Σήμερα η Νάουσα η διασημότερη οινοπαραγωγός περιοχή της Μακεδονίας, που έχει κατοχυρωθεί ως Αμπελουργική Ζώνη Ονομασίας Προελεύσεως, περιλαμβάνει στα σπλάχνα της αρκετούς νέους -πλάι στους παλαιούς- αμπελουργούς που συνεχίζουν την παράδοση παραγωγής εκλεκτών οίνων. Η Agrenda βρέθηκε στους αμπελώνες του Δημήτρη Καστανιώτη, στην περιοχή Γαλλικά Μαρίνας, που αποτελεί την καρδιά της ζώνης ΟΠΑΠ. Μάλιστα, όπως λέει στη συνέντευξή του ο κ. Καστανιώτης, δεν μετανιώνει που συνέχισε την αμπελουργική παράδοση της οικογένειάς του, παρά την κρίση. Εξάλλου το κρασί, εκτός από μεράκι, θέλει και υπομονή!
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τα αμπέλια και το κρασί ΟΠΑΠ;
Πρόκειται για μια οικογενειακής μορφής εκμετάλλευση περίπου 100 στρεμμάτων με αμπέλια, εκ των οποίων τα 80 στρέμματα είναι Ξινόμαυρο, περίπου 56 στρμ. Merlot, 6 στρμ. Chardonnay και 6 στρμ. Ροδίτης Ολοκληρωμένης Διαχείρισης για οίνο ΟΠΑΠ Νάουσα. Ο αμπελώνας φυτεύτηκε το ’75, ωστόσο τα 60 στρέμματα φυτεύτηκαν πολύ πιο μετά.
Ήμουν περίπου 30 χρονών όταν ανέλαβα, και κάναμε μαζί με τον πατέρα μου την πρώτη φύτευση. Πριν είχαμε το μισό χωράφι. Μετά αγοράστηκε και το άλλο. Είχαμε πάλι αμπέλια αλλά λίγα, πολύ λίγα. Τότε, γύρω στο ’74-’75 ξεκίνησαν οι Ονομασίες Προέλευσης, που καθιερώθηκαν μέσω ΕΟΚ οι ζώνες και όλα αυτά.
Τότε πολύς κόσμος στην περιοχή στράφηκε προς αυτή την καλλιέργεια που δεν θέλει πολύ νερό. Και τότε φυτέψαμε πρώτη φορά με αμερικανικά υποκείμενα φυσικά και σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κανονισμό Ονομασίας Προέλευσης. Ο αμπελώνας φυτεύτηκε σε γραμμικό σχήμα με αποστάσεις 2,5 Χ 1,5 μέτρων. Με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας κρατάμε την απόδοση κάτω από τον 1 τόνο το στρέμμα.
Η απόφαση να επεκτείνετε την οικογενειακή εκμετάλλευση σας δικαίωσε, παρά τα σημερινά προβλήματα; Θα συμβουλεύατε γενικά κάποιον να προχωρήσει σε μια τέτοια επένδυση;
Φυσικά και με δικαίωσε! Εξάλλου, δεν μπορούμε να αποχωριστούμε εύκολα τη δουλειά που κάνουμε, η οποία περιήλθε σε εμάς από τον παππού και τον πατέρα μας. Παρότι, τα τελευταία 2-3 χρόνια δεν πάμε τόσο καλά, νομίζουμε ότι θα τα καταφέρουμε. Βέβαια, αυτή τη χρονική στιγμή δεν θα συνιστούσα σε κάποιον να ασχοληθεί. Τα πράγματα δεν είναι όπως παλιά στη Νάουσα που υπήρχαν οι 3-4 μεγάλοι (Μπουτάρης, Τσάνταλης κ.ά.). Στη συνέχεια γίναμε 20 αμπελουργοί-οινοποιοί και τότε ήταν η εποχή της ακμής. Τώρα όμως, εδώ και 3 χρόνια τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Εσείς πού δίνετε την παραγωγή σας; Το κρασί σας ήταν από την αρχή τυποποιημένο;
Στην Αθήνα συνεργαζόμαστε με 23 κάβες, άλλες τόσες στη Θεσσαλονίκη και η μεγαλύτερη ποσότητα διακινείται στο νομό Ημαθίας. Το προϊόν τυποποιείται με την επωνυμία «Καστανιώτης» σε μπουκάλι 0,75 λίτρου. Από την αρχή σχεδόν, που ξεκίνησε και η παραγωγή σταφυλιού, εμφιαλώνουμε.
Η τεχνική της ολοκληρωμένης διαχείρισης σας βοήθησε ειδικά στο κομμάτι της οικονομίας στα εφόδια;
Φυσικά. Μπήκε μία τάξη με τους όρους που θέτει η ΟΔ, ενώ και οικονομία έχουμε αλλά και το κυριότερο είναι ότι ραντίζουμε με εγκεκριμένα επιτρεπόμενα φάρμακα στους χρόνους που πρέπει. Δεν ραντίζει ο κάθε παραγωγός όποτε θέλει. Διότι θα γραφτεί στα βιβλία και αν γίνει κάποιος έλεγχος θα του πουν «επ! εδώ τι γίνεται;».
Πώς διαμορφώνονται οι τιμές παραγωγού για τα κρασιά ΟΠΑΠ;
Για το αναγνωρισμένο σταφύλι που είναι για ΟΠΑΠ οι τιμές κυμαίνονταν περίπου 45-55 λεπτά το κιλό. Πριν από δύο χρόνια, λόγω των υψηλών αποθεμάτων, η τιμή παραγωγού μειώθηκε έως και 50%. Επιπλέον, η κατανάλωση έχει πέσει σημαντικά. Γιατί ο καταναλωτής, δεν μπορεί να πληρώσει και η διαφορά φαίνεται περισσότερο στην κατανάλωση εκτός σπιτιού. Για παράδειγμα, ένα μπουκάλι με μέση τιμή 5 ευρώ στο σπίτι, στην ταβέρνα κοστίζει τέσσερις φορές περισσότερο.
Φέτος, έχει επέλθει ισορροπία στα αποθέματα;
Ακόμα, δεν ξέρουμε. Βέβαια, υπήρχε με τον τοπικό Συνεταιρισμό μια προοπτική για εξαγωγές στην Κίνα, η οποία όμως δεν φαίνεται να προχωράει, όπως είχε συμφωνηθεί. Στο θέμα των υψηλών αποθεμάτων δεν βοηθάνε ούτε οι εκριζώσεις.
Περιγράψτε μας τη διαδικασία ελέγχου που περνάει το κρασί ΟΠΑΠ Νάουσας.
Το κρασί ελέγχεται και μάλιστα όταν έρχεται να γίνει πιστοποίηση για Νάουσα έρχεται μια επιτροπής της Διεύθυνσης Γεωργίας και του Τοπικού Διεπαγγελματικού Συμβουλίου, η οποία παίρνει δείγματα της δεξαμενής. Γιατί εκτός της γεύσης, για να χαρακτηριστεί ΟΠΑΠ Νάουσας πρέπει να γίνει εξέταση για φυτοφάρμακα και αν πληροί και τους όρους υγιεινής. Μετά εμφιαλώνεται και παίρνεις την έγκριση για να γίνει Νάουσα, ότι, δηλαδή, έχει αυτό το άρωμα, την παλαίωση κ.λπ. Στη συνέχεια πάει για έλεγχο στο Χημείο και ένα μπουκάλι για φυτο-υπολειμματικότητα.
WHO IS WHO
O Δημήτρης Καστανιώτης είναι 60 ετών, έχει τελειώσει το εξατάξιο γυμνάσιο με ειδικότητα χημικού. Ασχολήθηκε με το αμπέλι της οικογένειάς του και το επέκτεινε σε στρέμματα, αλλά και στην εμφιάλωση το 1977. Παράλληλα, δραστηριοποιείται στην παραγωγή τσίπουρου με διήμερη άδεια αμβυκούχου.
