Η συνεργασία νικάει το φόβο στο ΠΟΠ Οίνοι Σαντορίνης

Για  ένα ζήτηµα τόσο σοβαρό, όπως η αναθεώρηση του φακέλου ΠΟΠ Σαντορίνη -τη σπουδαιότερη ζώνη ΠΟΠ της Ελλάδος- θα ήταν λάθος να δηµιουργηθεί η εντύπωση ότι πρόκειται για µία διένεξη ανάµεσα στα «ντόπια» οινοποιεία από την µια πλευρά και τα οινοποιεία Γαια και Τσέλεπου από την άλλη.

Τα οινοποιεία της Σαντορίνης συζητούν έχοντας επίγνωση της ιστορικής τους ευθύνης για το µέλλον αυτής της µοναδικής ζώνης ΠΟΠ. Έχει δηµιουργηθεί µια επιτροπή για την αναθεώρηση του Φακέλου, καθώς επίσης και µια επιτροπή εµπειρογνωµόνων, η οποία θα ετοιµάσει τις αλλαγές που ήδη συµφωνήσαµε στην τελευταία συνάντηση. Αυτές οι αλλαγές είναι οι εξής:

1 Η εµφιάλωση να γίνεται εντός της ζώνης.

2 Η απαιτούµενη ποικιλιακή σύνθεση του ΠΟΠ Σαντορίνης από 75%  σε Ασύρτικο να γίνει 85% (το ποσοστό των άλλων ποικιλιών, δηλαδή  Αθήρι και Αηδάνι, παραµένει το ίδιο).

3 Η µάξιµουµ επιτρεπόµενη παραγωγή ανά στρέµµα, η οποία σήµερα ορίζεται στα 800 κιλά, να κατέβει στα 600 ή στα 700 κιλά.

4 Τα επιτρεπόµενα σάκχαρα από 4 γραµµάρια στο λίτρο να αυξηθούν µάξιµουµ στα 9 γραµµάρια στο λίτρο, εφόσον η οξύτητα σε τρυγικό οξύ είναι τουλάχιστον 7 γραµµάρια στο λίτρο (σύµφωνα µε τον κοινοτικό κανονισµό για να χαρακτηριστεί ένας οίνος ξηρός). Υπάρχει ακόµα η πρόταση τα 9 γραµµάρια να ισχύουν µόνο για το Νυχτέρι.

Οι αλλαγές, που ανέφερα, προφανώς γίνονται για να αποκτήσει µεγαλύτερη υπεραξία η ζώνη, υιοθετώντας ένα πιο αυστηρό νοµοθετικό πλαίσιο, αλλά και για να προστατευθεί αποτελεσµατικά η γνησιότητα ( σταφύλια του νησιού) του ΠΟΠ Σαντορίνης από τυχόν κακόβουλες ενέργειες.

Επιπλέον, το θέµα της αναθεώρησης του Φακέλου σχετίζεται και  µ’ ένα άλλο σοβαρό ζήτηµα που έχει προκύψει τον τελευταίο καιρό στο νησί και το οποίο θα ήθελα να θίξω.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το εξής φαινόµενο: µεγάλα ελληνικά οινοποιεία, καταξιωµένα εντός και εκτός Ελλάδος, έρχονται να επενδύσουν στο νησί. Από µια άποψη αυτό θα µπορούσε να θεωρηθεί θετικό. Ο  ανταγωνισµός αυξάνεται και κατά συνέπεια βελτιώνεται η ποιότητα και ισχυροποιείται η εικόνα της Σαντορίνης διεθνώς.

∆υστυχώς όµως ο αµπελώνας είναι περιορισµένος, τα σταφύλια και λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών το τελευταίο διάστηµα, αλλά και λόγω της αυξηµένης ζήτησης από τα ιστορικά οινοποιεία του νησιού (σ’ αυτά κυρίως οφείλεται η µεγάλη ζήτηση) δεν επαρκούν στοιχειωδώς ούτε γι’ αυτά τα ιστορικά (τα ντόπια, αν προτιµάτε) οινοποιεία.

Έχουµε, κατά συνέπεια, ένα εξαιρετικά κρίσιµο για την επιβίωση των υπαρχόντων οινοποιείων πρόβληµα: η έλλειψη σταφυλιού να γίνεται εντονότερη και να παίρνει δραµατικές διαστάσεις µε τον ερχοµό των νέων οινοποιείων που φυσικά δεν µπορούν να φέρουν µαζί και τ’ αµπέλια τους και άρα χρησιµοποιούν µέρος από τα υπάρχοντα σταφύλια. Εξάλλου, η έλευση νέων οινοποιείων που η κύρια επιχειρηµατική τους δραστηριότητα βρίσκεται εκτός Σαντορίνης και των οποίων η δραστηριοποίηση στη Σαντορίνη ενέχει και στοιχεία προωθητικής ενέργειας των κρασιών τους που παράγονται εκτός της Σαντορίνης, έχει ως φυσικό επακόλουθο οι τιµές του σταφυλιού να ανεβαίνουν ανεξάρτητα από αυτό που αντέχει η αγορά. Αυτή η στρεβλή και ανεξέλεγκτη αύξηση της τιµής του σταφυλιού (διότι προφανώς ένα νέο οινοποιείο που έρχεται στο νησί προκειµένου να αγοράσει τα σταφύλια που χρειάζεται µπορεί να ανεβάσει την τιµή σε βαθµό που δεν µπορεί να ακολουθήσει η αγορά, λαµβάνοντας πάλι υπόψη ότι η δραστηριοποίησή του στο νησί είναι και προωθητική ενέργεια των κρασιών του), αυτή λοιπόν η στρεβλή αύξηση, επαναλαµβάνω, δηµιουργεί πρόβληµα επιβίωσης των ιστορικών οινοποιείων.

Φυσικά όλοι γνωρίζουµε ότι η αγορά είναι ελεύθερη, τα οινοποιεία είναι επιχειρήσεις και δεν µπορεί κανείς να απογορεύσει αυτή την κάθοδο που γίνεται αυτά τα χρόνια. Όλα είναι νόµιµα. Από την άλλη δηµιουργείται πρόβληµα επιβίωσης, όπως ήδη ανέλυσα, για τα ιστορικά οινοποιεία. Τι θα πρέπει να κάνουµε;

Το πρώτο βήµα, προς το παρόν, είναι η αλλαγή του θεσµικού πλαισίου του ΠΟΠ Σαντορίνης, ώστε από τη µια πλευρά να ενισχυθεί ουσιαστικά η αναγνωρισιµότητα της Σαντορίνης (εµφιάλωση στο νησί, στρεµµατική απόδοση κ.α.) κι από την άλλη, τα νέα οινοποιεία που ήλθαν στην Σαντορίνη να αναγκαστούν να προχωρήσουν σε µεγαλύτερες επενδύσεις στο νησί.

Φυσικά θα πρέπει να επέµβει και η πολιτεία θεσµοθετώντας αυστηρότερους όρους για τη χορήγηση αδείας σε νέο οινοποιείο στο νησί, για παράδειγµα: α) χρειάζεται να γίνει µελέτη της σχέσης ανάµεσα στην υπάρχουσα παραγωγή και τον όγκο των δεξαµενών για τις οποίες έχουν επιδοτηθεί τα υπάρχοντα οινοποιεία και εάν ο συνολικός όγκος των δεξαµενών ξεπερνάει τη δυναµικότητα του αµπελώνα, τότε δεν θα µπορεί να επιδοτηθεί το νέο οινοποιείο, β) µια από τις προϋποθέσεις για  να χορηγηθεί άδεια σε υποψήφια οινοποιεία, θα πρέπει να είναι η εγκατάσταση αµπελώνα στη Σαντορίνη µε έκταση αντίστοιχη του όγκου παραγωγής της άδειας που ζητούν και µετά τέσσερα χρόνια από τη φύτευση,να πάρουν την άδεια λειτουργίας.