Το 30% αγγίζει η συνεισφορά του αγροτικού τομέα στο σύνολο της εξαγωγών της χώρας μας με την πλειοψηφία των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων να προέρχεται από τον αγροκτηνοτροφικό κλάδο.
Τα παραπάνω σημειώνει, μεταξύ άλλων, μελέτη της Infobank Hellastat Α.Ε. η οποία αποτυπώνει τις κυρίαρχες τάσεις και την εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών κατά την τελευταία τριετία.
Όπως επισημαίνεται, χαρακτηριστικά, ο γεωργικός τομέας εξακολουθεί να αποτελεί ατμομηχανή των ελληνικών εξαγωγών καταλαμβάνει το 29% του συνόλου (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών).
Σύμφωνα με τον Αλέξη Νικολαΐδη, Economic Research & Sectoral Studies Analyst, το 2013 οι εξαγωγές της χώρας διαμορφώθηκαν σε €27,54 δισ., υποχωρώντας οριακά -για πρώτη φορά μετά από 4 χρόνια- σε σχέση με το ιστορικά υψηλό επίπεδο του προηγούμενου έτους, καθώς αρκετές χώρες με τις οποίες η Ελλάδα έχει εμπορική συνεργασία υπέστησαν σημαντική ύφεση στην οικονομία τους. Κατά τη διάρκεια της περιόδου 2009-2013 η αξία των εξαγωγών εμφάνισε ανοδική πορεία, με τη συνολική αύξηση να σχηματίζεται σε 56%, ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανόδου έφτασε στο 11,7%.
Η ανοδική πορεία των τελευταίων ετών αποδίδεται σε παραμέτρους όπως η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας έως τα μέσα του 2011, η επέκταση της ελληνικής παρουσίας σε τρίτες χώρες και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κόστους μετά το 2010.
Οι εξαγωγές σε τρίτες χώρες διαμορφώθηκαν σε €14,76 δισ., σημειώνοντας κάμψη 4,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αντιθέτως, οι εξαγωγές στην Ε.Ε. ανήλθαν σε €12,79 δισ., σημειώνοντας άνοδο 4,9% έναντι του 2012, μετά την πρόσκαιρη πτώση του προηγούμενου έτους. Πλέον, οι αγορές εκτός Ε.Ε. απορροφούν το 53,6% του συνόλου των εξαγωγών, ποσοστό που ήταν αρκετά μικρότερο πριν από 4 χρόνια (42,2%). Αντιθέτως, η συμμετοχή των χωρών της Ε.Ε. στη διάρθρωση των εξαγωγών περιορίζεται, από 57,8% το 2009 σε 46,4% το 2013.
Ακόμα, διαπιστώνεται σημαντική ενίσχυση των εξαγωγών προς την Τουρκία: το 2013 οι εξαγωγές προς τη γειτονική χώρα διαμορφώθηκαν σε €3,2 δισ., έχοντας αυξηθεί κατά 8,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το μέγεθος αυτό αντιστοιχεί στο 11,6% του συνόλου. Η πρώτη πεντάδα συμπληρώνεται από την Ιταλία (8,9%), τη Γερμανία (6,5%), τη Βουλγαρία (5,3%) και την Κύπρο (4,4%).
Αναφορικά με τη διάρθρωση ανά κατηγορία προϊόντων, οι εξαγωγές ορυκτών καυσίμων το 2013 διαμορφώθηκαν σε 10,89 δισ. (39,5% του συνόλου), σημειώνοντας άνοδο 2,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και συνολική αύξηση 208% έναντι του 2009, λόγω της ανόδου τόσο των τιμών του πετρελαίου, όσο και της εξαγόμενης ποσότητας. Οι εξαγωγές αλουμινίου αποτέλεσαν το 4,3%, ενώ ακολούθησαν τα φαρμακευτικά προϊόντα (3,8%).
Τα αγροτικά προϊόντα, όπως προαναφέραμε, καταλαμβάνουν το 29% του συνόλου και συνεισφέρουν τα κυριότερα εξαγωγικά «χαρτιά» της χώρας.
Όπως επισημαίνει η μελέτη, η ανάπτυξη της εξαγωγικής δράσης την τελευταία τετραετία βασίστηκε στον προσανατολισμό σε εκτός Ε.Ε. αγορές, καθώς στις χώρες αυτές τα ελληνικά προϊόντα βρίσκουν πολύ μεγαλύτερο περιθώριο για διείσδυση. Έτσι, τα δύο τελευταία χρόνια εκτός Ε.Ε. κατευθύνεται ποσοστό μεγαλύτερο του 50% της αξίας των εξαγωγών. Ωστόσο, το 2013 η κάμψη των εξωκοινοτικών εξαγωγών προκάλεσε στασιμότητα στη συνολική επίδοση, τάση που εντάθηκε το πρώτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους.
Σύμφωνα με έρευνα μεταξύ των μελών του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), οι κυριότεροι δυσμενείς παράγοντες που επηρεάζουν το σύνολο του εξαγωγικού εμπορίου της Ελλάδας αποτελούν η έλλειψη ρευστότητας για νέες επενδύσεις (64%), η έλλειψη εμπιστοσύνης των εμπορικών εταίρων προς τη χώρα μας (18%), η γενικότερη έλλειψη τεχνογνωσίας (9%) και η γραφειοκρατία (9%).
Σύμφωνα με τον κ. Χρυσόστομο Κάτση, Διευθύνων Σύμβουλο της Infobank Hellastat, «Η εξωστρέφεια (εκφραζόμενη από το σύνολο των εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών) αποτελεί σχεδόν το 30% του ΑΕΠ, δείχνοντας ότι μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την αναστροφή του αρνητικού οικονομικού κλίματος των προηγούμενων ετών. Πάντως, η συνεισφορά της στη διαμόρφωση του προϊόντος της ελληνικής οικονομίας είναι ακόμα η χαμηλότερη σε σχέση με τις άλλες χώρες της ευρωζώνης, γεγονός που υποδεικνύει ότι η Ελλάδα πρέπει ακόμα να διανύσει αρκετό δρόμο έως ότου φτάσει στο σημείο να κατέχει μια πραγματικά ισχυρή εξαγωγική επίδοση. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει πρώτιστο μέλημα να αποτελέσει η ενίσχυση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, η ο-ποία την τελευταία πενταετία υπέστη σημαντικό πλήγμα από την ύφεση».
Γιάννης Τσατσάκης
