καταληκτικά και σε συνέχεια των ανωτέρω εκτιμούμε πως επείγει να θεσπιστεί η προτεινόμενη μεταρρύθμιση στα έσοδα του ΕΛΑΠΕ από το ΔΣ στα πλαίσια των όσων από καιρό ισχύουν στην συνιστώσα εσόδων του από το ΜΔΝ και να συνοδευτεί από αναδρομικό υπολογισμό - χρέωση της Προμήθειας για τα απολεσθέντα έσοδα του ΕΛΑΠΕ από 9/5/2013 οπόταν θεσπίστηκε το ΜΜΚΣΘΜ με τον ν. 4152/2013, αφού αυτή το καταβάλλει στον ΕΛΑΠΕ στον βαθμό που υπερκερνά το αλγεβρικό άθροισμα των εσόδων του από ΟΤΣ και ΟΤΑ για την παραγωγή ΑΠΕ που αγοράζει, ούτως ώστε να θεραπευτεί διαχρονικά η επί αδίκω απώλεια αυτή. 

Ευχαριστούμε προκαταβολικά για την θετική σας ανταπόκριση,

Για τον ΣΠΕΦ με εκτίμηση,

Στέλιος Λουμάκης – Πρόεδρος

Ευγενία Τζαννίνη – Γεν. Γραμματέας