«Αν η Ελλάδα είχε σωστούς Συνεταιρισµούς, ο αγρότης δεν θα πωλούσε σήµερα τα ροδάκινα µε 20 λεπτά», λέει χαρακτηριστικά ο έµπειρος γεωπόνος από τη Σκύδρα
Ο κ. Παπαϊωάνου τονίζει µε έµφαση τα πλεονεκτήµατα της ελληνικής αγροτικής γης όταν πρόκειται να φιλοξενήσει προϊόντα από τον κλάδο των οπωροκηπευτικών, παραθέτει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τις ποικιλίες που ευδοκιµούν σε κάθε περιοχή, ενώ θέωρει την πυκνοφύτευση στους οπωρόνες ως την καλύτερη επιλογή για όλες τις καλλιέργιες
Από πού οφείλει να ξεκινήσει ένας νέος άνθρωπος ο οποίος θέλει ν’ ασχοληθεί µε την καλλιέργεια των οπωροφόρων δέντρων; Αυτό που έχει να κάνει πρώτα είναι να πάει να δει µια οµοειδή επιχείρηση σαν αυτή που θέλει να κάνει. Να κουβεντιάσει µε τους ανθρώπους που δουλεύουν σ’ αυτή την επιχείρηση, τους ιδιοκτήτες και µετά να βρει έναν επιστήµονα γεωπόνο µε τον οποίο θα έχει µια σχέση όπως είναι ο ασθενής µε το γιατρό το
Πέρα από αυτό, θα πρέπει να έχει διάθεση και να µπορεί να σταθεί σαν επιχειρηµατίας, γιατί η αγροτιά πλέον µόνο επιχειρηµατικά µπορεί να σταθεί. ∆ε µπορεί να σταθεί διαφορετικά. Έχει πάρα πολλούς λόγους να θέλει κάποιος να γίνει αγρότης, εµένα αν κάποιος µε ρωτούσε, ένα νέο παιδί, θα του έλεγα να γίνει αγρότης. Θα τον συµβούλευα να γίνει αγρότης, ένας αγρότης επιχειρηµατίας.
Η χώρα µας ενδείκνυται για αγροτικές εκµεταλλεύσεις και δη οπωροφόρων δέντρων, τα οπωροφόρα δείχνουν ότι έχουν µέλλον, ο πλανήτης πρέπει να τραφεί. Μην ξεχνάτε ότι η καλλιεργήσιµη γη µικραίνει και µε τα φωτοβολταϊκά τελευταία, ο πλανήτης αυξάνεται σε πληθυσµό, άρα όλοι αυτοί πρέπει να τραφούν. Από πού θα τραφούν; Υπάρχουν αναµφισβήτητα πολλές προοπτικές στην καλλιέργεια οπωροκηπευτικών
Γιατί η γνώση στην εποχή µας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρχει ένα θετικό αποτέλεσµα; Tα πάντα στηρίζονται στη γνώση. Επιχειρηµατικότητα χωρίς γνώση είναι σίγουρο ότι ο επιχειρηµατίας θα πάει φυλακή. Στη γεωργία πρέπει να πληρούνται τρεις παράµετροι. Αποδόσεις σ’ ένα στρέµµα, ποιότητα, χαµηλό κόστος. Αυτά λοιπόν όλα περνούν µέσα από τη γνώση.
Βλέπατε παλιά φυτεύαµε αποστάσεις 10 επί 10 τα κεράσια, σήµερα φτάνουν να φυτεύουν στα 80 εκατοστά. Βάζαµε δηλαδή 10 δέντρα το στρέµµα, σήµερα βάζουµε 250, 300 δέντρα. Οι µηλιές αυτές, είναι φυτεµένες στα 80 εκατοστά, δέντρο από δέντρο 80 εκατοστά πάνω στη γραµµή και ο διάδροµος 3 µέτρα. Τ’ αχλάδια που είδατε είναι 35 εκατοστά δέντρο από δέντρο. Όταν πρωτοέλεγα ότι θα πρέπει να µπουν σ’ αυτές τις αποφάσεις, µου έλεγαν «τι είναι, ντοµάτες, είναι δυνατό να γίνουν;»
Eχετε ξεχωρίσει την ποικιλία «Tραγανή» για τα κεράσια, µπορείτε να µας πείτε λίγα πράγµατα; Κάποτε όταν βρέθηκα σε ένα συνέδριο και παρουσιάστηκαν κάποιες ποικιλίες κερασιάς, καµιά 30αριά, από έναν καθηγητή που τις παρουσίαζε, ο οποίος µε γνώρισε, µου λέει «είσαι Έλληνας και θες την καλύτερη ποικιλία»; Και µου λέει «να σου πω κάτι παιδί µου; Να ξέρεις ότι στην Ελλάδα έχετε πολύ καλές ποικιλίες, η τραγανή είναι µια απ΄ αυτές, εσύ αυτό που µπορείς να κάνεις σαν επιστήµονας είναι να βοηθήσεις µέσα από τη γνώση αντί για 24 χιλιοστά που είναι το µέσο µέγεθος καρπού της να γίνει 28-30 και να βοηθήσεις να παραµείνει ο µίσχος στον καρπό»
Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η πυκνή φύτευση στα οπωροφόρα; Κατά τη δική µου άποψη σε όλες τις περιπτώσεις ενδείκνυται η πυκνή φύτευση. Εγώ δε θα έβαζα τίποτε άλλο εκτός από πυκνή φύτευση. Και δεν το λέω εγώ, το είπε η Ευρώπη πριν από µένα. Εγώ απλά επισκέπτοµαι, µαθαίνω και µεταφέρω γνώση. Θα σας πω ένα απλό παράδειγµα: Η κερασιά, από το 1985, διάβαζα ένα βιβλίο ενός ξένου συγγραφέα, έλεγε: «Η κερασιά έχει πεδίο επέκτασης. Το πεδίο επέκτασης είναι το κόστος συγκοµιδής». Όντως, το κόστος συγκοµιδής στην κερασιά ήταν 80 λεπτά. Μάζευε ο εργάτης 50-60 κιλά.
Σήµερα ο εργάτης µαζεύει 250 κιλά. Πήγε στα 10 λεπτά. Άρα λοιπόν γιατί να µην επιλέξω εγώ αυτή τη φιλοσοφία φύτευσης για να είµαι εντάξει; Μικραίνει και το κόστος
Αν θέλουµε να επικεντρωθούµε στα µήλα, που βλέπετε καλά αποτελέσµατα από πλευράς πολλαπλασιαστικού υλικού; Αν πρέπει να επιλέξω από κοιµώµενο οφθαλµό ή µη ανεπτυγµένο θα επέλεγα ένα έτοιµο δέντρο. Το φυτεύω φέτος, του χρόνου παίρνω τα πρώτα δείγµατα κι από την επόµενη χρονιά αν είναι δυνατόν κάνω απόσβεση αυτά που πλήρωσα.
Μήπως οι δικοί µας αγρότες έχουν µάθει στα εύκολα;Εγώ να το αντιστρέψω λίγο: Μήπως δεν είναι οι αγρότες που έχουν µάθει στα εύκολα. Οι αγρότες οδηγήθηκαν εκεί παιδιά, δεν ευθύνονται γιατί δεν υπάρχει γνώση, και δεν υπάρχει ούτε τεχνογνωσία. Σίγουρα, δεν ευθύνονται γι’ αυτό οι αγρότες
Για πρώιµη ποικιλία Fuji όσον αφορά το υποκείµενο Μ26, υπάρχουν κανόνες στη σχέση εµβολίου και υποκειµένου; Τι δείχνει η εµπειρία σας; Σίγουρα έχει µια σχέση το υποκείµενο µε το εµβόλιο. ∆ηλαδή µια ποικιλία µε συµπεριφορά στάνταρντ, µια λαίµαργη ποικιλία, απαγορεύεται ρητά και κατηγορηµατικά γι’ αυτή τη φιλοσοφία φυτεύσεων, να µπει σ’ ένα λαίµαργο υποκείµενο. Η Fuji είναι µια λαίµαργη ποικιλία. Το να επιλέξω να την εµβολιάσω σ’ ένα λαίµαργο υποκείµενο όπως είναι το Μ26, είναι τεράστιο λάθος.
Yπάρχει σήµερα επιστηµονικό προσωπικό για τις αυξηµένες ανάγκες.Στη χώρα µας δεν ξέρω πόσο υπάρχει. Υπεύθυνο προσωπικό, ερευνητικό δεν ξέρω πόσο υπάρχει.
Και η γνώση προέρχεται από κάποιους ανθρώπους οι οποίοι έχουν λίγο µεράκι. Εάν πάτε να επισκεφθείτε µια χώρα του εξωτερικού θα δείτε τα Ινστιτούτα να δουλεύουν, να παράγουν έργο δικό τους, να έχουν πειραµατικές εκτάσεις που δουλεύονται. Θα σας πω ένα παράδειγµα: Στο Ινστιτούτο του Λάιµπουργκ, κάθε χρόνο αξιολογούνται περίπου 300 ποικιλίες µηλιάς. Κάθε χρόνο. Από αυτές τις 300 ποικιλίες µια δυο θα µπουν στην πράξη να τις δουν οι αγρότες πώς είναι και µετά από µια πενταετία θ’ αρχίσουν να φυτεύονται.
Αν η πολιτεία κάνει την ενηµέρωση, θ’ ακολουθήσει ο Έλληνας αγρότης;Και βέβαια θ’ ακολουθήσει. Ποιος στραβός δε θέλει το φως του; ∆ε θέλει ο αγρότης; Να πούµε κάτι άλλο: Οι τιµές στα ροδάκινα ήταν 20 λεπτά φέτος, πολύ χαµηλή. Αν ο Έλληνας αγρότης παράγει 2 τόνους, µε 20 λεπτά είναι 400 ευρώ. Αυτά είναι τα έξοδά του ανά στρέµµα. Εάν όµως από 1 στρέµµα παράγει 4 τόνους, αντιλαµβάνεστε ότι αυτό είναι πιο εύκολο από το να πάει στην αντιπροσωπεία των τρακτέρ και να πει «εγώ θέλω να πάρω ένα τρακτέρ µε 20.000 ή 10.000». ∆ε µπορεί να το κάνει αυτό.
∆ηλαδή θα πρέπει να ανεβάσει την απόδοση ανά στρέµµα, η ποιότητά του να είναι καλύτερη γιατί ανταγωνίζεται προϊόντα οµοειδή σε µια παγκόσµια αγορά και να έχει χαµηλό κόστος. Αν κλάδευα 20 δέντρα ελεύθερα, να κλαδεύω 150 µονόκλωνα. Και να πω και κάτι για να µην παρεξηγηθώ: Εγώ δεν είµαι θιασιώτης, σώνει και καλά υπέρ. Εγώ θα έκανα µονόκλωνα. Αλλά δε λέω αµάν κάντε όλοι µονόκλωνα. Ό,τι θέλει ο καθένας µπορεί να κάνει. Φτάνει να ξέρει γιατί το κάνει και πώς γίνεται.
Βλέπετε βήµατα στον τοµέα της κοινής δράσης των καλλιεργητών; Είναι το µεγάλο πρόβληµα του Έλληνα. Γιατί αν η Ελλάδα είχε Συνεταιρισµούς σωστούς ο Έλληνας αγρότης σήµερα δε θα πωλούσε 20 λεπτά ροδάκινα
Οι συνεργασίες είναι ό,τι καλύτερο µπορούµε να έχουµε. Μια συνεργασία η οποία θα διέπεται από ένα όραµα, από στόχους.. Τίποτε δεν είναι τυχαίο. Όλα θέλουν µελέτη, προγραµµατισµό και γνώση. Γνώση, γνώση, γνώση. Εγώ σ’ αυτήν πιστεύω
Βιογραφικό ΣηµείωµαΟ Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου του 1950. Είναι τελειόφοιτος του γεωπονικού τµήµατος από το Αριστοτελείο Πανεπιστηµίου Θεσσαλονικης (Α.Π.Θ.) και εργάστηκε για χρόνια σε Αγροτικούς Συνεταιρισµούς. Είναι γεωπόνος - µελετητής. Ειδικεύεται στις πυκνές φυτεύσεις και πλέον είναι τεχνικός σύµβουλος σε καλλιεργητικά project και µελέτες σε Ελλάδα και εξωτερικό
Συνέντευξη στο Γιώργο Κοντονή από το περιοδικό Fresher Σεπτεμβρίου 2014
Ο κ. Παπαϊωάνου τονίζει µε έµφαση τα πλεονεκτήµατα της ελληνικής αγροτικής γης όταν πρόκειται να φιλοξενήσει προϊόντα από τον κλάδο των οπωροκηπευτικών, παραθέτει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τις ποικιλίες που ευδοκιµούν σε κάθε περιοχή, ενώ θέωρει την πυκνοφύτευση στους οπωρόνες ως την καλύτερη επιλογή για όλες τις καλλιέργιες
Πέρα από αυτό, θα πρέπει να έχει διάθεση και να µπορεί να σταθεί σαν επιχειρηµατίας, γιατί η αγροτιά πλέον µόνο επιχειρηµατικά µπορεί να σταθεί. ∆ε µπορεί να σταθεί διαφορετικά. Έχει πάρα πολλούς λόγους να θέλει κάποιος να γίνει αγρότης, εµένα αν κάποιος µε ρωτούσε, ένα νέο παιδί, θα του έλεγα να γίνει αγρότης. Θα τον συµβούλευα να γίνει αγρότης, ένας αγρότης επιχειρηµατίας.
Η χώρα µας ενδείκνυται για αγροτικές εκµεταλλεύσεις και δη οπωροφόρων δέντρων, τα οπωροφόρα δείχνουν ότι έχουν µέλλον, ο πλανήτης πρέπει να τραφεί. Μην ξεχνάτε ότι η καλλιεργήσιµη γη µικραίνει και µε τα φωτοβολταϊκά τελευταία, ο πλανήτης αυξάνεται σε πληθυσµό, άρα όλοι αυτοί πρέπει να τραφούν. Από πού θα τραφούν; Υπάρχουν αναµφισβήτητα πολλές προοπτικές στην καλλιέργεια οπωροκηπευτικών
Γιατί η γνώση στην εποχή µας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρχει ένα θετικό αποτέλεσµα; Tα πάντα στηρίζονται στη γνώση. Επιχειρηµατικότητα χωρίς γνώση είναι σίγουρο ότι ο επιχειρηµατίας θα πάει φυλακή. Στη γεωργία πρέπει να πληρούνται τρεις παράµετροι. Αποδόσεις σ’ ένα στρέµµα, ποιότητα, χαµηλό κόστος. Αυτά λοιπόν όλα περνούν µέσα από τη γνώση.
Βλέπατε παλιά φυτεύαµε αποστάσεις 10 επί 10 τα κεράσια, σήµερα φτάνουν να φυτεύουν στα 80 εκατοστά. Βάζαµε δηλαδή 10 δέντρα το στρέµµα, σήµερα βάζουµε 250, 300 δέντρα. Οι µηλιές αυτές, είναι φυτεµένες στα 80 εκατοστά, δέντρο από δέντρο 80 εκατοστά πάνω στη γραµµή και ο διάδροµος 3 µέτρα. Τ’ αχλάδια που είδατε είναι 35 εκατοστά δέντρο από δέντρο. Όταν πρωτοέλεγα ότι θα πρέπει να µπουν σ’ αυτές τις αποφάσεις, µου έλεγαν «τι είναι, ντοµάτες, είναι δυνατό να γίνουν;»
Eχετε ξεχωρίσει την ποικιλία «Tραγανή» για τα κεράσια, µπορείτε να µας πείτε λίγα πράγµατα; Κάποτε όταν βρέθηκα σε ένα συνέδριο και παρουσιάστηκαν κάποιες ποικιλίες κερασιάς, καµιά 30αριά, από έναν καθηγητή που τις παρουσίαζε, ο οποίος µε γνώρισε, µου λέει «είσαι Έλληνας και θες την καλύτερη ποικιλία»; Και µου λέει «να σου πω κάτι παιδί µου; Να ξέρεις ότι στην Ελλάδα έχετε πολύ καλές ποικιλίες, η τραγανή είναι µια απ΄ αυτές, εσύ αυτό που µπορείς να κάνεις σαν επιστήµονας είναι να βοηθήσεις µέσα από τη γνώση αντί για 24 χιλιοστά που είναι το µέσο µέγεθος καρπού της να γίνει 28-30 και να βοηθήσεις να παραµείνει ο µίσχος στον καρπό»
Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η πυκνή φύτευση στα οπωροφόρα; Κατά τη δική µου άποψη σε όλες τις περιπτώσεις ενδείκνυται η πυκνή φύτευση. Εγώ δε θα έβαζα τίποτε άλλο εκτός από πυκνή φύτευση. Και δεν το λέω εγώ, το είπε η Ευρώπη πριν από µένα. Εγώ απλά επισκέπτοµαι, µαθαίνω και µεταφέρω γνώση. Θα σας πω ένα απλό παράδειγµα: Η κερασιά, από το 1985, διάβαζα ένα βιβλίο ενός ξένου συγγραφέα, έλεγε: «Η κερασιά έχει πεδίο επέκτασης. Το πεδίο επέκτασης είναι το κόστος συγκοµιδής». Όντως, το κόστος συγκοµιδής στην κερασιά ήταν 80 λεπτά. Μάζευε ο εργάτης 50-60 κιλά.
Σήµερα ο εργάτης µαζεύει 250 κιλά. Πήγε στα 10 λεπτά. Άρα λοιπόν γιατί να µην επιλέξω εγώ αυτή τη φιλοσοφία φύτευσης για να είµαι εντάξει; Μικραίνει και το κόστος
Μήπως οι δικοί µας αγρότες έχουν µάθει στα εύκολα;Εγώ να το αντιστρέψω λίγο: Μήπως δεν είναι οι αγρότες που έχουν µάθει στα εύκολα. Οι αγρότες οδηγήθηκαν εκεί παιδιά, δεν ευθύνονται γιατί δεν υπάρχει γνώση, και δεν υπάρχει ούτε τεχνογνωσία. Σίγουρα, δεν ευθύνονται γι’ αυτό οι αγρότες
Yπάρχει σήµερα επιστηµονικό προσωπικό για τις αυξηµένες ανάγκες.Στη χώρα µας δεν ξέρω πόσο υπάρχει. Υπεύθυνο προσωπικό, ερευνητικό δεν ξέρω πόσο υπάρχει.
Και η γνώση προέρχεται από κάποιους ανθρώπους οι οποίοι έχουν λίγο µεράκι. Εάν πάτε να επισκεφθείτε µια χώρα του εξωτερικού θα δείτε τα Ινστιτούτα να δουλεύουν, να παράγουν έργο δικό τους, να έχουν πειραµατικές εκτάσεις που δουλεύονται. Θα σας πω ένα παράδειγµα: Στο Ινστιτούτο του Λάιµπουργκ, κάθε χρόνο αξιολογούνται περίπου 300 ποικιλίες µηλιάς. Κάθε χρόνο. Από αυτές τις 300 ποικιλίες µια δυο θα µπουν στην πράξη να τις δουν οι αγρότες πώς είναι και µετά από µια πενταετία θ’ αρχίσουν να φυτεύονται.
Αν η πολιτεία κάνει την ενηµέρωση, θ’ ακολουθήσει ο Έλληνας αγρότης;Και βέβαια θ’ ακολουθήσει. Ποιος στραβός δε θέλει το φως του; ∆ε θέλει ο αγρότης; Να πούµε κάτι άλλο: Οι τιµές στα ροδάκινα ήταν 20 λεπτά φέτος, πολύ χαµηλή. Αν ο Έλληνας αγρότης παράγει 2 τόνους, µε 20 λεπτά είναι 400 ευρώ. Αυτά είναι τα έξοδά του ανά στρέµµα. Εάν όµως από 1 στρέµµα παράγει 4 τόνους, αντιλαµβάνεστε ότι αυτό είναι πιο εύκολο από το να πάει στην αντιπροσωπεία των τρακτέρ και να πει «εγώ θέλω να πάρω ένα τρακτέρ µε 20.000 ή 10.000». ∆ε µπορεί να το κάνει αυτό.
∆ηλαδή θα πρέπει να ανεβάσει την απόδοση ανά στρέµµα, η ποιότητά του να είναι καλύτερη γιατί ανταγωνίζεται προϊόντα οµοειδή σε µια παγκόσµια αγορά και να έχει χαµηλό κόστος. Αν κλάδευα 20 δέντρα ελεύθερα, να κλαδεύω 150 µονόκλωνα. Και να πω και κάτι για να µην παρεξηγηθώ: Εγώ δεν είµαι θιασιώτης, σώνει και καλά υπέρ. Εγώ θα έκανα µονόκλωνα. Αλλά δε λέω αµάν κάντε όλοι µονόκλωνα. Ό,τι θέλει ο καθένας µπορεί να κάνει. Φτάνει να ξέρει γιατί το κάνει και πώς γίνεται.
Οι συνεργασίες είναι ό,τι καλύτερο µπορούµε να έχουµε. Μια συνεργασία η οποία θα διέπεται από ένα όραµα, από στόχους.. Τίποτε δεν είναι τυχαίο. Όλα θέλουν µελέτη, προγραµµατισµό και γνώση. Γνώση, γνώση, γνώση. Εγώ σ’ αυτήν πιστεύω
Βιογραφικό ΣηµείωµαΟ Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου του 1950. Είναι τελειόφοιτος του γεωπονικού τµήµατος από το Αριστοτελείο Πανεπιστηµίου Θεσσαλονικης (Α.Π.Θ.) και εργάστηκε για χρόνια σε Αγροτικούς Συνεταιρισµούς. Είναι γεωπόνος - µελετητής. Ειδικεύεται στις πυκνές φυτεύσεις και πλέον είναι τεχνικός σύµβουλος σε καλλιεργητικά project και µελέτες σε Ελλάδα και εξωτερικό
Συνέντευξη στο Γιώργο Κοντονή από το περιοδικό Fresher Σεπτεμβρίου 2014
