Στις 4 Απριλίου η αµερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε µια λίστα από 1.333 κινεζικά προϊόντα για τα οποία έχει σκοπό να επιβάλει δασµό εισαγωγής 25%, αξίας δηλαδή 50 δις δολαρίων. Το ίδιο απόγευµα η Κίνα αποφάσισε να επιβάλει επιπρόσθετους δασµούς 25% στην εισαγωγή 106 προϊόντων των ΗΠΑ, όπως σόγια, καλαµπόκι, σιτηρά, βαµβάκι, χηµικά, αυτοκίνητα κ.α., αξίας 980 εκατ. δολαρίων.
Μπορεί ακόµα να µην είναι τελεσίδικη η απόφαση, αλλά και µόνο η ανακοίνωση τέτοιων νέων προκάλεσε µαζικές ρευστοποιήσεις στις αγορές. Τόσο τα χρηµατιστήρια αξιών αλλά και εµπορευµάτων σηµείωσαν σηµαντική πτώση, αλλά µόνο για µια συνεδρίαση.
Αναταράξεις στα χρηµατιστήρια
Στο βαµβάκι, για παράδειγµα, οι τιµές προθεσµιακών συµβολαίων Μαΐου από τα 82-83 σεντς ανά λίµπρα, τις πρώτες ώρες της ανακοίνωσης σηµείωσαν χαµηλό στα 78,68 σεντς. Βέβαια κατόπιν µετριάστηκαν οι απώλειες στις αγορές, δεδοµένου ότι ακόµα δεν έχει διευκρινιστεί πότε θα εφαρµοστούν αυτά τα νέα µέτρα, ενώ αρκετοί θεωρούν πως µπορεί για αρκετά προϊόντα τελικά να µην ισχύσουν. Όπως και να έχει τέτοιου είδους κινήσεις προκαλούν µεγάλη αβεβαιότητα στα χρηµατιστήρια, καθιστώντας τα θεµελιώδη στοιχεία πιο ρευστά. Αναλυτές τονίζουν πως οι εµπορικοί πόλεµοι, εφόσον ενταθούν, µπορεί να οδηγήσουν σε γενικότερη ύφεση της παγκόσµιας οικονοµίας.
Τι µπορεί όµως να επιφυλάσσει για το βαµβάκι ο εµπορικός πόλεµος ΗΠΑ-Κίνας; Πριν αναλύσουµε τις επιπλοκές των δασµών είναι σηµαντικό να κατανοήσουµε το µέγεθος των εµπορικών συναλλαγών µεταξύ των δύο χωρών όσον αφορά το βαµβάκι. Κατά το 2017 περίπου το 44% των εισαγωγών βάµβακος της Κίνας καλύφθηκε µε αµερικανικά βαµβάκια, ενώ από την µεριά των ΗΠΑ ανάλογα ποιότητας/τύπου το ποσοστό εξαγωγής κυµαίνεται από 15-36% της συνολικής παραγωγής. Στην παρούσα σεζόν συνολικά 553.000 τόνοι µέχρι στιγµής έχουν πουληθεί στην Κίνα, ενώ αναφορικά µε τη νέα σοδειά, οι προπωλήσεις έφτασαν τους 161.000 τόνους.
Πιο ακριβό κατά 25% θα είναι το αμερικανικό προϊόν
Η κλιµάκωση της έντασης µεταξύ των δύο χωρών και η ενδεχόµενη επιβολή δασµών στο βαµβάκι µεταφράστηκε µε δύο βασικούς διαφορετικούς τρόπους από τους αναλυτές της αγοράς. Στο πρώτο σενάριο, η πιο βασική εκδοχή προβλέπει πιθανή πίεση του χρηµατιστηρίου και παράλληλα αύξηση της βάσης (πριµ) στη φυσική αγορά για τις υπόλοιπες σοδειές πλην της αµερικανικής. Πιο αναλυτικά, αυτό δείχνει να σηµαίνει ότι οι ΗΠΑ θα χάσουν έναν βασικό τους πελάτη για τα βαµβάκια τους, καθώς οι τιµές τους λόγω δασµού θα είναι κατά 25% επιβαρυµένες.
Εφόσον θα είναι λιγότερο ελκυστικά τα αµερικανικά βαµβάκια, θεωρείται λογικό και αναµενόµενο η τιµή τους να πιεστεί προκειµένου να καταστεί ανταγωνιστική στις υπόλοιπες χώρες κατανάλωσης (Άπω Ανατολή, Τουρκία κτλ). Άµεσος αντίκτυπος θα είναι η διόρθωση των χρηµατιστηριακών τιµών, οι οποίες κατά κύριο λόγο αντικατοπτρίζουν τις αµερικανικές τιµές βάµβακος. Όσον αφορά τη βάση (basis) για τις σοδειές, η λογική λέει πως η βάση για τα αµερικανικά θα πιεστεί ώστε να βρεθεί αγοραστής, ενώ παράλληλα για τις εναλλακτικές σοδειές, οι οποίες θα προτιµηθούν από την Κίνα, η βάση θα ενισχυθεί.
Τα ελληνικά βαµβάκια, αν και παραδοσιακά δεν εξάγονται σε µεγάλες ποσότητες στην Κίνα (φέτος περίπου 7.000 τόνοι), θα µπορούσαµε να εκτιµήσουµε ότι θα ζητηθούν περισσότερο στην ερχόµενη σοδειά. Ιδιαίτερα εφόσον η ποιότητα βγει καλή, η αυξηµένη ζήτηση ενδεχοµένως και να αυξήσει τις ελληνικές τιµές. Από τη µια µεριά µπορεί να αυξήσουµε σηµαντικά τις εξαγωγές µας στην Κίνα, ενώ από την άλλη ο έντονος ανταγωνισµός από τα φθηνότερα αµερικανικά σε άλλες αγορές (υπόλοιπη Άπω Ανατολή, Τουρκία) θα µειώσει τις εξαγωγές µας σε πιο παραδοσιακούς προορισµούς.
Άλλωστε, ήδη µέσα σε λίγες ώρες, οι αρνητικές αντιδράσεις στα χρηµατιστήρια εµπορευµάτων ήταν αλυσιδωτές.
Οι δασµοί της Κίνας γκρέµισαν τα commodities
Σε αντίθεση µε τη λίστα της Ουάσιγκτον, η οποία στο µεγαλύτερο µέρος της περιλαµβάνει προϊόντα βιοµηχανικής παραγωγής, η λίστα του Πεκίνου για δασµούς ύψους 50 δις δολαρίων στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων, στοχεύει τα παραδοσιακά εξαγώγιµα προϊόντα των ΗΠΑ, όπως σπόροι σόγιας, κατεψυγµένο βοδινό κρέας, βαµβάκι, σιτάρι, καλαµπόκι. Πρόκειται για αγροτικά προϊόντα, που παράγονται σε πολιτείες που ψήφισαν υπέρ του Ντόναλτ Τραµπ.
Περιµένουν τις εξελίξεις οι αναλυτές
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραµπ, προ ηµερών, απέκλεισε την πιθανότητα αυτές οι ενέργειες από την πλευρά της Κίνας να κλιµακωθούν σε έναν εµπορικό πόλεµο µεταξύ των δύο οικονοµικών υπερδυνάµεων. «∆εν είµαστε σε εµπορικό πόλεµο µε την Κίνα, αυτός ο πόλεµος χάθηκε πριν πολλά χρόνια από τους ανόητους και ανίκανους ανθρώπους που εκπροσώπησαν τις ΗΠΑ στο παρελθόν» έγραψε ο Ντόναλτ Τραµπ στον προσωπικό του λογαριασµό στο twitter. Από την πλευρά τους όµως οι επενδυτές ανησυχούν για το πόσο µακριά µπορεί να φτάσει αυτή η άσχηµη τροπή τα επόµενα χρόνια.
Με σταθερά πριμ για κάθε σοδειά, ανακατατάξεις στις χώρες προορισμού
Το δεύτερο σενάριο δείχνει η πιθανότητα επιβολής δασµών στο βαµβάκι να µην επηρεάσει ουσιαστικά και µακροχρόνια την ελληνική αγορά του προϊόντος. Ναι µεν προκλήθηκε ένας πανικός στη χρηµατιστηριακή αγορά, αλλά αµέσως τις επόµενες µέρες το χρηµατιστήριο όχι µόνο ισορρόπησε αλλά επέστρεψε στα προηγούµενα επίπεδα των 83 σεντς ανά λίµπρα. Τεχνικά η τάση µακροπρόθεσµα παραµένει ανοδική, ενώ και τα θεµελιώδη στοιχεία είναι θετικά.
Παράλληλα, η Κίνα σίγουρα θα αυξήσει τη ζήτηση για φυσική ίνα, καθώς έχει περιβαλλοντολογικές δεσµεύσεις που πρέπει να εκπληρώσει. Η εκτεταµένη χρήση πολυεστερικών ινών έχει προκαλέσει µόλυνση του περιβάλλοντος και θα πρέπει τα κλωστήρια τους να µειώσουν την κατανάλωση πολυεστέρα. Επίσης µην ξεχνάµε πως η τιµή του πετρελαίου καταγράφει εδώ και καιρό άνοδο, µε αποτέλεσµα το κόστος των πολυεστερικών ινών να αυξάνει.
Αύξηση εξαγωγών προς την Κίνα
Ως αποτέλεσµα, οι εξαγωγές της αµερικανικής σοδειάς δεν θα επηρεαστούν ιδιαίτερα, καθώς οι αλυσιδωτές αντιδράσεις της αγοράς θα ισορροπήσουν τις τιµές στα επίπεδα που θα βρίσκονταν και χωρίς τους δασµούς. Με λίγα λόγια οι βάσεις (πριµ) για την κάθε σοδειά δεν θα επηρεαστούν σηµαντικά, µπορεί απλά να έχουµε ανακατατάξεις όσον αφορά τις χώρες προορισµού για τις διαφορετικές σοδειές.
Εν κατακλείδι, για την ελληνική σοδειά ακόµα κι αν εφαρµοστούν οι δασµοί δεν προβλέπεται κάποια σηµαντική αντίδραση, καθώς το βαµβάκι µας δεν είναι ευθέως ανταγωνιστικό του αµερικανικού σε πωλήσεις στην Κίνα, όπως για παράδειγµα το βαµβάκι της Αυστραλίας. Εποµένως, η όποια τελική επίδραση θα είναι ασθενέστερη και κυρίως έµµεση. Ενδεχοµένως να έχουµε αύξηση των εξαγωγών προς την Κίνα και ταυτόχρονη µείωση σε άλλες χώρες της Άπω Ανατολής και στην Τουρκία.
