Κυρίως, γιατί, εκτός από τις κυρώσεις, ο παραγωγός δεν µπορεί να προβεί σε καµία ενέργεια ανάπτυξης της εκµετάλλευσής του όπως είναι η βελτίωση του αρδευτικού συστήµατος, γεγονός που απειλεί σηµαντικά τη συνέχιση της παραγωγικής του δραστηριότητας. Ο ίδιος προτείνει τη δήλωση ΟΣ∆Ε ως το βασικό δικαιολογητικό για την έκδοση άδειας χρήσης ύδατος, γιατί ως έχουν τα πράγµατα, αιτήσεις από το 2014 θα πηγαινοέρχονται µέχρι την επόµενη ΚΑΠ µεταξύ των αρµόδιων υπηρεσιών.
Ποια είναι η συνεισφορά των παραγωγών οπωροκηπευτικών των Μεγάρων στην τοπική ανάπτυξη, αλλά και ευρύτερα στην εθνική οικονοµία;
Οι παραγωγοί οπωροκηπευτικών αποτελούν πλέον το µεγαλύτερο κοµµάτι της τοπικής µας οικονοµίας. Σε µια εποχή που µαστίζει η ανεργία και οι υπόλοιπο κλάδοι στην πόλη µας φυτοζωούν, πάνω από διακόσιοι παραγωγοί ξεκινούν καθηµερινά από την περιοχή των Μεγάρων και δραστηριοποιούνται σε λαϊκές αγορές εντός και εκτός της Περιφέρειας µας. Επίσης συµβάλουµε και ευρύτερα στην Εθνική οικονοµία τροφοδοτώντας κατά 70% την ελληνική αγορά (κεντρικές λαχαναγορές, σουπερ µάρκετ, οπωροπωλεία, caterings κ.λπ) µε φτηνά υψηλής ποιότητας προϊόντα.
Από που ξεκινούν κατά τη γνώµη σας οι δυσκολίες στην έκδοση των αδειών χρήσης νερού, ποιες υπηρεσίες εµπλέκονται στην όλη διαδικασία και τελικά πώς προχωρούν τα πράγµατα εκεί;
Η έκδοση άδειας χρήσης νερού είναι ένας κόλαφος για τον παραγωγό διότι πρέπει να αντιµετωπίσει για άλλη µια φορά το θηρίο αυτό που λέγεται γραφειοκρατία. Ο κάθε παραγωγός καλείτε από την εκάστοτε αρµόδια υπηρεσία, οι οποίες είναι πολλές, να αποδείξει κάθε φορά εκ νέου το µέγεθος των καλλιεργειών του προσκοµίζοντας, εκτός από τη δήλωση ΟΣ∆Ε, διάφορα δικαιολογητικά (ενοικιαστήρια, χαρτογραφήσεις κ.λπ) δύο και τρείς φορές, καθιστώντας την όλη διαδικασία πολύ χρονοβόρα. Αυτό έχει σαν επακόλουθο το χάσιµο πολύτιµου χρόνου και την οικονοµική επιβάρυνση του παραγωγού για τη συνεχή έκδοση των ίδιων δικαιολογητικών χωρίς κάποιο άµεσο αποτέλεσµα.
Οι υπηρεσίες που γνωρίζουµε ότι εµπλέκονται στην όλη διαδικασία προς το παρόν είναι οι εξής:
α) Τµήµα ∆ιαχείρισης Υδάτινων Πόρων, Γενική ∆ιεύθυνση Ανάπτυξης, Περιφέρεια Αττικής Πολυτεχνείου 4, Αθήνα, όπου γίνεται η αρχική κατάθεση και έλεγχος των δικαιολογητικών και µετά ο φάκελος προωθείται.
β) Τµήµα Ανάπτυξης και ∆ιµερών Σχέσεων, ∆ιεύθυνση Υδάτων, Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση Αττικής Μεσογείων 239 και Παρίτση, Αθήνα όπου εκδίδουν την άδεια χρήσης.
γ) Ο ∆ιαχειριστής Ελληνικού ∆ικτύου ∆ιανοµής Ηλεκτρικής Ενέργειας (∆Ε∆∆ΗΕ).
Λόγω έλλειψης συνεργασίας µεταξύ των αρµοδίων υπηρεσιών και του µεγάλου όγκου αιτήσεων η διεκπεραίωση των φακέλων έχει καταστεί σχεδόν αδύνατη, αν αναλογιστεί κανείς ότι υποθέσεις από το 2014 βρίσκονται ακόµα σε εκκρεµότητα.
Τι σηµαίνει σ’ αυτή τη φάση να µην έχεις στα χέρια σου την άδεια;
Όταν ο παραγωγός δεν έχει την άδεια χρήσης νερού, παρά µόνο το πρωτόκολλο υποβολής του φάκελου του, δεν µπορεί να προβεί σε καµία ενέργεια ανάπτυξης και βελτίωσης της δραστηριότητας του. Τέτοιες ενέργειες είναι η επαύξηση του ηλεκτρικού ρεύµατος, νέα ηλεκτροδότηση, η βελτίωση του αρδευτικού συστήµατος κ.α. Εν ολίγοις ο κάθε παραγωγός µέχρι να δοθεί η τελική έγκριση από την αρµόδια υπηρεσία είναι έρµαιο αυτής της, όπως την περιγράψαµε νωρίτερα, ατελέσφορης και χρονοβόρας διαδικασίας.
Τι θα σήµαινε η διακοπή της παραγωγικής διαδικασίας στη συγκεκριµένη περιοχή;
Όπως προαναφέραµε η παραγωγή οπωροκηπευτικών καλύπτει το µεγαλύτερο µέρος της αγοράς εργασίας σε τοπικό επίπεδο, οπότε η διακοπή αυτής της δραστηριότητας θα είχε άµεσα και ολέθρια αποτελέσµατα. Σε µια περιοχή που είναι καθαρά αγροτική και δεν υπάρχουν εναλλακτικοί και προσοδοφόροι τρόποι ενασχόλησης η οικονοµική και κοινωνική συρρίκνωση της πόλης θα είναι αναπόφευκτη. Θα οδηγηθεί περισσότερος κόσµος στην ανεργία, αναγκασµένος να ζει µε επιδόµατα και ελεηµοσύνες. Αυτό που έχει µεγάλη σηµασία και χρειάζεται να γίνει είναι ο έλεγχος αυτής της πολιτικής που οδηγεί άµεσα ή έµµεσα στην απαγόρευση της παραγωγής µε την αύξηση των εισαγωγών και των τιµών, µε πιο χαµηλή ποιότητα. Εµείς δεν θα το επιτρέψουµε αυτό θα συνεχίσουµε να παράγουµε για να διατίθενται στους πολίτες σωστά και φτηνά προϊόντα.
Εκτός από τη διευκόλυνση των διαδικασιών αδειοδότησης, µήπως απαιτούνται και κάποιες άλλες ενέργειες για τη βελτίωση των αρδευτικών υποδοµών;
Η πιο βασική προϋπόθεση προκειµένου να βελτιωθούν οι αρδευτικές υποδοµές και να δοθούν λύσεις είναι η διευκόλυνση των ίδιων των διαδικασιών. Η µείωση της γραφειοκρατίας θα ελαχιστοποιήσει κατά πολύ τον χρόνο διεκπεραίωσης των φακέλων. Η δήλωση ΟΣ∆Ε θα µπορούσε να είναι το βασικό δικαιολογητικό για την έκδοση άδειας χρήσης ύδατος. Από την στιγµή που η δήλωση ΟΣ∆Ε συµπληρώνεται κάθε χρόνο, αποτυπώνει όλες τις καλλιέργειες του κάθε παραγωγού και τις αλλαγές ή µετατροπές που υπήρξαν κατά την διάρκεια του έτους, ώστε να µπορεί η αρµόδια υπηρεσία να λάβει τις πληροφορίες που χρειάζεται.
Επίσης χρειάζεται η καθυστέρηση προσκόµισης των δικαιολογητικών από τους παραγωγούς να αντιµετωπίζεται µε διαφορετικό τρόπο και όχι µε την επιβολή προστίµων ή αν αυτό κρίνεται απαραίτητο τουλάχιστον να λειτουργούν αντισταθµιστικά για την βελτίωση του υδροφόρου ορίζοντα. Η διακοπή µετά από αυτά τα πρόστιµα που έχουν επιλέξει να κάνουν χρήση ή υπηρεσίες χωρίς καν να λειτουργήσουν σαν αντισταθµιστικά έστω για τον εµπλουτισµό του υδροφόρου ορίζοντα θα είναι εντελώς καταστροφική. Σχετικά µε την διαδικασία σας επισυνάπτω και µια γνωµοδότηση από το «Συνήγορο του Πολίτη» (σ.σ στήλη δεξιά) για µια ανάλογη υπόθεση.
Κατά τα λοιπά, που πλεονεκτεί σήµερα ο παραγωγός κηπευτικών και ποια είναι τα µεγάλα εµπόδια που βρίσκει στο διάβα του;
Το επάγγελµα του παραγωγού των κηπευτικών έχει εκ φύσεως πολλές δυσκολίες, δεν έχει ωράριο και αργίες. Ο καλλιεργητής είναι απασχοληµένος 365 ηµέρες το χρόνο και 12 µε 14 ώρες την ηµέρα και παλεύει καθηµερινά µε τις απρόβλεπτες και πολλές φορές αντίξοες καιρικές συνθήκες προκειµένου να έχει την πιο δυνατή παραγωγή και να προσφέρει στον καταναλωτή ένα υψηλά ποιοτικό και φτηνό τελικό προϊόν. Για όλους αυτούς τους λόγους οι κρατικοί οργανισµοί θα πρέπει να είναι δίπλα στον παραγωγό µε σεβασµό και αξιοπρέπεια ώστε να συνεχίσει να δηµιουργεί και να προσφέρει στην Εθνική Οικονοµία.
∆ώστε µας κάτι από την εµπειρία σας µέσα από το Συνεταιρισµό Κηπευτικών Μεγάρων.
Οι συνεταιριστικές οργανώσεις είναι το εργαλείο που µπορεί να συµβάλλει σηµαντικά στην επίλυση πολλών από τα καθηµερινά προβλήµατα, που έχει να αντιµετωπίσει ο παραγωγός.
Όταν ο παραγωγός συµµετέχει σε έναν συνεταιρισµό έχει διαρκή και συνεχή ενηµέρωση για βελτίωση τρόπων παραγωγής, νέες καλλιέργειες και καινοτοµίες. Επίσης του δίνεται η δυνατότητα συµµετοχής σε επιδοτούµενα προγράµµατα που αφορούν τη λήψη γνώσεων και την ανανέωση αγροτικού εξοπλισµού. Πολύ σηµαντικό εξίσου είναι οι οικονοµικές ελαφρύνσεις που έχει ένα µέλος του συνεταιρισµού, ώστε ένα µπορεί να ανταποκρίνεται στις δύσκολες οικονοµικές συνθήκες. Ο συνεταιρισµός είναι και πρέπει να είναι ο πιο δυνατός κρίκος της αλυσίδας στον πρωτογενή τοµέα.
Εκτός των αρχών καλής νομοθέτησης η διαδικασία αδειοδότησης λέει ο Συνήγορος του Πολίτη
Να µην καταβάλλεται πρόστιµο για άδεια χρήσης ύδατος, εφόσον προηγήθηκε αίτηµα για εγγραφή στο ΕΜΣΥ ζητά ο Συνήγορος του Πολίτη. Συγκεκριµένα, κατά τη διερεύνηση υπόθεσης µε θέµα την άδεια χρήσης ύδατος διαπίστωσε ότι µε βάση το καθεστώς που ίσχυε, οι πολίτες, σε πολλές περιπτώσεις λόγω πληµµελειών της διοίκησης, οι οποίες πηγάζουν σε σηµαντικό βαθµό από το διαρκώς τροποποιούµενο νοµοθετικό πλαίσιο, υποχρεώνονται να καταβάλλουν το προβλεπόµενο πρόστιµο για τη µη υποβολή εµπρόθεσµα της αίτησης για λήψη άδειας χρήσης ύδατος, ενώ είχαν ήδη καταθέσει αίτηση για εγγραφή στο Εθνικό Μητρώο Σηµείων Υδροληψίας (ΕΜΣΥ) και δεν ενηµερώθηκαν εγκαίρως από τις αρµόδιες υπηρεσίες για την αναγκαιότητα άµεσης υποβολής και της αίτησης για άδεια χρήσης ύδατος. Ο Συνήγορος διαπίστωσε ότι µετά την έκδοση, το 2014, των Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων (ΚΥΑ) 146896/14 και 145026/14 και µέσα σε δυόµιση µόλις έτη ακολούθησε πλήθος τροποποιήσεών τους. Κάτι τέτοιο δεν συνάδει µε τις αρχές περί καλής νοµοθέτησης και δηµιουργεί ανασφάλεια δικαίου.
Αυτοδίκαια η εγγραφή αγροτών στο ΕΜΣΥ
Εντούτοις, η διαδικασία που ισχύει, πλέον, για τα ενεργά σηµεία υδροληψίας έχει απλοποιηθεί και δεν απαιτεί την εγγραφή στο ΕΜΣΥ, η οποία πρέπει να γίνεται αυτοδίκαια από την αρµόδια υπηρεσία. Η προσέγγιση αυτή είναι σαφώς ορθολογικότερη, αλλά δυστυχώς δεν θεραπεύει τα προβλήµατα που προέκυψαν από το προϋφιστάµενο καθεστώς. Ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιµά ότι, σε κάθε περίπτωση, το βάρος της διαπιστούµενης σύγχυσης των αρµοδίων υπηρεσιών µε αποτέλεσµα να καταγράφονται φαινόµενα κακοδιοίκησης, σε καµία περίπτωση δεν πρέπει να µετακυλύεται στους πολίτες. Αυτό αποτελεί παραβίαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και της δικαιολογηµένης εµπιστοσύνης του διοικούµενου.
Τροποποίηση διατάξεων
Για τους λόγους αυτούς, η Ανεξάρτητη Αρχή ζήτησε από τον Ειδικό Γραµµατέα Υδάτων την εξέταση της δυνατότητας τροποποίησης των συγκεκριµένων διατάξεων, ούτως ώστε οι πολίτες που είχαν καταθέσει αιτήσεις για εγγραφή στο ΕΜΣΥ να γίνεται δεκτό ότι έχουν τηρήσει ένα µέρος της διοικητικής διαδικασίας, όπως αυτή αποτυπώνεται στη σχετική ΚΥΑ, για την άδεια χρήσης ύδατος και να µην επιβαρύνονται µε κυρώσεις όταν προσέρχονται αυτοβούλως για να λάβουν άδεια, µε στόχο την ενιαία αντιµετώπιση των δύο διοικητικών διαδικασιών και τη διευκόλυνση των πολιτών.
Η Ειδική Γραµµατεία Υδάτων (ΕΓΥ) δεν αποδέχθηκε την πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη. Ειδικότερα, µεταξύ άλλων, η ΕΓΥ εκτίµησε ότι η εφαρµογή της πρότασης της Ανεξάρτητης Αρχής δεν θα λειτουργούσε ενισχυτικά του έργου της αδειοδότησης των υφιστάµενων υδροληψιών, καθώς θα διακινδύνευε, εµµέσως, τη θεσµική υποχρέωση των πολιτών να προβούν σε αδειοδότηση, ενώ παράλληλα θα διαµόρφωνε καθεστώς άνισης µεταχείρισης µεταξύ των πολιτών που τήρησαν τις προθεσµίες και των πολιτών που δεν άσκησαν τις υποχρεώσεις τους.
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη: Ιωάννης Π. Σαγιας
Ειδική επιστήμονας, Αντωνία Παπαθανασογλου
