Άγνωστα είναι τα ελληνικά κρασιά στην πολωνική αγορά

Οι σημαντικότερες χώρες εισαγωγής, οι οποίες καλύπτουν συνολικά μερίδιο άνω του 62% των πολωνικών εισαγωγών είναι οι: Ιταλία, Γαλλία, ΗΠΑ, Ισπανία, Γερμανία (με μερίδια εισαγωγής που κυμαίνονται από 10,4 - 15% για την καθεμία), ενώ η Ελλάδα, η Κύπρος, η Μ. Βρετανία και η Τσεχία βρίσκονται ανάμεσα στη 15^η και 18^η θέση

Μάλιστα, όπως επισημαίνεται στην μελέτη, τα ελληνικά κρασιά παρά την αναμφίβολη ποιότητα και ποικιλία τους, τις σημαντικές προσπάθειες εκσυγχρονισμού που γίνονται από τις επιχειρήσεις του κλάδου και την ύπαρξη σημαντικού πολωνικού τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα, δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστά στην πολωνική αγορά.

Κι αυτό λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού, σύμφωνα με την μελέτη, καθώς η Πολωνία εισάγει κρασιά από τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και από τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ.

Όπως υπογραμμίζεται στη μελέτη, άλλες πιθανές αιτίες για την έλλειψη αναγνωρισιμότητας του ελληνικού κρασιού είναι η τιμή των ελληνικών κρασιών, που υπερβαίνει κατά το διπλάσιο περίπου την τιμή των 5 ευρώ που πληρώνει ο Πολωνός καταναλωτής κατά μέσο όρο για να αγοράσει μία φιάλη κρασί, η απουσία εκδηλώσεων προβολής και προώθησης του ελληνικού κρασιού, σε αντίθεση με τα ανταγωνιστικά, αλλά και το γεγονός ότι δεν υπάρχει στην Πολωνία ικανός αριθμός Ελλήνων, ελληνική αλυσίδα Super Market, μεγάλος αριθμός εστιατορίων αλλά ούτε και σημεία λιανικής πώλησης αποκλειστικά ελληνικών προϊόντων.

Πιο αναλυτικά, η έκθεση με θέμα «έρευνα αγοράς για την αγορά κρασιού στην Πολωνία»:

Στα πλαίσια παρακολούθησης συνθηκών εδώ αγοράς και δυνατοτήτων περαιτέρω διείσδυσης ελληνικών προϊόντων, σας αποστέλλουμε σημείωμα για την αγορά κρασιού στην Πολωνία.

Αναλυτικότερα η έρευνα περιλαμβάνει στοιχεία για : τις εισαγωγές ανά χώρα, εισαγωγές μέσω τρίτων χωρών, εισαγωγείς κρασιών, καταναλωτικές συνήθειες, νομοθεσία, τιμοληψία και τέλος για την παρουσία των ελληνικών κρασιών στην πολωνική αγορά.

Α. Εισαγωγές ανά χώρα

1. Καθώς στην Πολωνία δεν παράγεται κρασί –πέραν κάποιων μικρών ποσοτήτων στο νότο της χώρας-, αθρόες είναι οι εισαγωγές από το εξωτερικό. Κατά το 2011 έφθασαν στα 75,7 εκ. λίτρα με αξία εισαγωγής στα 174,7 εκ. Ευρώ ενώ κατά το 2012 έφθασαν στα 76,3 εκ. λίτρα με αξία εισαγωγής στα 172,1 εκ. Ευρώ.

2. Στην Πολωνία εισάγονται κρασιά από όλες σχεδόν τις οινοπαραγωγικές χώρες ήτοι (κατά σειρά μεγέθους εισαγωγών) : Ιταλία, Γαλλία, ΗΠΑ, Ισπανία, Γερμανία, Χιλή, Πορτογαλία, Βουλγαρία, Μολδαβία, Αυστραλία, Ουγγαρία, Ν.Αφρική, Αργεντινή, Γεωργία, Μ.Βρετανία, Κύπρο, Ελλάδα, και Τσεχία αλλά και μικρότερες ποσότητες από Ν.Ζηλανδία, Ολλανδία, Ισραήλ, Αυστρία, Ρουμανία, Ζιμπάμπουε, Ουρουγουάη, Βέλγιο, ΠΓΔΜ, Βραζιλία, κλπ.

3. Οι σημαντικότερες πέντε χώρες εισαγωγής, οι οποίες και καλύπτουν συνολικά μερίδιο άνω του 62% των πολωνικών εισαγωγών είναι οι : Ιταλία, Γαλλία, ΗΠΑ, Ισπανία, Γερμανία (με μερίδια εισαγωγής η κάθε μία που κυμαίνονται από 10,4-15%)

4. Οι επόμενες τρεις μεγαλύτερες χώρες εισαγωγής (με μερίδια εισαγωγής η κάθε μία που κυμαίνονται από 6,9-7,4%) είναι οι : Χιλή, Πορτογαλία και Βουλγαρία.

5. Στις θέσεις 9 έως 14, (με μερίδια εισαγωγής η κάθε μία που κυμαίνονται από 1,2-3,4%) βρίσκονται οι : Μολδαβία, Αυστραλία, Ουγγαρία, Ν.Αφρική, Αργεντινή και Γεωργία.

6.  Τέλος στις θέσεις 15-18, βρίσκονται 4 χώρες (με μερίδια εισαγωγής η κάθε μία που κυμαίνονται από 0,3-0,9%) οι : Μ.Βρετανία, Κύπρος, Ελλάδα και Τσεχία.

Β. Εισαγωγές μέσω τρίτων χωρών

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον κατά την γνώμη μας, αποτελεί το γεγονός ότι στην Πολωνία εισάγονται κρασιά, όχι μόνο απευθείας από την χώρα παραγωγής αλλά και μέσω τρίτων χωρών. Λόγω του πολύπλοκου σχήματος εισαγωγών αναφέρονται οι παρακάτω περιπτώσεις, ενώ ο γενικός κανόνας που παρατηρείται είναι, ότι κρασιά από όλες τις μεγάλες χώρες παραγωγής εισάγονται στην Πολωνία και απευθείας από την χώρα παραγωγής αλλά και μέσω –πολλών- τρίτων χωρών. Αναλυτικότερα :

1. Κρασιά από σχετικά μικρές παραγωγικές χώρες όπως : Βουλγαρία, Μολδαβία, Ουγγαρία, Γεωργία, εισάγονται απευθείας από αυτές.

2. Κρασιά από την Κύπρο, δεν εισάγονται απευθείας από αυτήν, αλλά από την Γερμανία.

3. Όσον αφορά στις ΗΠΑ που αποτελεί και τον τρίτο μεγαλύτερο εισαγωγέα κρασιών στην Πολωνία, οι μεγαλύτερες ποσότητες δεν εισάγονται απευθείας από τις ΗΠΑ αλλά από την Γερμανία (σύνολο εισαγωγών από ΗΠΑ 21,4 εκ. Ευρώ εκ των οποίων, ποσοστό 83% αφορά στις εισαγωγές μέσω Γερμανίας, ποσοστό 12% αφορά τις απευθείας εισαγωγές από ΗΠΑ ενώ το υπόλοιπο 5%  προέρχεται από εισαγωγές μέσω άλλων έξι χωρών –Μ.Βρετανία, Ιταλία, Βέλγιο, Τσεχία, Γαλλία και Σουηδία-)

4.  Όσον αφορά στις: Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Χιλή, Πορτογαλία και Αργεντινή, η διάρθρωση των εισαγομένων ποσοτήτων είναι σχεδόν η ίδια καθώς, η συντριπτική πλειοψηφία των εισαγωγών στην Πολωνία, προέρχεται απευθείας από αυτές (το ποσοστό εισαγωγών απευθείας από την χώρα είναι 89% για την Ισπανία, 92% για την Ιταλία, 93% για την Γαλλία, 87% για την Χιλή, 96% για την Πορτογαλία και 89% για την Αργεντινή). Άλλο κοινό χαρακτηριστικό αυτής της ομάδας είναι ότι στην Πολωνία φθάνουν ποσότητες παραγωγής τους από 6-7 τρίτες χώρες, κυριότερες εκ των οποίων είναι η Γερμανία, Μ.Βρετανία, Τσεχία και Βέλγιο, οι οποίες προφανώς αποτελούν και τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά κέντρα διανομής τους.

5.  Όσον αφορά στην Αυστραλία και στην Ν.Αφρική, οι εισαγόμενες ποσότητες στην Πολωνία, προέρχονται απευθείας από αυτές σε ποσοστό 54% για την Αυστραλία και 65% για την Ν.Αφρική. Οι υπόλοιπες ποσότητες προέρχονται από τρίτες χώρες, σημαντικότερη εκ των οποίων είναι η Γερμανία από την οποία εισάγεται στην Πολωνία το 23% των κρασιών από Αυστραλία και το 22% των κρασιών από Ν.Αφρική.

 Αναλυτικότερα στοιχεία των πολωνικών εισαγωγών προκύπτουν από τον παρακάτω πίνακα,

Γ. Εισαγωγείς κρασιών

Όπως προκύπτει από την επεξεργασία του σχετικού πίνακα της πολωνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, έξι είναι οι κυριότερες ομάδες εισαγωγέων :

1.      Η πρώτη και κυριότερη ομάδα είναι αυτή των Super Markets, τα οποία είτε αλλοδαπών συμφερόντων είτε πολωνικών, εισάγουν και διακινούν τις μεγαλύτερες ποσότητες. Χαρακτηριστικά αναφέρονται: ο πορτογαλικών συμφερόντων όμιλος Jeronimo Martins (αλυσίδα Super Market «Biedronka»), οι γαλλικών συμφερόντων αλυσίδες «Carrefour», «Intermarche» και «Auchan», οι βρετανικών συμφερόντων «Tesco» και «Marks & Spencer», η γερμανικών συμφερόντων «Lidl», ο λιθουανικών συμφερόντων όμιλος

«Maxima Grupe»  (Super Market ‘Aldik Nova’) και οι πολωνικών συμφερόντων «Alma» και «Piotr i Pawel».

2.      Η δεύτερη ομάδα είναι αυτή των πολυεθνικών ομίλων του κλάδου, όπως π.χ. η ολλανδικών συμφερόντων (όμιλος Heineken) «Grupa Zywiec»,  η βρετανικών DIAGEO Polska, η γαλλικών PERNOD RICARD Polska, η αμερικανο-πολωνικών CEDC Polska και η γαλλικών  MOET-HENNESSY Polska, οι οποίοι διακινούν στην Πολωνία, τα κρασιά και τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά των ομίλων τους.

3.      Η τρίτη ομάδα είναι αλλοδαπές εταιρείες κρασιών ή αλκοολούχων ποτών, οι οποίες με θυγατρικές τους στην Πολωνία διακινούν τα προϊόντα της εταιρείας τους. Από αυτήν την ομάδα χαρακτηριστικά αναφέρονται η γαλλικών συμφερόντων «Castel Freres» και η μολδαβικών συμφερόντων «Lion Gri».

4.      Η τέταρτη ομάδα περιλαμβάνει εταιρείες, οι οποίες δεν ασχολούνται αποκλειστικά με το κρασί αλλά με διάφορα καταναλωτικά προϊόντα όπως π.χ. η γερμανικών συμφερόντων «Gebr.Heineman», η οποία έχει αναλάβει την λειτουργία του ‘’Duty Free’’ του διεθνούς αεροδρομίου στο Wroclaw.

5.      Η πέμπτη ομάδα, περιλαμβάνει τους μεγάλους πολωνούς εισαγωγείς κρασιών όπως π.χ. «ADVINI», «PWW», ‘AN.KA, WINEONLINE, ENOTECA, CENTRUM WINA, V.VINIFERA, PIWNICE και WIN TIM.

6.      Τέλος η έκτη ομάδα περιλαμβάνει εισαγωγές μικρότερης/τοπικής εμβέλειας.

Πέραν των ανωτέρω, σημειώνουμε ότι όσον αφορά στα κανάλια διανομής, στην Πολωνία επιτρέπεται η πώληση αλκοολούχων ποτών και στα πρατήρια βενζίνης ενώ τελευταία τάση στην αγορά είναι η πώληση κρασιών μέσω και εστιατορίων.

Δ. Καταναλωτικές συνήθειες

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα αγοράς για το 2013, η οποία αφορά  στις συνήθειες των Πολωνών καταναλωτών κρασιού προκύπτουν τα εξής αποτελέσματα:

1.      Κύριο μέλημα για να διαλέξει κάποιος κρασί είναι πρώτα η τιμή και στην συνέχεια η ποιότητα. Η λιανική τιμή είναι κυρίως μέχρι τα 30 ζλότυ (περίπου 7,5 Ευρώ), ενώ για το καθημερινό κρασί η τιμή είναι ακόμη χαμηλότερη και φθάνει στα 20 ζλότυ (περίπου 5 Ευρώ)

2.      6 στους 10 καταναλωτές διαλέγουν το κρασί εντός του καταστήματος

3.      Η επιλογή γίνεται από συμβουλές γνωστών/φίλων (3 στους 4)

4.      1 στους 2 διαλέγει το κρασί μέσω διαφημιστικών φυλλαδίων που βρίσκονται εντός των καταστημάτων

5.      1 στους 4 καταναλωτές, διαλέγουν τα κρασιά βάσει χώρας προέλευσης (που σε συντριπτική πλειοψηφία είναι η Ιταλία, Γαλλία και η Ισπανία)

6.      1 στους 4 καταναλωτές ασχέτως αν πίνει κρασί ή όχι, θεωρούν ότι τα γαλλικά κρασιά είναι τα καλύτερα στον κόσμο

7.      Τα πιο δημοφιλή κρασιά στην πολωνική αγορά είναι τα ημίγλυκα και τα ημίξηρα

8.      Τα αφρώδη κρασιά όπως και τα κρασιά με δυνατή γεύση όπως π.χ. port ή sherry, σημειώνουν την μικρότερη κατανάλωση

Ε. Τιμοληψία

Παρατίθενται κατωτέρω ιστοσελίδες Super Markets ή εισαγωγέων, στις οποίες αναφέρονται και οι τιμές πώλησης  (1 Ευρώ = περίπου με 4 ζλότυ) :

·        www.dekanter.pl

·        http://kupdobrewina.pl/

·        http://winnica.pl/

·        http://www.mielzynski.pl/index.php/Shop/

·        http://www.dobrewino.pl/

·        http://sklep.apimarket.pl/shop/category/607

·        https://www.frisco.pl/c,181/cat,alkohol-wina/stn,searchResults

·        http://www.kmdelikatesy.pl/catalog/1002

ΣΤ. Νομοθεσία 

Το βασικό θεσμικό πλαίσιο ορίζεται από το νόμο 26/10/1982 που αναφέρεται στην «προστασία από την υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών» και τις τροποποιήσεις του.

Σύμφωνα με την νομοθεσία της Ε.Ε. τα αλκοολούχα ποτά μπορούν να διατίθενται ελεύθερα στην Πολωνία όπως και στις υπόλοιπες χώρες. Η εμπορία και διάθεση αλκοολούχων παρασκευασμάτων επιτρέπεται στις εταιρείες που έχουν εξασφαλίσει την σχετική άδεια, η οποία αν αφορά ποτά με περιεκτικότητα σε αλκοόλη μικρότερη του 18% υποβάλλεται σε μία από τις δεκαέξι περιφέρειες της χώρας –ανάλογα με την έδρα της εταιρείας-, ενώ για ποτά με περιεκτικότητα σε αλκοόλη υψηλότερη του 18% πρέπει να γίνει αίτηση στο Υπουργείo Οικονομικών.

Οι παραπάνω άδειες είναι καθορισμένης διάρκειας και όσον αφορά το κρασί, εφόσον πρόκειται για αλκοολούχο με περιεκτικότητα μικρότερη του 18% η άδεια έχει διάρκεια δύο έτη (για αλκοολούχα ποτά με περιεκτικότητα μεγαλύτερη του 18% η άδεια έχει διάρκεια ένα έτος).

Έλεγχοι πραγματοποιούνται από υγειονομικούς ελεγκτές σύμφωνα με τον κανονισμό του Υπουργείου Υγείας που εκδόθηκε στις 28 Απριλίου 2004.  Περιοδικοί έλεγχοι πραγματοποιούνται σε τακτικά διαστήματα και έκτακτοι σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με ποιοτικές προδιαγραφές.

Η τιμή του κρασιού επιβαρύνεται με ΦΠΑ 23%, καθώς επίσης  με ειδικό φόρο κατανάλωσης, που αντιστοιχεί σε 158 ζλότυ Πολωνίας (περίπου 38 Ευρώ) ανά εκατό λίτρα.

Όλα τα εισαγόμενα κρασιά πρέπει να έχουν σήμανση στην Πολωνική γλώσσα. Η σήμανση πρέπει να αναγράφει πληροφορίες για :

·        Το όνομα του προϊόντος

·        Το όνομα και τη διεύθυνση του παραγωγού

·        Το όνομα και τη διεύθυνση του εισαγωγέα

·        Την περιεκτικότητα σε αλκοόλ.

Φιάλες εισαγωγής μπορούν να διανέμονται με τις αρχικές τους σημάνσεις από την χώρα προέλευσης αλλά θα πρέπει να προστεθεί σήμανση με τις παραπάνω πληροφορίες και στην Πολωνική γλώσσα.

Σημειώνεται ότι η Πολωνία έχει ιδιαίτερα αυστηρούς περιορισμούς στην διαφήμιση αλκοολούχων. Η διαφήμιση αλκοολούχων απαγορεύεται –πλην ορισμένων περιπτώσεων για την μπύρα- στην τηλεόραση, στο ράδιο, στο θέατρο, στις αφίσες δρόμου. Έτσι οι διανομείς αναγκαστικά χρησιμοποιούν εναλλακτικές τεχνικές προώθησης του προϊόντος όπως π.χ. οι διαφημίσεις/αφιερώματα σε κλαδικά περιοδικά (αναφέρονται δειγματοληπτικά τα Czas wina, Magazyn Wino, Swiat win, Swiat Alkohol) ή εκδηλώσεις γευσιγνωσίας σε εξειδικευμένα καταστήματα που διαθέτουν την ειδική άδεια πώλησης αλκοόλ.

Ζ. Τα ελληνικά κρασιά στην πολωνική αγορά

Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των παρακάτω πινάκων (στοιχεία πολωνικής Στατιστικής Υπηρεσίας), οι ελληνικές εισαγωγές στη Πολωνία, στην διετία 2011-2012 κινούνται σε ποσότητα στις κατά μ.ο. 370.000 λίτρα και σε αξία στα 765.000 Ευρώ, ενώ καταλαμβάνουν μερίδιο εισαγωγών της τάξης του 0,4-0,5% περίπου.

Τα ελληνικά κρασιά παρά την αναμφίβολη ποιότητα και ποικιλία τους, τις σημαντικές προσπάθειες εκσυγχρονισμού που γίνονται από τις επιχειρήσεις του κλάδου και την ύπαρξη σημαντικού πολωνικού τουριστικού ρεύματος προς Ελλάδα, δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστά στην πολωνική αγορά.

Μέσω μεγάλων εισαγωγέων, διακινούνται στην πολωνική αγορά κυρίως κρασιά Μπουτάρη, Τσάνταλη και Κουρτάκη, ενώ και κάποια άλλα ελληνικά κρασιά διακινούνται μέσω μικρότερων εισαγωγέων τοπικής εμβέλειας.

Κύριες αιτίες της ανωτέρω κατάστασης φαίνεται να είναι:

1.  Ιδιαίτερα έντονος ανταγωνισμός. Η Πολωνία των 38,5 εκ. κατοίκων, αποτελώντας μία νέα και σημαντικού μεγέθους αγορά για το κρασί παγκοσμίως, έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον όλων ουσιαστικά των οινοπαραγωγικών χωρών. Έτσι όπως προαναφέρθηκε δεν εισάγει μόνο από την Ευρώπη και τις κλασικές χώρες παραγωγής, εισάγει και από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ όπως: Βουλγαρία, Μολδαβία, Ουγγαρία και Γεωργία, αλλά και από χώρες όπως : ΗΠΑ, Χιλή, Αυστραλία και Ν.Αφρική.

2. Το θέμα της τιμής. Κατά κανόνα, η τελική τιμή πώλησης των ελληνικών κρασιών στη πολωνική αγορά υπερβαίνει κατά το διπλάσιο περίπου την τιμή των 5 Ευρώ κατά μ.ο. που πληρώνει ο πολωνός καταναλωτής για να αγοράσει μία φιάλη κρασί. Παράλληλα καθώς το μεγαλύτερο μέγεθος της αγοράς, αποτελείται κυρίως από την παραπάνω ομάδα καταναλωτών, οι οποίοι αγοράζουν κυρίως φθηνά κρασιά π.χ. βουλγαρικά/μολδαβικά, τα οποία κινούνται στα 4 Ευρώ περίπου, ή αμερικανικά (π.χ. Carlo Rossi) που κινούνται στα 5 Ευρώ περίπου, χρειάζονται κατ’αρχήν κονδύλια για την διαφήμιση του προϊόντος ώστε να μπορεί να ξεχωρίσει στη συνείδηση του καταναλωτή, ώστε αυτός να καταβάλει τελικά την υψηλότερη τιμή στην οποία πωλούνται τα ελληνικά κρασιά.

3.      Όσον αφορά στο προτιμώμενο ελληνικό κρασί στην Πολωνία, ιδιαίτερη επιτυχία έχει το κρασί Ημίγλυκος καθώς υπολογίζεται ότι περίπου 3 στις 5 φιάλες ελληνικού κρασιού που πωλούνται στην εδώ αγορά είναι  ‘’Ημίγλυκος’’.

4.      Απουσιάζουν οι οιουδήποτε είδους εκδηλώσεις προβολής και προώθησης του ελληνικού κρασιού στην Πολωνία, τη στιγμή που όλες οι ανταγωνίστριες χώρες βασιζόμενες σε σταθερή βάση στις εκδηλώσεις προώθησης, προσπαθούν να αποσπάσουν επιπλέον μερίδια αγοράς.

5.  Τέλος σημειώνουμε ότι δεν υπάρχει στην Πολωνία ικανός αριθμός ελλήνων μεταναστών ή εργαζομένων ο οποίος θα μπορούσε να υποστηρίξει την αγορά ελληνικών κρασιών (όπως π.χ. στο Βέλγιο, Γερμανία κλπ) και δεν υπάρχει επίσης ελληνική αλυσίδα Super Market, μέσω της οποίας θα μπορούσε να διακινηθεί ευκολότερα το ελληνικό κρασί. Παράλληλα και όσον αφορά άλλα δίκτυα διανομής, δεν υπάρχει ούτε ικανός αριθμός εστιατορίων (ο αριθμός των ελληνικών εστιατορίων στην Πολωνία υπολογίζεται στα περίπου 30-40 σε όλη την Πολωνία, την στιγμή που π.χ. στη Γερμανία υπολογίζονται σε άνω των 6.000), ούτε και σημεία λιανικής πώλησης αποκλειστικά ελληνικών προϊόντων (παντοπωλεία κλπ).